Geri Dön

Kullanıcı deneyimi tasarımı ve araştırmasında katılımcı temini sürecinin incelenmesi

Exploring participant recruitment process in ux research and design

PDF İndir

  1. Tez No: 922007
  2. Yazar: SAFA BERKAY PEKER
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. KORAY GELMEZ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endüstri Ürünleri Tasarımı, Industrial Design
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Endüstriyel Tasarım Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 205

Özet

Kullanıcıların ürünle etkileşimi öncesindeki, sırasındaki ve sonrasındaki anlık ve uzun süreli deneyiminlerini inceleyerek örtülü ve açık ihtiyaçları ortaya çıkaran kullanıcı deneyimi araştırmaları, ürün geliştirme ve tasarım süreçlerinde etkili paydaşları kullanıcıların lensinden baktırarak, iş hedefleri ve kullanıcı ihtiyaçlarını karşılayan ürün ve servisler ortaya konulmasında etkili olmaktadır. Kullanıcı deneyimi araştırmaları ürün geliştirme sürecinde farklı departmanların alacağı birçok karar için referans noktaları oluşturarak, karar alma sürecindeki riski ve belirsizliği azaltmakta; karar alma süreçlerini kısaltarak verimli ve hedefe yönelik ilerlemeye temel oluşturmaktadır. Konumlandığı kurumları konumlanmadığı kurumlardan pozitif bir şekilde ayrıştırdığı için kullanıcı deneyimi araştırmaları özelinde yatırım tutarı, özelleşmiş ekip ve çalışan sayısı yıldan yıla artmakta ve önümüzdeki yıllarda da artacağı öngörülmektedir. Kullanıcı deneyimi araştırmalarının birçok aşaması bulunmaktadır. Bu aşamalardan birisi de katılımcı teminidir. Kullanıcı deneyimi araştırmalarmalarına uygun katılımcıların belirlenmesi ve dahil edilmesi olan katılımcı temini süreci; kullanıcılarla doğrudan temas kurularak veri alınan, araştırma uygulayıcıları tarafından sıklıkla tercih edilen birebir derinlemesine görüşme ve kullanılabilirlik testi gibi yöntemler tercih edilen araştırmaların gerçekleşmesinde ön koşul olmakta ve gerçekleşen araştırmaların etkin olmasında kritik bir rol oynamaktadır. Katılımcı temini, iyi pratiklere bağlı kalınmadığı durumlarda kullanıcı deneyimi araştırması çıktılarının geçerliliğini sorgulatabilmekte ve paydaşların kullanıcı deneyimi araştırması çıktılarına güvenini zedeleyebilmektedir. Ürün geliştirme sürecindeki paydaşların oldukça fazla zamanının gitmesine ve kurumda finansal kayıpların oluşmasına da neden olması sebebiyle büyük bir etkiye sahiptir. Bu noktada kullanıcı deneyimi araştırmalarında en çok zaman alıcı ve zorlayıcı süreçlerden biri olarak görülen katılımcı temini süreci için kullanıcı deneyimi araştırmalarındaki yaklaşım ve yöntemlere benzer şekilde sistematik bir süreç gerekmektedir. Bu doğrultuda çalışma kapsamında, farklı ekip yapılarına sahip kurumlardaki kullanıcı deneyimi araştırmacılarının katılımcı temini sürecini araştırmalarında nasıl ilerlettiklerini incelemek, bu süreçte yaşadıkları zorlukları ve beklentilerini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Katılımcı temini sürecinde; katılımcıları belirlerken, katılımcılara