Geri Dön

Sosyal güvenlik kurumu'nda çalışan personelin kanser taramalarına yönelik tutumları ile kolorektal kanserden korunmaya yönelik sağlık inançları arasındaki ilişki

The relationship between the attitudes of staff working in the social security institution towards cancer screening and their health beliefs towards prevention from colorectal cancer

  1. Tez No: 921727
  2. Yazar: ATAKAN ÇUHADAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. GÜLENDAM KARADAĞ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Halk Sağlığı, Onkoloji, Public Health, Oncology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 89

Özet

Amaç: Bu çalışma Sosyal Güvenlik Kurumu'nda çalışan personelin kanser taramalarına yönelik tutumları ile kolorektal kanserden korunmaya yönelik sağlık inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırmaya, örnekleme dâhil olma kriterlerine uygun 158 personel seçilmiş ve araştırma verileri her bir personel ile yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Verilerin toplanmasında“Kişisel Bilgi Formu”“Kanser Taramalarına Yönelik Tutum Ölçeği”ve“Kolorektal Kanserden Korunmaya Yönelik Sağlık İnanç Modeli Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Shapiro-Wilk normal dağılım testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 37.79±11.11, %61.8'i kadın, %54.5'i evli, %67.3'ü lisans mezunu ve %78.8'inin ekonomik durumu orta düzeydedir. Katılımcıların %25.5'inin en az bir kronik hastalığa sahip, %58.2'si sigara ya da alkol kullanmamaktadır. Daha önce kanser taraması yaptıran katılımcıların oranı ise %10.9, %44.2'sinin aile bireylerinde kanser öyküsü ve %1.8'i daha önce kanser tanısı almıştır. Personellerin kanser taramalarına yönelik tutum toplam puan ortalaması 98.10±12.53 olarak bulunmuştur. Kolorektal Kanserden Korunmaya Yönelik Sağlık İnanç Modeli ölçeği alt boyutları ise güven-yarar algısı 47.76±5.61, duyarlılık algısı 11.41±4.46, engel algısı 14.32±4.39, sağlık motivasyonu algısı 15.82±3.21 ve ciddiyet algısı 17.89±4.38 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların KTYTÖ ve KRKKYSİMÖ alt boyutları arasındaki korelasyon incelendiğinde, güven-yarar algısı ile orta düzeyde, pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı (r = .478, p< 0.01); engel algısı ile zayıf düzeyde, negatif (r = -.281, p< 0.01); ve sağlık motivasyonu algısı ile zayıf düzeyde, pozitif fakat istatistiksel olarak anlamlı (r = .269, p< 0.01) bir ilişki saptanmıştır. Duyarlılık (r = -.080) ve ciddiyet (r = -.062) algısı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki bulunmamıştır (p > 0.05) Sonuç: Kanser taramalarına yönelik tutumunun yüksek olduğu, Kolorektal Kanserden Korunmaya Yönelik Sağlık İnançları ile ilgili Güven-yarar algısının yüksek, duyarlılık algısının düşük, engel algısının düşük, Sağlık motivasyonu ve Ciddiyet algısının yüksek olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların sosyodemografik özellikleri ile kanser taraması tutumları arasında anlamlı fark bulunmamıştır. Katılımcıların kolorektal kanserden korunmaya yönelik sağlık inançlarının Güven-Yarar Algısı Alt Boyutu ile eğitim durumu, Sağlık Motivasyonu ile eğitim durumu, Duyarlılık Algısı Alt Boyutu ile cinsiyet, Ciddiyet alt boyutu puan ortalamaları ile cinsiyet ve kronik hastalık varlığı arasında anlamlı fark bulunmuştur. Ayrıca kanser taramalarına yönelik tutumları ile kolorektal kanserden korunmaya yönelik sağlık inançlarındaki güven-yarar algısı ile orta düzeyde, pozitif; engel algısı ile zayıf düzeyde, negatif; ve sağlık motivasyonu algısı ile zayıf düzeyde, pozitif bir ilişki saptanmıştır. Duyarlılık ve ciddiyet algısı arasında ilişki bulunmamıştır.

