Dîvân-u Lugâti't Türk'te yer alan yeme-içme (mutfak) kültürüne dair kavramlar
Concepts about food and beverage (culinary) culture in Dîvân-u Lugâti't Türk
- Tez No: 923006
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BANU KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gastronomy and Culinary Arts
- Anahtar Kelimeler: Dîvânu Lugâti't Türk, yiyecek- içecek, mutfak kültürü, pişirme teknikleri, ürünler, Dîvânu Lûgati't Türk, food and beverage, culinary culture, cooking techniques and products
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Gastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu çalışma 2017 yılında, insanlığın ortak hafızası olarak Unesco Dünya Belleğine dâhil edilen, yazılışının 950. yılı dolayısıyla da 2024 yılının Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu UNESCO tarafından Dîvânu Lugâti't Türk Yılı olarak ilan edildiği, Kaşgarlı Mahmud'un Dîvânu Lugâti't Türk adlı ilk Türk Lehçeleri Dîvânında yer alan Türk boy ve topluluklarının yeme içme alışkanlıklarını inceleyen 'Türk Mutfak Kültürü' çalışmasıdır. Çalışmamızda Türk topluluklarının üretip tükettikleri yiyecekler, yaşadıkları çağların koşullarında yemek yapma süreç ve teknikleri, o dönemin koşullarının, coğrafyanın, iklimin, doğal ortamın, bitkilerin, dağların, ovaların, suların, orman, ağaç, çalı formlarının, ekonomik ve kültürel yapılanmalarının mutfak kültürüne etkileri ve yansımaları yer almaktadır. Geçmişten günümüze varlığını sürdüren yemekler yanında geçmişte var olan fakat günümüze taşınamamış yemekler ve pişirme teknikleri, farklı milletlere ait olduklarını, onlardan mutfaklarımıza taşıdığımızı düşündüğümüz ancak kendi mutfak kültürümüze ait olan yemekler ve pişirme süreçleri de çalışmamızda yer almaktadır. Tüm bu artaştırma, tasnif ve analiz sürecinde genel kültürel yapı – mutfak kültürü bağını örnekleyen atasözleri, deyimler, şiirsel metinlere de çalışmamızda yer verilmiştir. İncelememizde birinicil kaynak olarak kabul ettiğimiz Besim Atalay ve Ahmet Bican Ercilasun – Ziyat Akkoyunlu Dîvânu Lugâti't Türk çevirileri taranmış, yeme – içmeye dair, mutfak kültürünü yansıtabileceğini düşündüğümüz tüm kavram ve fiiller tespit edilerek alt başlıklar halinde tasnif edilmiş, her bir başlık için ayrı değerlendirme metinleri oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
This study examines the foodand drink habits of Turkish societies described in Kaşgarlı Mahmud's Dîvânu Lûgati't Türk, a work included in UNESCO'S memory of the World Register in 2017 and declared by UNESCO as the year of Dîvânu Lûgati't Türk. Thus, in 2024 marking its 950th anniversary. The research focuses on the infulence and effects of geographical conditions, climate, natural environment, plants, mauntains, plains, waters, forests, bushes, trees and the economic and cultural structures of Turkish societies on their cuisine. In addition to the foods and cooking techniques from the past to the present, the study also includes proverbs, idioms and poetic texts that demonstrates these traditions. The study analyzes the food and drink culture of the Turkish societies by exploring not only what they produced but olso what they consumedin addition to their methods of food preparation. The primary source we accept as the translations of Dîvânu Lûgati't Türk are written Besim Atalay, Ahmet Bican Ercilasun, Ziyat Akkoyunlu. Concepts and verbs believed to reflect culinary culture were identified and categorized under specific headings, each with its seperate evaluation text.
Benzer Tezler
- Divanu Lügati't Türk'te değerler
Values in Divanu Lugati't Türk
ÇAĞLAR YAPRAKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LATİFE KIRBAŞOĞLU KILIÇ
- Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan fiillerin Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesi söz varlığıyla karşılaştırmalı incelenmesi
A comparative examination of the verbs in Divânu Lugâti't-Türk with Turkish Turkish and Azerbaijan Turkish vocabulary
BUKET ERDOĞMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıAydın Adnan Menderes ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET NAHMEDOV
- Divânu Lugâti't-Türk'te yer alan atasözlerinin Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesindeki durumu
Situation of proverbs in Turkey Turkish and Uzbek Turkish proverbs located in the Divanu Lugâti't-Türk
GULOMJON SOBIROV
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZEN YAYLAGÜL ÜSTÜNEL
- Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan yabancılara Türkçe öğretimi unsurları
Turkish schooling elements for foreigners in Dîvânu Lugâti̇'t-Türk
ALPER TOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimBaşkent ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL
- Dîvânu Lugâti't-Türk'te yer alan atasözlerinin yabancılara Türkçe öğretiminde kültür aktarımına katkısı üzerine bir değerlendirme.
Assesment on proverbs that are located on Dîvânu Lugâti't-Türk about contribution of these proverbs to cultural transmission in Turkish education to foreigners.
ARAL GENCE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimBaşkent ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN GÜZEL