ulaşırken, katılımcıları seçerken ve teşvik belirlerken kararların nasıl alındığını anlamlandırmak hedeflenmiştir. Çalışma sürecinde veri toplama yöntemi olarak, kullanıcıların anlatılarını incelemek ve katılımcı temini sürecinde verdikleri kararlarındaki nedenselliği ortaya çıkarmak için yaygın olarak yararlanılan nitel araştırma yöntemi olan birebir derinlemesine görüşme yöntemi tercih edilmiştir. Katılımcı gruplarının belirlenmesinde kullanıcı deneyimi araştırması alanındaki kısıtlı iş gücünün etkisiyle sadece ekip yapısı özelinde kırılıma gidilmiş; temin yöntemi olarak doğrudan iş bağlamında kullanılan sosyal platformlardan ve katılımcıların birbirini önermesinden yararlanılmıştır. Analiz yöntemi olarak, veri setini detaylı, kapsamlı ve esnek bir şekilde yorumlatabilmesi, katılımcıların tercihlerindeki nedenselliği ve etkileri derinlemesine aktarmaya olanak tanıması sebebiyle içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Literatür incelemesiyle katılımcı temini sürecindeki yöntemsel sınıflandırmalar ortaya konulmuş; birebir görüşmelerde ortaya konulan bulgular doğrultusunda katılımcı temini sürecinin gerçekleştiği ortamlar ve temin sürecinin hangi araç ve paydaşlarla adım adım nasıl ilerlediği sunulmuştur. Öncelikli olarak literatür incelemesinde akademik ve gri literatürde katılımcı temini sürecine dair anlayışlar, katılımcı temini sürecinin ana hatları, süreçte yararlanılan yöntemler, formatlar, kılavuzlar detaylı bir şekilde açıklanmış; örnek vaka çalışmalarıyla teorinin pratikteki yansımaları gösterilmiştir. Çalışmada ortaya çıkarılan bulgular temelde üst kategori, kategori ve alt kategori yapısında sunulmuştur. Bulgular, deneyim araştırmasında katılımcı temininin konumlandığı bağlam, katılımcı temini süreci ve katılımcı temininnde yararlanılan yardımcılar olmak üzere üç üst kategoride aktarılmıştır. Deneyim Araştırmasında Katılımcı Temininin Konumlandığı Bağlam; kullanıcı deneyimi araştırma ekibi, kullanıcı deneyimi araştırması yaklaşımı, araştırma yapılan sektör, kullanıcı deneyimi araştırmacısının rol ve sorumlulukları, kullanıcı deneyimi araştırması yaklaşımı, kullanıcı deneyimi araştırması yöntemleri, araştırma yapılan sektör, araştırma yapılan ürün ve servis olmak üzere altı kategoride sunulmuştur. Katılımcı Temini Süreci Adımları; Katılımcı grubu belirleme, katılımcı temin yöntemini belirleme, katılımcılara erişme, katılımcıları filtreleme, katılımcıları çalışmaya dahil etme, katılımcıları çalışmada tutma, katılımcı teşviklerini verme ve katılımcı verisi dokümantasyonu olmak üzere sekiz kategoride sunulmuştur. Katılımcı Temininde Yardımcılar; katılımcı temininde yararlanılan araçlar, kişiler ve kaynaklar olmak üzere üç kategoride sunulmuştur. Çalışma kapsamlı bir şekilde değerlendirildiğinde, katılımcı temini sürecinin kullanıcı deneyimi araştırması, kullanıcı deneyimi tasarımı ve ürün geliştirme süreçlerine etkileri ortaya çıkarılmıştır. Katılımcı temini sürecinin gerçekleştiği bağlam, kullanıcı deneyimi ekip yapısı, katılımcı temini sürecindeki paydaşların rolleri, araştırmaya konu