Ankara Roma Hamamı ısıtma sistemi üzerine bir çalışma
A study on the heating system of Ankara Roman Bath
- Tez No: 922708
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AHMET GÖKDEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İnşaat Mühendisliği, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Yüzyıllar boyunca dünya üzerinde geniş coğrafyalarda hüküm sürmüş bir imparatorluğun günümüze ulaşan en önemli eserlerinden olan hamamlar Roma Kültürünün kodlarını incelememize imkân tanır. Hamamlar Romalıların sınıfsal ayırımcılığını aşan, yıkanmanın yanında sosyal ve kültürel aktivitelerin, edebi ve ilmi tartışmaların yapıldığı çeşitli oyunların düzenlendiği; kısacası kişilerin ilmen, fikren, ruhen ve bedenen kendini geliştirdiği, günlük yaşamın vazgeçilmez etkinliklerinin rutinleştiği mekânlar olmuştur. Roma döneminde hamamların bu denli önemli olmasının başlıca sebeplerinden biri kendi buluşları olan ''Hypocaust'' sisteminin getirdiği işlevsellik ve sürdürülebilirliktir. MS I. Yüzyıl başlarında kullanılmaya başlanan bu sistem, mekân zeminlerinin altında, duvarlarda bazen de tonozlarda oluşturulan boşluklarda külhan (preafernium) denilen fırınlardan gelen sıcak hava gazlarının dolaştırılmasıyla çalışır. Bu boşluklar zeminlerde kare veya daire formlu tuğlalarla, duvar ve tonozlarda ise pişmiş kille yapılan değişik formlardaki malzemelerle oluşturulmuştur. Bu tez çalışmasında Roma döneminde İmparator Caracalla (MS 211-217) tarafından yapılan iki büyük hamamdan biri olan Ankara Roma Hamamı özelinde Hypocaust sisteminin incelenmesi ve günümüze ulaşamayan hamam üst yapısının canlandırılması amaçlanmıştır. Hamam yapılarıyla ilgili zemin altında kalan yapının restorasyon projeleri, Arkeolog Mahmut Akok'un aksonometrik çizimleri, çağdaşı olan Caracalla Hamamı ve konuyla alakalı bilimsel çalışmalar ışığında canlandırma tamamlanmış, yerinde yapılan incelemeler ve eldeki verilere göre hypocaust sisteminde duvardan ısıtmanın kullanılıp kullanılmadığının daha iyi anlaşılabilmesi için gerekli olan yıllık enerji ve yakıt miktarı hesabı yapılmıştır. Sonuç olarak Ankara Roma Hamamında duvardan ısıtma sisteminin de kullanıldığı yönünde kanaat oluşmuş, rekonstrüksiyon için öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The baths, which are the most important works of an empire that ruled over vast areas of the world for centuries, allow us to examine the codes of Roman culture. Baths were places where social and cultural activities, literary and scientific discussions were held, various games were organized, in addition to bathing, which transcended the class discrimination of the Romans; in short, people developed themselves scientifically, intellectually, spiritually and physically, and indispensable activities of daily life became routine. One of the main reasons why baths were so important in the Roman period was the functionality and sustainability brought by their own invention, the“Hypocaust”system. This system, which started to be used in the early 1st century BC, worked by circulating hot air gases coming from furnaces called preafernium in the spaces created under the floors of the spaces, in the walls and sometimes in the vaults. These spaces were formed with square or circular bricks on the floors, and with materials in various forms made of baked clay on the walls and vaults. This thesis aims to examine the hypocaust system in the Ankara Roman Bath, one of the two large baths built by Emperor Caracalla, dating back to 211-217 AD during the Roman period, and to revive the superstructure of the bath that has not survived to the present day. The restoration projects of the structure below ground regarding the bath structures, the axonometric drawings of Archaeologist Mahmut Akok, the contemporary Caracalla Baths and the related scientific studies were completed in light of the animation, and the annual energy and fuel amount required was calculated in order to better understand whether wall heating was used in the hypocaust system according to the on-site examinations and the available data. As a result, it was concluded that the wall heating system was also used in the Ankara Roman Bath and suggestions were presented for reconstruction.
Benzer Tezler
- Tarihi hamam yapılarındaki işlevsel sistemlerin gelişimi ve günümüz teknolojisine yansıması
The functional systems in history baths structures and reflection on current technology
İSMAİL ATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkNecmettin Erbakan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLŞEN DİŞLİ
- Archaeometric investigation of the construction materials of Roman (Caracalla) Bath in Ankara
Ankara Roma (Caracalla) Hamamı yapı malzemelerinin arkeometrik incelemeleri
ZEYNEP TANRIVERDİ
Doktora
İngilizce
2018
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ÜMİT ATALAY
DOÇ. DR. ALİ AKIN AKYOL
- Geriye dönük (retrospektif) dozimetri çalışmaları: Termolüminesans tekniği kullanılarak Milas Beçin Bey hamamından alınan örneklerdeki eşdeğer dozun ve yıllık doz hızının belirlenmesi
Retrospective dosimetry studies: Determination of equivalent dose and annual dose rate in samples taken from Milas Beçin Bey bath using thermoluminescence technique
MEHMET REFİK TOPTANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ArkeolojiAnkara ÜniversitesiMedikal Fizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EREN ŞAHİNER
- Ankara Roma Hamamı ve hamamda ele geçen sütun başlıkları
Ankara Roman bath and capitals which have been captured in bath
NUR BAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
ArkeolojiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. AHMET TIRPAN
- Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ndeki Bizans dönemi taş eserleri
Byzantine period stone artifacts at the Museum of Anatolian Civilizations in Ankara
ALİ CAN KIRCAALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ArkeolojiAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT İŞLER