Yabancı portföy yatırımlarını etkileyen makroekonomik faktörler: Türkiye'de yabancı hisse senedi yatırımcıları üzerine inceleme
Macroeconomic factors affecting foreign portfolio investments: A study on foreign stock investors in Turkey
- Tez No: 910570
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CUMHUR ENİS EKİNCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Ekonomi, İşletme, Econometrics, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 69
Özet
Küreselleşmenin hızlandığı 1980'li yıllardan sonra dışa açık, yatırımların ve ticaretin uluslararası düzeyde hızlandığı bir döneme girilmiştir. Bununla birlikte gelişmekte olan ülkelere yabancı sermaye akışlarında artış gözlemlenmiştir. Yabancı sermaye akışlarını doğrudan yatırımlar ve portföy yatırımları olarak ikiye ayırmak mümkündür. Doğrudan yabancı yatırımlar daha uzun vadeli, şirket satın alımı, şirket birleşmeleri veya iştirak, tesis kurulması şeklinde olabilir. Bununla birlikte, yabancıların portföy yatırımları ise daha kısa vadeli olarak değerlendirilen başka bir ülkedeki hisse senedi, tahvil ya da diğer finansal enstrümanların satın alınması şeklinde gerçekleşir ve belirli bir sürede getiri elde edilmesi beklenir. Yabancı portföy yatırımların ülkeye gelmesini etkileyen faktörler literatürde uluslararası ölçekte piyasaları etkileyen itici faktörler ve ülkenin iç dinamikleriyle ilgili olan çekici faktörler bulunmaktadır. Portföy yatırımlarına örnek olarak gösterilebilecek yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul'da hisse senedi yatırımlarında siyasi, jeopolitik ve ekonomik birçok faktör bulunmakla birlikte ekonomik göstergeler en önemli faktörler arasında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de 2011-2024 yılları arasında makroekonomik faktörlerdeki değişimin Borsa İstanbul'daki yabancı yatırımcı hareketleri üzerindeki etkilerini incelemek ve hangi faktörlerin yabancı yatırımcıları önemli ölçüde etkilediğini tespit etmektir. Belirlenen amaç kapsamında yapılacak analiz için, 2011-2024 arası aylık veriler kullanılmıştır. Çalışmanın bağımlı değişkeni, Borsa İstanbul'da yabancı yatırımcıların portföy büyüklüklerinin toplam portföy büyüklüğü içindeki payları olarak belirlenmiştir ve bu kapsamda kurumsal ve tüm yabancı yatırımcıların portföy payları olmak üzere iki farklı bağımlı değişken üzerinden (PFCOMB, PFINST) model çalışılmıştır. Çalışmada Borsa İstanbul ve yabancı yatırımcı portföy oranlarının ortak etkilendiği değişkenler olabileceği değerlendirilerek içsellik sorununu gidermek amacıyla 2SLS yöntemi kullanılmıştır. İçsel değişken olan RBIST, ilk olarak araç değişkenlerle birlikte test edilmiş ve sonrasında bu regresyonun sonucunda RBIST tahmin verileri ile ana bağımlı değişkenlerle regresyonlar çalıştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre, Borsa İstanbul getirisi ve Türkiye 1 yıllık tahvil faizi yabancı yatırımcı portföy oranlarıyla anlamlı ve pozitif ilişkili, Türkiye CDS primiyle anlamlı ve negatif ilişkili olduğu görülmüştür. Borsa İstanbul endeks volatilitesi yabancı yatırımcıların portföy büyüklükleriyle pozitif ilişkili sonucu bulunmuş fakat bu sonuç istatistiksel olarak anlamlı sonuçlanmamıştır.
Özet (Çeviri)
After the 1980s, when globalization accelerated, we entered a period of openness to the outside world, where investments and trade accelerated at the international level. Along with this, an increase in foreign capital flows to developing countries has been observed as a result of the globalization process. Foreign capital flows can be divided into two categories: direct investments and portfolio investments. Foreign direct investments may be in the form of company acquisitions, mergers or establishing a subsidiary or a facility in the country. Apart from this, portfolio investments of foreigners are another type of investment, such investments can be shorter-term in the form of purchasing stocks, bonds etc. and return is mostly expected to be obtained within a certain period of time. In the literature, the factors affecting the foreign portfolio investments to a country are divided into two as push factors that affetct capital markets globally and pull factors that is related with the internal dynamics of the recipient country. There are many political, geopolitical and economic factors in the stock investments of foreign investors in Borsa Istanbul, which can be shown as an example of portfolio investments, economic indicators are among the most important factors. The aim of this study is to examine the effects of changes in macroeconomic factors on foreign investor movements in Borsa Istanbul between 2011 and 2024 in Turkey and to identify which factors significantly influence foreign investors. For the analysis to be carried out within the scope of the determined purpose, monthly data between 2011 and 2024 are used. The dependent variable of the study is defined as the share of foreign investors' portfolio sizes within the total portfolio size in Borsa Istanbul, The model is studied on two different dependent variables representing change in institutional and all foreign investors' portfolio shares (PFCOMB, PFINST). Since Borsa Istanbul and foreign investor portfolio ratios might be commonly affected by some common variables, the 2SLS method is used to address the endogeneity problem. The endogenous variable, RBIST, was first tested with instrumental variables, and estimated RBIST values are recorded. Subsequently, regressions with main dependent variables were run with the estimated RBIST values as being independent variable of the main two regressions. According to the results, the return on Borsa Istanbul and the 1-year Turkish government bond yield are significantly and positively correlated with foreign investor portfolio ratios, while the Turkey CDS premium significantly and negatively correlated. Borsa Istanbul index volatility is found to be positively correlated with the portfolio ratios of foreign investors, however this result is not statistically significant.
Benzer Tezler
- Gelişmekte olan ülkelere yönelik dış finansman kaynakları üzerine üç deneme: Dış borçlanma, doğrudan yabancı sermaye yatırımları ve sıcak para hareketleri
Three essays on external financing sources for developing countries: External debt, foreign direct investmentsand hot money flows
MÜDRİKE UÇKAÇ
- Sigortacılık sisteminde aktif-pasif yönetimi ve Türkiye hayat sigortası örneğinde portföy performansının boyutlarını belirleyen faktörlerin irdelenmesine ilişkin bir model denemesi
Assets and liablity management in the insurance sector and investigating sectors that are determinating dimensions of the portfolio performance by relating to model testing in the Turkish life insurance sector
ALİ İHSAN DOĞAN
Doktora
Türkçe
2001
SigortacılıkMarmara ÜniversitesiBankacılık Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ABDÜLGAFFAR AĞAOĞLU
- Türkiye cari işlemler hesabı açıklarının sürdürülebilirliği
Sustainability of Turkye's current account deficits
SERDAR GÖCEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Ekonomiİstanbul Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERTUĞRUL TOKDEMİR
- Hisse senedi getirilerini etkileyen faktörlerin analizi: İMKB'de bir uygulama
The analysis of factors that affect the stock returns: Application in ISE
MUSTAFA ŞENOL KANAT
- İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda hisse senedi getirilerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Panel veri analizi
Determination of factors affecting stock returns in Istanbul Stock Exchange: Panel data analysis
ALİ ÖZER