Dolaylı, sözel ve fiziksel saldırganlığın cinsiyet, yaş ve hedef değişkenleri temelinde dağılımı: Süper Kahraman filmleri örneği
The distribution of indirect, verbal and physical aggression based on gender, age and victim variables: The case of Superhero movies
- Tez No: 914558
- Danışmanlar: PROF. DR. HANİFE ANDAÇ DEMİRTAŞ MADRAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halkla İlişkiler, İletişim Bilimleri, Public Relations, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Saldırganlığın bireysel ve toplumsal boyuttaki yıkıcılığı yıllar boyunca çeşitli alanlarda yürütülmüş çalışmalarla kanıtlanmıştır. Temelinde birçok bireysel ve toplumsal etmeni barındıran saldırganlık eğilimi üzerinde kitle iletişim araçlarının önemli bir etkisi olduğu bilinmektedir. Kitle iletişim araçları, gelişen teknolojiyle birlikte temel eğlence ve bilgi kaynağı konumuna gelmiş, özellikle çocukların ekran başında daha fazla zaman geçirmeye başladıkları görülmüştür. Araştırmalar, saldırgan temsillerin yer aldığı medya içeriklerinin özellikle çocukların saldırgan davranışları öğrenmelerinde oldukça etkin bir konumda olabileceğini göstermektedir. Uzun yıllardır psikoloji, sosyoloji, iletişim bilimleri gibi farklı disiplinler, kitle iletişim araçlarında saldırgan temsillere sıklıkla yer verilmesinin toplumsal ve bireysel çıktılarını araştırmakta; bu kapsamda geliştirilmiş ve geliştirilmekte olan kuramsal durumun kişilerarası iletişim süreçlerine yansımaları üzerine farklı bakış açıları sunmaktadır. Hedef kitlesinin çoğunluğunu çocuk ve gençlerin oluşturduğu süper kahraman filmlerinde saldırganlık ana tema olarak sunulurken ana karakterler olan süper kahramanlar da sergiledikleri saldırgan eylemlerinden dolayı ödüllendirilmekte, davranışlarına haklı gerekçeler yaratılmakta ve/veya olumsuz sonuçları azaltılarak sunulmaktadır. Sayılan bu nitelikler de saldırganlığın medyada temsilinin kişilerarası iletişim sürecine yansıyan olumsuz etkilerini daha güçlü kılmaktadır. Çalışmanın temel amacı süper kahraman filmlerinde saldırgan eylemlerin ne sıklıkla sunulduğunu, bu davranışların saldırganlık türlerine göre dağılımını ve dağılımın süper kahramanların cinsiyeti ve yaşına göre farklılık gösterip göstermediğini incelemektir. Araştırmanın örneklemini 2019-2023 yılları arasında vizyona girmiş olan süper kahraman filmleri oluşturmaktadır. Örneklem, IMDb'de (https://www.imdb.com/) yer alan filmlerin 2019-2023 tarih aralığı ve süper kahraman filmlerinin dahil olduğu“aksiyon”,“macera”,“bilim kurgu”türleri ile filtrelenmesi yoluyla belirlenmiştir. 21 film, 2.740 dakika izlenerek, dolaylı, fiziksel ve sözel saldırganlık türleri açısından nicel içerik analiziyle incelenmiş; kamera açı değişimleri ayrı sahne kabul edilerek kodlama yapılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20 İstatistik Paket Programı yoluyla analiz edilmiş, tanımlayıcı istatistik analizi ve t-testi yöntemleriyle çözümlenmiş, anlamlılık düzeyi olarak 0,05 kabul edilmiştir. Bulgular, incelenen 21 filmde erkek karakterlerin kadınlara kıyasla daha sık saldırgan davranışlar sergilediğini ve yine erkek karakterlerin genel saldırganlık, sözel saldırganlık ve fiziksel saldırganlık düzeylerinin kadın karakterlere göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Dolaylı saldırganlık açısından ise iki cinsiyet arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Saldırganlığın hedefi temelinde bakıldığında ise erkek karakterlerin erkeklere yönelik saldırgan davranışlarının, kadınlara yönelik saldırgan davranışlarından daha sık olduğu belirlenmiştir. Benzer şekilde, kadın karakterlerin erkeklere yönelik saldırganlık düzeyleri de kadınlara yönelik saldırganlık düzeylerinden daha yüksektir. Ayrıca insan dışı varlıklara yönelik saldırganlıkta da erkek karakterlerin saldırganlık düzeyinin kadınlara kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür. Bu bulgular, süper kahraman filmlerindeki saldırganlık temsillerinin cinsiyet ve yaş gruplarına göre farklılık gösterdiğini ortaya koymaktadır. Son olarak, yetişkin karakterlerin saldırganlık düzeylerinin, çocuk karakterlere kıyasla