Özet (Çeviri)

Aim: This study aims to examine the relationship between the attitudes of Social Security Institution personnel towards cancer screenings and their health beliefs towards protection from colorectal cancer. Method: A total of 158 personnel who met the inclusion criteria for the sample were selected, and the research data were collected through face-to-face interviews with each personnel. In the data collection, the“Personal Information Form,”“Attitude Scale Towards Cancer Screenings,”and“Health Belief Model Scale for Colorectal Cancer Prevention”were used. Descriptive statistics, the Shapiro-Wilk normality test, and correlation analysis were used in the evaluation of the data. The significance level was accepted as .05. Findings: The average age of the participants is 37.79±11.11, 61.8% are women, 54.5% are married, 67.3% are university graduates, and 78.8% have a moderate economic status. 25.5% of the participants have at least one chronic illness, and 58.2% do not use tobacco or alcohol. The proportion of participants who had previously undergone cancer screening was 10.9%, with 44.2% having a family history of cancer and 1.8% having previously been diagnosed with cancer. The average total score of the staff's attitudes towards cancer screenings was found to be 98.10±12.53. The sub-dimensions of the Health Belief Model scale for Colorectal Cancer Prevention were determined as follows: perceived benefits 47.76±5.61, perceived susceptibility 11.41±4.46, perceived barriers 14.32±4.39, perceived health motivation 15.82±3.21, and perceived severity 17.89±4.38. When the correlation between the sub-dimensions of the Health Belief Model and the Colorectal Cancer Screening Behavior was examined, a moderate, positive, and statistically significant relationship was found between the perception of benefit and the perception of confidence (r = .478, p< 0.01); a weak, negative relationship was found between the perception of barrier (r = -.281, p< 0.01); and a weak, positive but statistically significant relationship was found between the perception of health motivation (r = .269, p< 0.01). There was no statistically significant relationship between the perception of sensitivity (r = -.080) and the perception of severity (r = -.062) (p > 0.05). Conclusion: It has been determined that the attitude towards cancer screenings is high, the perception of trust-benefit regarding Health Beliefs for Colorectal Cancer Prevention is high, the perception of susceptibility is low, the perception of barriers is low, and the health motivation and seriousness perception are high. No significant difference was found between the participants' sociodemographic characteristics and their attitudes towards cancer screening. A significant difference was found between the participants' health beliefs regarding the prevention of colorectal cancer and their education level in the Trust-Benefit Perception Sub-Dimension, their education level in Health Motivation, their gender in the Sensitivity Perception Sub-Dimension, and their gender and presence of chronic disease in the average scores of the Seriousness sub-dimension. Additionally, a moderate positive relationship was found between attitudes towards cancer screenings and the perceived benefits of health beliefs regarding colorectal cancer prevention; a weak negative relationship with perceived barriers; and a weak positive relationship with perceived health motivation. No relationship was found between the perception of susceptibility and the perception of severity.

Benzer Tezler

  1. Sağlık hizmetlerinin önemi ve Türkiye'de sağlık sektörü

    Başlık çevirisi yok

    MELİH KARAİBİŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1990

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    Maliye Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARİF NEMLİ

  2. Üniversitelerdeki akademik personelin mesleki yabancılaşma düzeylerinin çok boyutlu incelenmesi- İstanbul ili örneği

    The multi-dimensional examination of the level of professional alienation of the university academic staff (İstanbul province- case study)

    BAŞAK HALAÇOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Eğitim ve ÖğretimYeditepe Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    DR. MUSTAFA OTRAR

  3. İş kazası sonucu meydana gelen ölüm ve yaralanmalarda işverenin hukuki sorumluluğu ile Jandarma Genel Komutanlığı'nda meydana gelen ölüm ve yaralanmalarda birlik komutanının hukuki sorumluluğunun mukayesesi

    A comparison of the legal responsibility of the employer in death and injury caused by occupational accidents and the legal responsibility of the unit commander for death and injury occured at the Gendarmerie General Command

    AYTAÇ ÇETİNKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    HukukErciyes Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERTUĞRUL YUVALI

  4. Ceza infaz kurumlarında güvenlik ve gözetim servisinde çalışan personelde iş doyumu: Bolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Örneği

    Safety and oversight of criminal associations services executed in the staff job satisfaction: Bolu F Type High Security Institute Here Executed With Criminal Off

    ÖZGÜR AKTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    Kamu YönetimiAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÖNÜL ÜLKER

  5. 682 sayılı genel kolluk disiplin hükümleri hakkında kanun hükmünde kararname çerçevesinde meslekten çıkarma disiplin cezası

    Disciplinary penalty of dismissal from profession in accordance with decree law on disciplinary provisions No.682 for general law enforcement agencies

    FERİT DENİZ ESENDEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    HukukÇağ Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA OKŞAR