Geri Dön

COVİD 19 pandemisi sonrası dijitalleşmenin etki alanları bağlamında durum incelemesi

A case study on the impact areas of digitalization in the context of the post-COVID-19 pandemic

PDF İndir

  1. Tez No: 919369
  2. Yazar: TOLGA KARADAŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. TUNCAY DİLCİ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Halk Sağlığı, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Education and Training, Public Health, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 209

Özet

İnsanlık tarihinin farklı dönemlerinde birçok pandemi ortaya çıkmıştır. Ancak COVID-19 pandemisi, dünya genelinde benzeri görülmemiş sosyal, ekonomik ve teknolojik dönüşümlere neden olmuştur. Pandemi sürecinde en belirgin değişimlerden biri, dijitalleşmenin hızla artmasıdır. COVID-19 pandemisi, iş dünyası, eğitim, sağlık sektörü ve günlük yaşamın her alanında dijitalleşme süreçlerini hızlandırmış ve bu süreçte teknoloji ile etkileşim derinleşmiştir. Diğer pandemilerle karşılaştırıldığında, COVID- 19'un ayırt edici özelliklerinden biri, bu dönemde dijital teknolojilerin ileri düzeyde gelişmiş olması ve dijital araçların, önceki pandemi süreçlerine kıyasla çok daha etkin bir şekilde kullanılmasıdır. Bununla birlikte; İş dünyasında, pandemiyle birlikte uzaktan çalışma modelleri daha yaygın bir hale gelmiştir. Şirketler, dijital araçları kullanarak ekip yönetimi, toplantı organizasyonu ve iş süreçlerini etkin bir şekilde yürütme konusunda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. Buna ek olarak, e-ticaret ve çevrimiçi satış platformlarına olan talep ciddi oranda artmış ve işletmeler dijital pazarlama stratejilerini güçlendirmek zorunda kalmıştır. Eğitim alanında ise uzaktan eğitim modelleri büyük bir ivme kazanmıştır. Okullar, üniversiteler ve diğer eğitim kurumları dijital platformlar üzerinden eğitim faaliyetlerini sürdürmekte ve öğrencilere çevrimiçi öğrenme fırsatları sunmaktadır. Bu süreçte, çevrimiçi eğitim materyalleri, interaktif ders içerikleri ve dijital iletişim araçları büyük önem kazanmıştır. Sağlık sektöründe ise telemedicine uygulamaları yaygınlaşmıştır. Hastalar, dijital platformlar üzerinden sağlık uzmanlarıyla iletişim kurarak sağlık hizmetlerine erişebilmiş, bu da sağlık hizmetlerinin erişilebilirliğini artırmıştır. Aynı zamanda, kişisel sağlık takip cihazları ve mobil sağlık uygulamalarının kullanımı da bu dönemde artış göstermiştir. Günlük yaşamda, dijitalleşme sosyal etkileşimleri ve alışveriş alışkanlıklarını önemli ölçüde etkilemiştir. Sosyal medya platformları, çevrimiçi toplantı uygulamaları ve dijital eğlence içerikleri giderek daha popüler hale gelmiştir. Online alışverişin artmasıyla birlikte geleneksel mağazalara olan talep de değişiklik göstermiştir. COVID-19 sonrası dönemde dijitalleşmenin kalıcı bir şekilde hayatımızın bir parçası haline geldiği anlaşılmaktadır. Dijital teknolojilerin ve uzaktan iletişim yöntemlerinin önemi, pandemi sürecinde daha da artmıştır. Bu dönemde, akıllı cihazların kullanımı neredeyse evrensel bir hale gelirken, pandemi süresince uygulanan sokağa çıkma kısıtlamaları, bu cihazların daha yoğun kullanılmasına neden olmuştur. Dijital nesneler ve sanal ortamların yoğun kullanımı, bireylerde fiziksel, zihinsel, ruhsal ve sosyal çeşitli etkiler yaratmıştır. İşte bu çalışma, günümüz dijital dünyası ve yaşam alanlarına yansıyan etki temelli ilişkinin durumu anlaşılmak ve toplumu bilinçlendirmek amacıyla işe koyulmuştur. Bu bağlamda, çalışmanın temel problemi, covid 19 pandemisi sonrası dijitalleşmenin etki alanları bağlamında durumunun incelenmesi adına COVID-19'un eğitim ve toplumsal yaşam üzerindeki etkilerini; bağımlılık, yoksunluk, performans/üretkenlik, dürtüsellik, benlik algısı ve sosyal izolasyon boyutlarında nasıl şekillendirdiğini incelemektir. Araştırmanın amacı, COVID-19 pandemisi sonrasında dijitalleşmenin etkilerini farklı boyutlarıyla ele alarak bu bağlamlarda açıklamaktır. Dijitalleşme sürecinin bireylerin dürtüsel davranışlarına, benlik algılarına, sosyal etkileşimlerine, yoksunluk hislerine ve üretkenliklerine olan etkileri merak konusu olmuştur. Çalışma, hangi dijital mecraların kullanıldığını, bu mecraların kullanım sürelerini ve belirtilen boyutlara olan etkilerini anlamlı bir şekilde incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın yöntemi, nicel ve nitel verilerin birlikte kullanıldığı karma desen olarak belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemi, okul öncesi öğrencilerden yetişkin bireylere kadar geniş bir yaş aralığını kapsamaktadır. Türkiye'nin farklı bölgelerinden rastgele seçilen katılımcılar, çalışmaya gönüllü olarak katılmıştır. Nicel veriler, Dilci (2019) tarafından geliştirilen“Dijitanaliz Ölçeği”kullanılarak elde edilmiştir. Nitel veriler ise yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmış ve içerik analizi ile söylem çözümlemesi yapılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler, SPSS programı kullanılarak analiz edilmiş ve son aşamada nicel ve nitel veriler karşılaştırılarak derinlemesine analizler yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; Türkiye genelinde dijital mecralarla en çok temas edilen platformların televizyon, Instagram, YouTube ve video oyunları olduğunu göstermektedir. Günlük ekran süresi ve cinsiyet karşılaştırmasında, kadınların Instagram ve benzeri platformlarda erkeklere göre daha aktif olduğu, erkeklerin ise Facebook ve oyun mecralarında daha yoğun oldukları görülmüştür. Eğitim durumu ve temas alışkanlıkları karşılaştırmasında, lise ve üniversite öğrencilerinin dijital mecralarla en fazla temas eden gruplar olduğu belirlenmiştir. Yaş gruplarına göre en çok etkilenen kullanıcıların ise ortaokul (10-14 yaş), lise (15-19 yaş) ve 40 yaş üstü bireyler olduğu saptanmıştır. Cinsiyet karşılaştırmasında ise kadınların genel olarak sanal ortamlardan erkeklere göre daha fazla etkilendiği, yoksunluk, performans/üretkenlik ve benlik algısı gibi alanlarda daha fazla etkilenme yaşadıkları gözlemlenmiştir. Araştırmanın nitel verilerine göre ise, pandeminin dijital temas alışkanlıklarını artırdığını ve bunun da uyku düzeni bozuklukları, odaklanma sorunları, sabırsızlık, sinirlilik, depresyon gibi çeşitli olumsuz etkileri beraberinde getirdiğini ortaya koymuştur. Elde edilen nitel veriler, nicel bulguları destekler niteliktedir ve yoğun dijital temasın, bireylerde