Bourdıeu sosyolojisi açısından mali müşavirlik mesleğine ilişkin bir alan çalışması: Türkiye örneği
A field study on the financial advisory profession from the perspective of bourdieu sociology: The case of Turkiye
- Tez No: 920948
- Danışmanlar: PROF. DR. SUPHİ ASLANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, İşletme, Sociology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırıkkale Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Muhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Mesleğe girişlerin zorluğu ve yüksek maliyeti, mesleğin geleceği hakkındaki belirsizliklerle birleşerek mali müşavirlik mesleğinin işleyişinde karmaşık bir tablo yaratmaktadır. Buna rağmen, mesleğe olan talebin her geçen gün artması dikkat çekici bir çelişki olarak ortaya çıkmaktadır. Bu bağlamda bu tez çalışmasında, mali müşavirlik mesleğinin mevcut durumu ve mesleği icra eden bireylerin temel motivasyonlarını anlamak adına çeşitli sorulara yanıt aranmaktadır. Pierre Bourdieu'nün alan, habitus, sermaye ve sembolik şiddet kavramları üzerinden mali müşavirlik meslek alanını derinlemesine incelemeyi, anlamayı ve aktarmayı amaçlayan bu çalışmada, bu meslek alanının dinamik yapısı göz önünde bulundurularak araştırma tasarımı şekillendirilmiş ve çoklu yöntem analizinin kullanılmasına karar verilmiştir. Araştırma sorularına en kapsamlı yanıtları bulabilmek amacıyla, hem nicel hem de nitel yöntemler araştırma sürecine dâhil edilmiştir. Türkiye'nin çeşitli illerinden 426 kişiden anket yoluyla elde edilen nicel verilerin analizinde ANOVA, Faktöriyel ANOVA ve MANOVA analiz yöntemleri kullanılmıştır. Kategorik verilerin analizinde ise Pearson Ki-kare testi uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 27 programı kullanılmıştır. 11 mali müşavir ve 10 aday mali müşavir ile yarı yapılandırılmış olarak yapılan yüz yüze görüşmelerden elde edilen verilerin analizinde MAXQDA 24 yazılımı kullanılmıştır. Cinsiyet, eğitim şekli, ünvan ve çalışma şeklinin sermaye türleri üzerindeki etkileri incelenmiş; sosyal sermaye açısından kadınların, açık öğretim mezunlarının ve serbest çalışanların daha yüksek puanlara sahip olduğu, sosyal sermayenin ünvana göre değişmediği tespit edilmiştir. Kültürel sermaye analizlerinde örgün eğitim mezunlarının, mali müşavirlerin ve serbest çalışanların avantajlı olduğu görülmüş ancak cinsiyete göre kültürel sermayenin değişmediği ortaya konmuştur. Ekonomik sermaye açısından ise bağımlı çalışanların, örgün eğitim mezunlarının ve mali müşavirlerin daha yüksek düzeylere ulaştığı görülmüş, cinsiyete göre ise farklılaşmamıştır. İş yeri zorbalığı analizlerinde, cinsiyetin ve ünvanın etkisinin olmadığı görülürken, serbest çalışanlar ve örgün eğitim mezunları daha yüksek düzeylerde iş yeri zorbalığı bildirmişlerdir. Bireylerin, kültürel sermayelerini koruma ve artırma amacıyla haksız rekabet ve bilgi saklama eğiliminde oldukları, bu durumu oyun kuralı olarak benimsedikleri tespit edilmiştir. Sonuç olarak, meslek alanına hâkim olan sermaye türünün kültürel sermaye olduğu görülmüştür. Ayrıca, alana girişteki yapısal sorunların adayların farklı türlerde habitus geliştirmelerine neden olduğu ve kültürel sermayeye bireysel çabayla ulaşma yönünde ortak stratejiler geliştirdikleri görülmüştür. Ayrıca ailede mali müşavir olan bireylerin yani oyunun içine doğanların diğer bireyler için mücadele alanını daha çetin hale getirdikleri anlaşılmıştır. Meslek alanındaki sorunlara rağmen, bireylerin alana girişte sembolik ve ekonomik sermayeye erişim illusiosuna sahip oldukları; alandaki bireylerin ise teknolojik gelişmelerin mesleği sona erdirmeyeceğine ve ekonomik faaliyetler sürdüğü sürece mesleğin devam edeceğine olan inançlarının illusio olarak öne çıktığı görülmüştür. Ayrıca, mesleğin danışmanlık boyutu meslekte kalma açısından önemli bir diğer unsur olarak belirlenmiştir. Ayrıca, katılımcıların mesleğin sembolik sermayesi konusunda endişeli oldukları ve bu endişelerinin meslek örgütünden kaynaklanan sorunlar tarafından pekiştiği görülmüştür. Son olarak, bireylerin alandaki sorunlar ve tahakküm yapılarının oldukça farkında oldukları yani alanda belirgin şekilde hissedilen bir sembolik şiddetin olmadığı görülmüş, meslek mensuplarının pasif bir direniş içinde oldukları anlaşılmıştır. Bu çalışma, yalnızca mali müşavirlik meslek alanındaki sorunları anlamakla kalmamış, aynı zamanda Pierre Bourdieu'nün kavramsal araçlarını kullanarak uygulamaya dönük bir katkı sağlamış ve meslek dinamiklerini geniş bir perspektiften ele alarak literatüre değerli bir katkıda bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The difficulty and high cost of entry to the profession, coupled with uncertainties about the future of the profession, create a complex picture in the functioning of the accounting profession. Despite this, the increasing demand for the profession emerges as a remarkable contradiction. In this context, this thesis seeks answers to various questions in order to understand the current situation of the accounting profession and the basic motivations of the individuals performing the profession. In this study, which aims to examine, understand and transfer the professional field of accounting