ürün ve servis ile birlikte araştırmacıların becerisinin katılımcı temini sürecine etkileri açıklanmıştır. Katılımcı temini sürecinde kullanıcı deneyimi araştırmacılarının araçlara erişiminin, paydaşların katılımcı temini sürecine dedikasyonunun ve yasal süreçlere bağlılığın süreçteki önemi gösterilmiştir. Kurum dışından yararlanılan katılımcı temini ajanslarıyla ilişkinin nasıl daha etkili bir şekilde kurulmaya çalışıldığı aktarılmıştır. Katılımcı temini sürecinin katılımcı grubunu belirleme, katılımcı temin yöntemini belirleme, katılımcılara erişme, katılımcıları filtreleme, katılımcıları çalışmaya dahil etme, katılımcıları çalışmada tutma, katılımcı teşvikleri verme ve katılımcı verisi dokümante etmek olmak üzere sekiz adımdan oluştuğu görülmüş; bu adımların değişmesinde çalışılan organizasyonun, paydaşlarla ilişkiler ve araştırma bağlamının etkili olduğu anlaşılmıştır. Çalışma sonucundaki bulgular makro seviyede de değerlendirilmiş, bu doğrultuda kurumlardaki katılımcı temini haritası çıkarılmıştır. Kurumlardaki katılımcı temini süreçleri incelendiğinde katılımcı temini operasyonlarının ne kadar gelişmiş ve etkili olduğuna dair göstergeler aktarılmıştır. Göstergeler; katılımcı temini becerisi, kullanıcılara erişim düzeyi ve katılımcı teminindeki kılavuzlar olmak üzere üç kategoride derlenmiştir. Göstergelerden yararlanılarak kurumlarda katılımcı temini süreçlerinin gelişmişliğini gösterecek bir harita çıkarılmıştır. Çalışma sonucunda ortaya çıkan içgörüler, literatürle bir araya getirilip tartışmaya açılmış ve katılımcı temini sürecini kolaylaştırmaya dönük önerilerle çalışma pratikte kullanılabilecek şekilde çerçevelenmiştir. Böylelikle katılımcı temini sürecinin tanımlanan her adımının verimli ve etkili bir şekilde ilerlemesinde kılavuz noktalar oluşturulmuştur. Bu çalışmanın ticari bağlamda hem ürün ve servis sunan firmalarda hem de tasarım ve danışmanlık firmalarında kullanıcılarla teması olan rollerdeki kullanıcı deneyimi araştırmacıları, kullanıcı deneyimi tasarımcıları, ürün yöneticileri, iş analistleri ve kullanıcı deneyimi alanında kariyer planlayanlar için katılımcı temini sürecine dair teorik temelleri oluşturacağı; pratiğe dönük yaklaşım ve önerilerle kullanıcı deneyimi araştırması için kritik bir süreç olan katılımcı temini sürecinin sistematik bir şekilde ilerletilmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ürün geliştirme döngüsünde belirtilen rollerdeki profesyoneller ve kullanıcı deneyimi alanında kariyer planlayanlar çalışmada somut çıktı olarak katılımcı temini yöntem seti, katılımcı temini süreci adımları, katılımcı temini sürecini iyileştirmeye yönelik öneriler ve katılımcı temini haritasını kullanabilecek; kazanım olarak ise adım adım katılımcı temini sürecinin ilerleyişini öğrenerek bu süreçte yaşanan zorluklara dair pratiğe dönük önerileri alacak, temin sürecinde yer alan ekip ve paydaşlara hakim olacak, temin sürecinde yararlanılan araç ve kaynakları bilecek ve uygulamalarına engel oluşturabilecek noktalarla birlikte temin sürecindeki yöntemleri öğrenecektir.

