Türkiye'de kurumlar vergisiyle ilgili tarh aşamasında ortaya çıkan uyuşmazlıklar ve yargı aşamasında çözümü
Disputes arise during the assessment stage regarding corporate tax in Turkey and their resolution at the judicial stage
- Tez No: 914520
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF KILDİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Kurumlar Vergisi, Tarh İşlemi, Vergi Uyuşmazlıkları, İkmalen Tarh, Re'sen Tarh, Vergi Hukuku, Vergi Matrahı, Yargı Süreci, Vergi Mahkemeleri, Corporate Tax, Assessment Process, Tax Disputes, Supplementary Assessment, Ex Officio Assessment, Tax Law, Tax Base, Judicial Process, Tax Courts
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mali Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Vergi hukuku, devletlerin mali kaynaklarını sağlamada ve kamu hizmetlerini finanse etmede kritik bir rol oynar. Türkiye'de kurumlar vergisi, şirketlerin ve diğer kurumsal yapıların elde ettikleri kazançlar üzerinden alınan önemli bir vergi türüdür. Kurumlar vergisi ile ilgili uyuşmazlıkların yargılama aşamasında usul yönünden ve esas yönünden ise tarhla sınırlı olarak incelenmesinde ortaya çıkan sorunlar incelenmiş, vergi yargısı açısından önemli bir inceleme konusudur. Tarh işlemi, vergi matrahının belirlenmesi ve vergilerin hesaplanarak tahakkuk ettirilmesi sürecini kapsar. Bu süreçte beyana dayalı tarh, ikmalen tarh ve re'sen tarh gibi yöntemler kullanılır. Beyana dayalı tarh, mükelleflerin beyanları doğrultusunda vergi matrahının belirlenmesini ifade ederken; ikmalen tarh, eksik veya hatalı beyanların düzeltilmesi amacıyla yapılan ek tarhiyat işlemlerini içerir. Re'sen tarh ise, mükelleflerin beyanname vermemesi veya defter kayıtlarının yetersiz olması durumunda vergi idaresi tarafından gerçekleştirilen tarhiyat işlemleridir. Çalışmanın birinci bölümünde, vergi hukukunun anayasallığın önemi, idari işlemle beraber tarh ve tarh yöntemleri üzerinde durmaktadır. Vergi hukukunun temel ilkelerinden olan kanunilik ilkesi, vergi ödevinin sadece kanunla düzenlenebileceğini ve yürütme organının bu düzenlemelere uymak zorunda olduğunu belirtir. İdari işlem genelinde bir idari işlem olarak tarh işlemi tanımı, hukuki niteliği ve tarh yöntemleriyle detaylı olarak incelenmektedir. Tarh yöntemleri arasında beyana dayalı tarh, ikmalen tarh ve re'sen tarhın uygulamaları ve bu yöntemlerin karşılaştırılması yapılmaktadır. İkinci bölümde; kurumlar vergisinin genel yapısı, kurumlar vergisinde tarh işlemi, iradi temsil ve vergisel uyuşmazlıklarının çıkış nedenleriyle beraber idari çözüm yolları incelenmektedir. Son bölüm olan üçüncü bölümde ise vergi yargısının yapısı ve yargısal aşamada tarha ilişkin ortaya çıkan seçilmiş sorunların incelenmesi ve taraf ehliyetine ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Taraf ehliyetinin incelenmesinin esas sebebi bir taraf teşkili sağlanmadan tarh işleminin incelenemeyeceğidir. Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay gibi yargı organlarının kararları ve bu kararların vergi mükellefleri üzerindeki etkileri tartışılmaktadır. Tüm bu üç bölüm için literatür taraması ve emsal kararlar incelenerek bir yapı oluşturulmuş olup çözüm önerilerinin de eklenmesi suretiyle sonuç bölümü oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
Tax law plays a critical role in ensuring the financial resources of states and financing public services. Corporate tax in Turkey is an important type of tax levied on the profits earned by organizations and other corporate structures. Disputes that arise during the assessment phase of this tax can lead to serious legal and financial issues between taxpayers and the tax administration. For this purpose, the problems that arise during the assessment phase of corporate taxes in Turkey and how these problems are resolved during the trial phase are investigated. The assessment process includes the process of determining the tax base and calculating and accruing taxes. In this process, distributions such as declaration-based assessment, supplementary assessment and ex officio assessment are used. While declaration-based assessment refers to the determination of the tax base in line with taxpayers' declarations; Complementary assessment includes additional assessment information made in accordance with the purpose of incomplete or erroneous declarations. Ex officio assessment is the assessment process carried out by the tax administration in cases where taxpayers do not submit a return or their book records are insufficient. In the first part of the study, the importance of constitutionality of tax law, assessment and assessment methods along with administrative procedures. The principle of legality, one of the basic principles of tax law, states that tax duties can only be regulated by law and that the executive body must comply with these regulations. The definition of the assessment process as an administrative transaction throughout the administrative process, its legal nature and assessment methods are examined in detail. Among the assessment methods, the applications of declaration-based assessment, supplementary assessment and ex officio assessment and the comparison of these methods are made. In the second part; The general structure of corporate tax, assessment process in corporate tax, voluntary representation and the reasons for tax disputes as well as administrative solutions are examined. In the third part, which is the last part, the structure of the tax jurisdiction and the selected problems that arise regarding assessment at the judicial stage are examined and evaluations are made regarding the capacity of the parties. The basis of examining party capacity is that the assessment cannot be examined without establishing a party. The decisions of judicial bodies such as tax courts, regional administrative courts and the Council of State and the effects of these decisions on taxpayers are discussed. By examining all these three sections, a structure was created and the conclusion section was created by adding solution suggestions.
Benzer Tezler
- Finansal yatırım araçlarının vergilendirilmesinin kurumsal yatırımcılar açısından analizi
Financial investment instruments, the taxation of institutional investors in terms of analysis
NESRİN DEMİR
- Kamu hizmetlerinde veri madenciliği: Çözüm masası verileri temelinde bir araştırma
Data mining in public services: A research on municipality help desk data
YILMAZ DEMİRCİ
Doktora
Türkçe
2018
Kamu YönetimiSakarya ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZER KÖSEOĞLU
- Kurumlar vergisinin işletmelerinin yatırım kararları ve politikaları üzerindeki etkileri
The Effects of corporate tax decisions and policies of corporate investment
SABAHİTTİN ÇENET
- Türkiye'de dar mükellef kurumların vergilendirilmesi ve Avrupa Birliği'ne uyumu
Taxation of non-residence taxpayer in Turkey and adoption to European Union
İSMAİL AĞARMIŞ