yoksunluk hissi, düşük benlik algısı, dürtüsel bozukluklar ve sosyal izolasyon gibi olumsuz sonuçlara yol açabileceği sonucuna varılmıştır. Sonuçlar doğrultusunda, uygulanabilir araştırmalar, farkındalık artırıcı eğitimler, politika ve düzenlemeler, dijital yaşam okuryazarlık becerileri, tüm kurumlara özgü teknolojik çözümler ve yeni nesil çocuklara dönük önleyici, sağlıklı dijital yaşam alışkanlıkları ve kültürü kazandırılmasına ilişkin gelecek çalışmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Throughout human history, numerous pandemics have emerged during different periods. However, the COVID-19 pandemic has triggered unprecedented social, economic, and technological transformations on a global scale. One of the most notable changes during this period has been the rapid acceleration of digitalization. The pandemic has significantly expedited digitalization processes across various domains such as business, education, healthcare, and everyday life, deepening our interaction with technology. One distinguishing feature of COVID-19, compared to previous pandemics, is the advanced development of digital technologies during this period and the far more effective use of digital tools than in earlier pandemics. In the business sector, remote working models became more widespread with the pandemic. Companies made significant progress in managing teams, organizing meetings, and conducting business processes effectively using digital tools. Additionally, the demand for e-commerce and online sales platforms surged dramatically, pushing businesses to strengthen their digital marketing strategies. In education, remote learning models gained significant momentum. Schools, universities, and other educational institutions continued their educational activities through digital platforms, offering students opportunities for online learning. During this period, online educational materials, interactive lesson content, and digital communication tools became increasingly important. In the healthcare sector, telemedicine applications became more widespread. Patients could access healthcare services by communicating with healthcare professionals through digital platforms, improving the accessibility of healthcare services. Additionally, the use of personal health monitoring devices and mobile health applications increased during this period. In daily life, digitalization significantly impacted social interactions and shopping habits. Social media platforms, online meeting applications, and digital entertainment content became increasingly popular. With the rise in online shopping, demand for traditional retail stores also shifted. It is evident that in the post-COVID-19 period, digitalization has become a permanent part of our lives. The importance of digital technologies and remote communication methods increased further during the pandemic. The use of smart devices became nearly universal, and the lockdowns implemented during the pandemic led to more intensive use of these devices. The widespread use of digital objects and virtual environments has created various physical, mental, emotional, and social effects on individuals. This study aims to examine the impact-based relationship reflected in the digital world and living spaces of today. In this context, the primary research problem of the study is to explore how COVID-19 has shaped the effects on education and social life in terms of addiction, deprivation, performance/productivity, impulsivity, self-perception, and social isolation. The aim of the research is to explain the effects of digitalization in these dimensions following the COVID-19 pandemic. The study is particularly interested in the impacts of digitalization on individuals' impulsive behaviors, self-perceptions, social interactions, feelings of deprivation, and productivity. The research seeks to meaningfully examine which digital platforms are used, the duration of their use, and their effects on the aforementioned dimensions. The study adopts a mixed-methods approach, combining quantitative and qualitative data. The sample consists of a wide age range, from preschool children to adults. Participants were randomly selected from different regions of Turkey and voluntarily participated in the study. Quantitative data were collected using the“Digital Analysis Scale”developed by Dilci (2019). Qualitative data were gathered through a semi-structured interview form and analyzed using content analysis and discourse analysis methods. The data were analyzed using the SPSS program, and in the final stage, a comparative in-depth analysis of the quantitative and qualitative data was conducted. According to the findings, the most frequently engaged digital platforms across Turkey were television, Instagram, YouTube, and video games. When comparing daily screen time by gender, it was observed that women were more active on platforms like Instagram, while men were more involved on platforms like Facebook and gaming platforms. In terms of education level, high school and university students were identified as the groups most engaged with digital platforms. The most affected users by age were found to be middle school students (ages 10-14), high school students (ages 15-19), and individuals over the age of 40. Gender comparisons also revealed that women were generally more affected by virtual environments than men, particularly in areas such as deprivation, performance/productivity, and self-perception. The qualitative findings of the study indicated that the pandemic increased digital engagement habits, leading to various negative effects such as sleep disorders, concentration issues, impatience, irritability, and depression. The qualitative data supported the quantitative findings, suggesting that intensive digital engagement could result in negative outcomes such as feelings of deprivation, low self-perception, impulsive disorders, and social isolation. Based on the results, the study proposes future research focused on applicable studies, awareness-raising education, policy and regulations, digital literacy skills, technology solutions tailored to institutions, and preventive measures for cultivating healthy digital living habits and culture, particularly for the younger generation.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    885217