profession in depth through Pierre Bourdieu's concepts of field, habitus, capital and symbolic violence, the research design was shaped by considering the dynamic structure of this professional field and it was decided to use multi-method analysis. In order to find the most comprehensive answers to the research questions, both quantitative and qualitative methods were included in the research process. ANOVA, Factorial ANOVA and MANOVA analysis methods were used to analyse the quantitative data obtained from 426 people from various provinces of Turkiye. Pearson Chi-square test was applied in the analysis of categorical data. SPSS 27 programme was used in the analysis of the data. MAXQDA 24 software was used to analyse the data obtained from semi-structured face-to-face interviews with 11 accounting professionals and 10 candidate accounting professionals. The effects of gender, education type, title and working type on capital types were analysed; it was found that women, open education graduates and self-employed had higher scores in terms of social capital, and social capital did not vary according to title. In cultural capital analyses, formal education graduates, financial advisors and freelancers were found to be advantageous, but cultural capital did not change according to gender. In terms of economic capital, it was observed that dependent employees, formal education graduates and financial advisors reached higher levels, but it did not differ according to gender. In the workplace bullying analyses, it was observed that gender and title had no effect, while self-employed and formal education graduates reported higher levels of workplace bullying. It has been determined that individuals tend to hide information and unfair competition in order to protect and increase their cultural capital, and that they adopt this situation as a game rule. As a result, it was observed that the dominant type of capital in the professional field is cultural capital. In addition, it has been observed that structural problems at the entrance to the field cause candidates to develop different types of habitus and they develop common strategies to reach cultural capital through individual effort. In addition, it has been understood that individuals who are financial advisors in the family, that is, those who are born into the game, make the field of struggle more challenging for other individuals. Despite the problems in the profession, it has been observed that individuals have the illusion of access to symbolic and economic capital at the entrance to the field, and the belief of individuals in the field that technological developments will not end the profession and that the profession will continue as long as economic activities continue stands out as the illusion. In addition, the counselling dimension of the profession was identified as another important factor in terms of staying in the profession. In addition, it was observed that the participants were concerned about the symbolic capital of the profession and that these concerns were reinforced by the problems arising from the professional organisation. Finally, it was seen that the individuals were quite aware of the problems and domination structures in the field, that is, there was no symbolic violence that was clearly felt in the field, and it was understood that the members of the profession were in a passive resistance. This study has made a valuable contribution to the literature by not only understanding the problems in the CPA profession, but also making a practical contribution by using Pierre Bourdieu's conceptual tools and addressing the dynamics of the profession from a broad perspective.
Benzer Tezler
- Bourdieu ve Bauman'ın sosyoloji teorilerinin kamu maliyesi açısından değerlendirilmesi: Mali sosyolojiye eleştirel bir katkı
Evaluation of Bourdieu and Bauman's sociological theories in terms of public finance: A critical contribution to fiscal sociology
SEMA NUR TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MaliyeAnkara ÜniversitesiMaliye (Kamu Ekonomisi) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEYHUN GÜRKAN
- TV tartışma programlarında kulis sosyolojisi (Pierre Bourdieu sosyolojisi açısından bir yaklaşım)
Backstage sociology in TV debate programs (An approach from perspective Bourdieu Sociology)
HÜSEYİN KÖSE
- Çeviri sosyolojisi ışığında 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş depremi örneği ile Türkiye'de gönüllü toplum çevirmenliği
Voluntary community interpreting in Türkiye in the light of translation sociology with the example of Kahramanmaras earthquake of February 6th, 2023
GAMZE ÖZTÜRK ORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Mütercim-TercümanlıkEge ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYLA AKIN
- Sanat sosyolojisi açısından tiyatroda sosyal inşâ: Oyuncu-seyirci etkileşimi
Social construction in theater in terms of sociology of art: Actor-audience interaction
KEREM TANİK
- Pierre Bourdieu sosyolojisi ve simgesel şiddet
Sociology of Pierre Bourdieu and symbolic violence
CİHAT ÖZSÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Bölümü
DOÇ. DR. ASLIHAN ÖĞÜN BOYACIOĞLU