daha yüksek olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The destructive impact of aggression on individual and societal levels has been substantiated through studies across various fields. Mass media plays a critical role in shaping tendencies toward aggression, rooted in numerous factors. With advancing technology, mass media has become a primary source of entertainment and information, leading to increased screen time, particularly among children. Research indicates media content featuring aggressive representations may significantly contribute to children learning aggressive behaviors. Disciplines such as psychology, sociology, and communication studies have examined the outcomes of frequent aggression representations in mass media for decades. These studies offer diverse perspectives on theoretical frameworks developed to understand the reflections of such representations on interpersonal communication processes. In superhero films, where children and adolescents form the majority of the target audience, aggression is often central. Protagonists—superheroes—are frequently rewarded for aggressive actions, provided with justifications, and/or portrayed with reduced negative consequences. These characteristics amplify the adverse effects of media representations of aggression on interpersonal communication processes. This study examines the frequency of aggressive acts in superhero films, categorizes these behaviors, and explores whether distributions vary by superheroes' gender and age. The sample includes superhero films released between 2019 and 2023, selected by filtering IMDb (https://www.imdb.com/) listings under“action,”“adventure,”and“science fiction.”A total of 21 films (2,740 minutes) were analyzed using quantitative content analysis. Aggression was categorized into indirect, physical, and verbal types, with scenes coded based on camera angle changes. Data were analyzed using SPSS 20 with descriptive statistics and t-tests, at a 0.05 significance level. Findings reveal male characters exhibit more frequent and intense aggression than female characters. Male characters scored higher in overall, verbal, and physical aggression, but no significant gender differences appeared for indirect aggression. Regarding aggression victims, males were more aggressive toward other males than females, while females showed higher aggression toward males than females. Male characters were also more aggressive toward non-human entities than females. These findings highlight gender- and age-related differences in aggression portrayal in superhero films. Lastly, adult characters exhibited higher aggression levels than child characters.
Benzer Tezler
- Ergenlerde benlik saygısı, saldırganlık ve stresle başa çıkabilme arasındaki ilişkinin incelenmesi
The analysis of the relationship between self-respectability, aggressiveness and being able to cope with stress in adolescents
DURAN ERGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL HAMARTA
- Kadın hükümlülerde suç türleri ile saldırganlık davranışı arasındaki ilişki
Relationship between types of crime and aggressive behavior in convicted females
HANİFE ALKURT ALKAN
- Saldırganlığa ilişkin fiziksel göstergeler: Parmak oranları ve göreli yüz genişliği
Physical indicators of agression: Finger length ratios and relative facial width
FIRAT KOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
AntropolojiCumhuriyet ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ECEVİT BARIŞ ÖZENER
- Suç işleyen ve işlemeyen bipolar ı bozukluğu olan hastalarda dürtüsellik ve suç işlemeye etkisi
Impulsivity and its reliation to criminal behaviour in offenders and non-offenders with bipolar-i disorder
SEDA ŞÜKÜROĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2010
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. Fatih ÖNCÜ
- Ortaokul öğrencilerinde siber zorbalık ile saldırganlık ilişkisinin incelenmesi
The investigation of relationship between cyber bullying and aggression in middle-school students
HACER YELCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT ARMAĞAN KÖSEOĞLU