Özet (Çeviri)

User experience (UX) research, which examines users' instantaneous and long-term experiences before, during and after their interaction with a product, plays a critical role in uncovering implicit and explicit needs. By guiding key stakeholders in product development and design processes to view the world through the users' lens, user experience (UX) research facilitates the design of products and services that align with business goals while meeting user needs. It provides reference points for decisions across different departments, reduces risk and uncertainty and accelerates decision- making processes, ultimately fostering efficient and goal-oriented progress. Given its positive impact on differentiation, organizations are increasingly investing in user experience (UX) research, leading to a yearly growth in specialized teams, employee numbers and funding, with further increases anticipated in the coming years. One critical phase of user experience (UX) research is participant recruitment. This process involves identifying and involving participants suitable for user experience (UX) studies, such as one-on-one in-depth interviews and usability testing. These methods, frequently used by user experience researchers, require direct user interaction and are pivotal for effective research outcomes. If best practices are not followed, participant recruitment can undermine the validity of research findings and erode stakeholder trust, causing time and financial losses. As one of the most time-intensive and challenging aspects of user experience (UX) research, participant recruitment requires a systematic approach similar to other user experience (UX) research methods. This study aims to examine how user experience (UX) researchers from organizations with varying team structures approach participant recruitment, identifying challenges and expectations. Specifically, it explores how decisions are made during participant selection, recruitment and incentivization. A qualitative research method“one-on-one semi-structured in-depth interviews”was chosen to analyze participants' narratives and uncover the reasoning behind their recruitment decisions. Due to the limited headcount in user experience (UX) research, participant groups were segmented only by team structure. Recruitment relied on professional networks, including social platforms and referrals. For data analysis, content analysis was employed, enabling a detailed and comprehensive interpretation of the dataset and providing insights into the causal factors behind participants' preferences. The study findings are structured into three main categories; (1) Context of Participant Recruitment in User Experience Research, (2) Steps in the Participant Recruitment Process and (3) Facilitators in Participant Recruitment.“Context of Participant Recruitment in User Experience (UX) Research”main category includes four categories: • UX research team structures • Roles and responsibilities of UX researchers • UX research approach and methods • Industry, products and services being researched“Steps in the Participant Recruitment Process”main category includes eight categories highlighting eight steps: • Defining participant groups • Choosing recruitment methods • Reaching participants • Screening participants • Involving participants in studies • Retaining participants during studies • Providing incentives • Documenting participant data“Facilitators in Participant Recruitment”main category divided into three categories: • Tools utilized for participant recruitment • People utilized during participant recruitment • Resources utilized during participant recruitment The study highlights the impact of participant recruitment on user experience (UX) research, design and product development processes. It examines how team structures, stakeholder roles and researchers' skills influence participant recruitment in user experience research. The importance of access to tools, stakeholder dedication and adherence to legal requirements in participant recruitment is emphasized. Additionally, the study provides insights into relationships with external recruitment agencies and outlines the steps of participant recruitment. These findings suggest that the process is influenced by organizational context, stakeholder relationships and research objectives. On a macro level, the study categorizes organizational recruitment practices based on their maturity. Indicators such as recruitment skills, access to participants and recruitment guidelines were used to define levels of recruitment process development. The study synthesizes insights from literature and practice to offer recommendations for streamlining participant recruitment in user experience research. It proposes actionable guidelines for each recruitment step to enhance efficiency and effectiveness. These findings are expected to serve as theoretical foundations for user experience (UX) researchers, designers, product managers, business analysts and professionals planning a career in UX. With practical approaches and recommendations, the study aims to systematize participant recruitment which is a critical aspect of user experience research, product design and product development cycle. Professionals and aspiring user experience (UX) practitioners will gain actionable outputs such as recruitment method sets, steps of participant recruitment, maturity indicators and actionable recommendations. They will also acquire the skills to navigate challenges, manage involved teams and stakeholders, utilize tools and resources effectively and understand recruitment methods that address potential barriers in their applications.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    389345

    The role of trend studies for design processes in the context of Turkey

    Tasarım süreçlerinde trend çalışmalarının rolü: Türkiye örneği

    AYSUN ATEŞ AKDENİZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2015

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Ürünleri Tasarımı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLNAME TURAN

  2. Tez No

    606169

    Türkiye'deki kentsel dönüşüm alanlarına yönelik bilişim teknolojilerine dayalı katılımcı tasarım modeli önerisi

    An ict-based participatory design model proposal for urban transformation areas in Turkey

    AHMET GÜN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YÜKSEL DEMİR

    PROF. DR. BURAK PAK

  3. Tez No

    740236

    Investigating how users make sense of unused products in domestic space

    Kullanıcıların ev ortamında kullanılmayan ürünleri nasıl anlamlandırdığının araştırılması

    BERİL COŞKUN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZGE ÇELİKOĞLU

  4. Tez No

    894335

    Exploring how cultural probe kits are designed: Towards a guide for design researchers

    Cultural probe kitlerinin tasarımını keşfetmek: Tasarım araştırmacıları için bir rehber

    GÜLCE APAK

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Endüstri Ürünleri Tasarımıİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstriyel Tasarım Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖZGE ÇELİKOĞLU

  5. Tez No

    371705

    Experience reflection modelling (ERM) as a generative research method and student engagement in product design at undergraduate level

    Lisans düzeyinde ürün tasarımında bir yaratıcı tasarım araştırması yöntemi olarak deneyim yansıtma modellemesi (DYM) ve öğrenci katılımı

    SENEM TURHAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2013

    Endüstri Ürünleri TasarımıOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü

    YRD. DOÇ. DR. ÇAĞLA DOĞAN

Geri Dön