2024 fen bilimleri dersi öğretim programının yaşam becerileri açısından incelenmesi
Investigation in terms of life skills of the 2024 science curriculum
- Tez No: 918348
- Danışmanlar: DOÇ. DR. AYSUN ÖZTUNA KAPLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Günümüzde bilimsel bilgiye sahip olmak kadar, bu bilgileri nasıl ve nerede kullanacağını bilmek önemlidir. Okulda öğrendiğimiz bilgileri günlük yaşantımızda uygulamaya dökebilmek bazı beceriler sayesinde mümkün olabilmektedir. Yaşam becerileri olarak isimlendirilen bu beceriler gerek bireyin günlük yaşamında gerekse okul ya da iş yaşamında karşılaştığı sorunları çözmesine yardımcı olan becerilerdir ve erken yaşlarda kazandırılması gereklidir. Öğretim programları sadece öğretilecek ders içeriklerinin açıklandığı bilgi yığını olmayıp belirli bir felsefeye göre oluşturulmaktadır. 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları değerleri ve becerileri merkeze alan aynı zamanda bireylerin bütüncül gelişimine odaklanarak hazırlanmış öğretim programlarıdır. 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı da çağın gerektirdiği becerilere sahip, üst düzey düşünme becerilerini kullanabilen, araştıran sorgulayan, etik değerleri benimseyen, girişimci bireyler yetiştirmeyi hedeflemektedir. Bunun gerçekleşebilmesi için yaşam becerilerinin öğretim programındaki içeriklere nüfuz etmiş olması önemlidir. Bu araştırmada 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programının yaşam becerilerine ne kadar yer verdiğini analiz etmek amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Doküman olarak 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları ortak metni ve Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı analiz edilmiştir. Programda yaşam becerileri adı altında sınıflanmış beceri listesi bulunmamaktadır. Bu sebeple analiz sürecinde öncelikle ortak metinde yer alan beceri, eğilim ve değerler incelenmiş ve Dünya Sağlık Örgütü' nün (WHO) belirlediği 10 temel yaşam becerisi (karar verme, problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme, öz farkındalık, empati, etkili iletişim, kişiler arası ilişki, duygularla başa çıkma, stresle başa çıkma) programda yer alan beceri ve eğilimler ile ilişkilendirilmiştir. İlgili eşleştirme alanında uzman dört fen eğitimcisine gönderildikten sonra gelen öneri ve eleştiriler doğrultusunda ortak metinde yaşam becerileri ile ilişkili 26 beceri ve eğilim belirlenmiştir. Duygularla başa çıkma ve stresle başa çıkma becerileri de ortak metinde ilişkili olduğu beceriler bakımından örtüştüğü için birleştirilerek bu çalışmada dokuz yaşam becerisi incelenmiştir. Veri toplama aracı olarak dokuz yaşam becerisi ile ilişkilendirilen 26 beceri ve eğilim tablosu kullanılmıştır. 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında ortaokul düzeyinde (5., 6., 7. ve 8. sınıf) bulunan sınıflarda yaşam becerilerini analiz ederken ünitelerde bulunan öğrenme çıktıları, öğrenme-öğretme yaşantıları kısmında yer alan öğrenme-öğretme uygulamaları dikkatlice irdelenmiş ve yer alan beceriler tespit edilmiştir. Betimsel analiz sonucunda sınıf seviyeleri arttıkça yaşam becerilerini geliştirmeye yönelik öğrenme çıktılarının sayısının arttığı görülmüştür. 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında en çok etkili iletişim ve kişiler arası ilişki becerilerini geliştirmeye yönelik öğrenme çıktısı bulgulanmıştır. Programda en az duygular ve stresle başa çıkma, problem çözme ve empati becerisini geliştirmeye yönelik öğrenme çıktılarına rastlanmıştır. 8. sınıf dışındaki tüm sınıf düzeylerinde yaşam becerilerinin hem sınıf geneline hem de ünitelere orantısız bir şekilde dağıldığı görülmüştür. Öğrenme çıktısı sayısı az olan ünitelerde bu durum normal karşılansa da bazı ünitelerin öğrenme çıktısı sayısı az olmamasına rağmen yaşam becerilerini geliştirmeye yönelik öğrenme çıktılarına yer verilmemiştir. 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programında bulgulanan önemli bir eksilik de etkili iletişim becerisi, kişiler arası ilişkiler ve öz farkındalık gibi sosyal alanda yaşam becerilerine daha çok yer verilirken, problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcı düşünme ve karar verme gibi üst düzey düşünme becerilerine programda az oranda yer verilmesidir. Bunların dışında her sınıf düzeyinde ünitelere göre yapılan analizlerde fizik ve astronomi konuları ile ilgili olan ünitelerde üst düzey düşünme becerilerinin gelişimini destekleyen öğrenme çıktıları az sayıda tespit edilmiştir. Özellikle fizik konuları ile ilgili olan bu üniteler öğrencileri sorgulamaya yönelttiği için üst düzey düşünme becerilerini geliştirmeye elverişlidir. Bu ünitelerde üst düzey düşünme becerilerini destekleyen öğrenme çıktılarının az sayıda bulgulanması, programda ünite konuları ve ünitede bulunan yaşam becerileri arasında bir uyumsuzluk olduğunu, yaşam becerilerinin ilişkili olduğu ünitelerde bulunmadığını göstermektedir. Araştırma sonuçlarına bağlı olarak 2024 Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı üst düzey düşünme becerilerine daha fazla yer verecek ve yaşam becerilerinin üniteler arasında daha dengeli dağılmasını sağlayacak şekilde revize edilebilir.