    A digital transition roadmap for Türkiye: Bridging the digital divide at national, urban/regional, and enterprise levels

    Türkiye için dijital dönüşüm yol haritası: Ulusal, mentsel/bölgesel, ve işletme düzeyinde dijital eşitsizliklerin üstesinden gelmek

    GÜLFİYE ÖZCAN ALP

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TÜZİN BAYCAN

  2. Tez No

    783553

    Dijital çağda uluslararası ilişkiler'in pratiği: ABD örneğinde siber diplomasinin gelişimi

    The practise of international relations in the digital age: Development of cyber diplomacy in the case of the USA

    ÖZGÜN ORHON

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Uluslararası İlişkilerSelçuk Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEZİR AKYEŞİLMEN

  3. Tez No

    945064

    Aşırı iletişim yükünün çalışanların iş tatmin düzeyi üzerindeki etkisinde algılanan iş stresinin aracı rolü

    The mediating role of perceived job stress in the effect of excessive communication load on employees' job satisfaction levels

    EZGİ ECEM DURMUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    İşletmeMarmara Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MALİK VOLKAN TÜRKER

  4. Tez No

    761536

    Türkiye'de Covid-19 sürecinde e-ticaretin etkinlik analizi

    Analysis of e-commerce effectiveness during the Covid-19 pandemic in Turkey

    YUNUS DÜNDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeİstanbul Esenyurt Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MEYSURE EVREN ÇELİK SÜTİÇER

  5. Tez No

    917790

    An analysis of the performance of independent theatre organisations in Istanbul during COVID-19 pandemic

    İstanbul'daki bağımsız tiyatro topluluklarının COVID-19 pandemisi sırasındaki performans analizi

    İPEK ŞAHİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Sahne ve Görüntü Sanatlarıİstanbul Bilgi Üniversitesi

    Kültür Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ESRA YILDIZ

Geri Dön