Klasik Türk edebiyatında Urfî-i Şîrâzî şerhleri ve şarihi bilinmeyen bir şerh-i Dîvân-ı Urfî (İnceleme-metin)
Commentaries of Urfî-i Şîrâzî in classical Turkish literature and a commentary of Dîvân-i Urfî with an unknown commentator (Review-text)
- Tez No: 909499
- Danışmanlar: PROF. DR. MÜCAHİT KAÇAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1305
Özet
Klasik Türk edebiyatının önemli nesir kollarından biri de şerhlerdir. Klasik şerh literatürü içerisinde öne çıkan edebî şerhler arasında ise şiirleri üzerine en fazla şerh kaleme alınan isimlerden biri de Urfî-i Şîrâzî'dir. Bu çalışmada, Urfî-i Şîrâzî'nin şiirleri üzerine yapılan şerhler incelenmiş, şarihi bilinmeyen bir kaside şerhinin tenkitli metni ortaya konulmuş ve eser üzerine etraflı bir inceleme yapılmıştır. Çalışmanın birinci bölümü, Türk edebiyatında kaleme alınan Urfî-i Şîrâzî şerhlerinin incelenmesini içermektedir. Bu bölümde hacimli müstakil eser hüviyetini taşıyan şerhlerden yalnız bir beytin şerhini içeren şerhlere varıncaya kadar her bir Urfî şerhi; şerhin yazılış sebepleri, şarihin şerh metodu, tercüme stratejisi, kaynak kullanımı ve referansları, şarihin Urfî-i Şîrâzî'ye ve şiirlerine bakışı, diğer şarihlere yapılan gönderme, beğeni ve itirazlar açısından değerlendirilmiş, bu inceleme neticesinde Türk edebiyatında kaleme alınan tüm Urfî-i Şîrâzî şerhleri bir bütün olarak araştırmacıların dikkatine sunulmuştur. İkinci bölüm, Urfî-i Şîrâzî'nin kasideleri üzerine bilinmeyen bir şarih tarafından kaleme alınan kaside şerhlerinin incelenmesine ayrılmıştır. Bu bölümde eserin şerh tasnifi içerisindeki yeri belirlenmeye çalışılmış; şarihin şerh ve tercüme usulü, çeşitli başlıklar altında değerlendirmeye tâbi tutulmuştur. Ardından eserin muhtevasında tespit edilen kültürel, edebî ve dinî-tasavvufi unsurlar metinden örneklerle incelenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise müellifi bilinmeyen kaside şerhinin kütüphanelerde tespit ettiğimiz iki nüshası üzerinden tenkitli metni ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
One of the significant branches of classical Turkish literature is the field of commentaries. Among the notable literary commentaries within the classical commentary tradition, Urfi-i Shirazi emerges as one of the figures upon whose poems most articles have been written. In this study, commentaries on the poems of Urfi-i Shirazi have been examined, and the critical text of an unknown commentator's commentary on his qasidas has been presented, accompanied by an extensive examination of the work. The first section of the study encompasses an investigation into commentaries on Urfi-i Shirazi in Turkish literature. In this section, each commentary on Urfi, from those constituting substantial standalone works to those elucidating a single verse, has been meticulously evaluated. These evaluations encompass the motivations behind the composition of the commentary, the methodology employed by the commentator in their commentary, translation strategies, the utilization of sources and references, the commentator's perspective on Urfi-i Shirazi and his poetry, references to other commentators, as well as commendations and critiques. As a result of this inquiry, all commentaries written on Urfi-i Shirazi in Turkish literature have been presented comprehensively to scholars' attention. The second section is devoted to the scrutiny of commentaries on the qasidas of Urfi-i Shirazi authored by an unknown commentator. Within this section, efforts have been made to establish the position of the work within the taxonomy of commentaries. The commentator's commentary and translation methodology have been assessed under various headings. Subsequently, cultural, literary, religious, and sufi elements identified within the content of the work have been examined with excerpts from the text. In the concluding section of the study, a critical edition of the qasida commentary, the authorship of which remains unidentified, has been established based on two copies identified in libraries.
Benzer Tezler
- Urfalı Ömer Nüzhet'in Şerh-i Dîvân-ı Urfî'si
Urfalı Ömer Nüzhet's Şerh-i Dîvân-ı Urfî
AYNAZ RUHİ
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA SABİHA KUTLAR OĞUZ
- Yanyalı Süleyman Efendi'nin Şerh-i Dîvân-ı Urfî adlı eseri (İnceleme- transkripsiyonlu metin-şerh sözlüğü)
Yanyalı Süleyman Efendi's commentary text of Dîvân-i Urfî(Study-transcribed text-commentary dictionary)
MUSTAFA YASİN BAŞÇETİN
Doktora
Türkçe
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSRAFİL BABACAN
- Urfi'nin kasidelerine yapılan Türkçe şerhler
Başlık çevirisi yok
OZAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHSİN MACİT
- Klasik Türk edebiyatında realist aşk mesnevileri
Realist love masnavis in classical Turkish literature
PINAR ÇELİK ÖNAL
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN HORATA
- Klasik Türk edebiyatında kahve ve kahve ile ilgili unsurlar
Coffee and coffee-related elements in classical Turkish literature
PINAR TEZGİDER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Tarihİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ALPAYDIN