Özet (Çeviri)
In today's world, knowing how and where to use scientific knowledge is as crucial as possessing it. The ability to apply the knowledge learned at school to daily life is made possible by specific skills. These skills, referred to as life skills, help individuals solve problems they encounter in their daily, academic, or professional lives and should be instilled at an early age. Curricula are not merely collections of information to be taught; they are designed based on a particular philosophy. The 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Model curricula focus on values and skills while aiming for the holistic development of individuals. Similarly, the 2024 Science Curriculum aims to cultivate individuals equipped with skills required by the era, capable of higher-order thinking, inquiring, adopting ethical values, and being entrepreneurial. Life skills must be integrated into the curriculum content for this to be achieved. This study analyzes how much the 2024 Science Curriculum incorporates life skills. Document analysis, one of the qualitative research methods, was employed. The shared text of the 2024 Türkiye Yüzyılı Maarif Model curricula and the Science Curriculum were analyzed as documents. The program does not include a list of skills classified under life skills. Therefore, the skills, tendencies, and values included in the shared text were first examined during the analysis process. Subsequently, the ten core life skills defined by the World Health Organization (WHO)—decision-making, problem-solving, critical thinking, creative thinking, self-awareness, empathy, effective communication, interpersonal relationships, coping with emotions, and coping with stress—were correlated with the skills and tendencies mentioned in the program. After being reviewed by four science education experts, 26 skills and tendencies related to life skills were identified in the shared text. Since coping with emotions and stress overlapped in terms of associated skills in the shared text, they were combined, and nine life skills were examined in this study. A table correlating these nine life skills with the 26 identified skills and tendencies was used as a data collection tool. While analyzing the presence of life skills in the 2024 Science Curriculum for middle school levels (grades 5, 6, 7, and 8), learning outcomes in the units and the learning-teaching practices in the curriculum were carefully examined to identify relevant skills. Descriptive analysis revealed that learning outcomes for developing life skills increased as grade levels advanced. The curriculum emphasized effective communication and interpersonal relationship skills the most while providing the least focus on coping with emotions and stress, problem-solving, and empathy. Life skills were unevenly distributed across all grade levels except the eighth grade across classes and within units. While this imbalance was acceptable in units with fewer learning outcomes, it was observed that some units with sufficient learning outcomes still did not include outcomes aimed at developing life skills. Another notable shortcoming identified in the 2024 Science Curriculum was its focus on social life skills, such as effective communication, interpersonal relationships, and self-awareness, while allocating limited space to higher-order thinking skills, such as problem-solving, critical thinking, creative thinking, and decision-making. Moreover, unit-specific analyses revealed that units related to physics and astronomy topics included few learning outcomes supporting the development of higher-order thinking skills. Since these topics naturally encourage inquiry, they are conducive to fostering higher-order thinking skills. The limited presence of such outcomes in these units indicates a mismatch between unit topics and the associated life skills. This shows that life skills need to be adequately integrated into related units. Based on the findings, the 2024 Science Curriculum could be revised to emphasize higher-order thinking skills and ensure a more balanced distribution of life skills across units.
Benzer Tezler
- Fen bilimleri ders kitapları ve öğretim programının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi üzerine bir araştırma
A research on examining science textbooks and curriculum in terms of 21st century skills
MÜNEVVER DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM YILDIRIM
- Fen bilimleri ders kitaplarında yer alan çevre konularının sürdürülebilir kalkınma hedefleri, araştırma sorgulamaya dayalı öğrenme ve bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi
Examination of enviromental issues in science textbooks in terms of sustainable development goals, research-inquiry-based learning and scientific process skills
DİLARA DURMUŞ CENBERLİTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL DEMİR KAÇAN
- Exploring design based learning activities in 2nd grade science classrooms
2. sınıf bilim sınıflarında tasarım tabanlı öğrenme aktivitelerinin keşfedilmesi
ÖZLEM YAPRAK BOSTANCI
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimOrta Doğu Teknik ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELİF ÖZTÜRK
- 5. sınıf yeni fen bilimleri öğretim programı ders kitabındaki etkinliklerin eleştirel düşünme, problem çözme, analitik düşünme becerilerini yansıtma durumlarının incelenmesi
An investigation of the reflection of critical thinking, problem-solving, and analytical thinking skills in the activities of the 5th grade new science curriculum textbook
DUYGU GÜLDEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL CENGİZHAN
- İlkokul 4. sınıf öğretim programlarının 21. yüzyıl becerileri açısından Demirel'in analitik program değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi
Evaluation of primary education 4th grade curricula in terms of 21st century skills according to Demirel's analytical curriculum evaluation model
ÜMİT GÖZEL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BESTE DİNÇER