Türkçenin söz varlığı ve öğretimi açısından Abbas Cılga'nın çocuk kitaplarının incelenmesi
Examination of Abbas Cılga's children's books in terms of vocabulary and teaching in Turkish
- Tez No: 925137
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUNCAY TÜRKBEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 612
Özet
“Türk dili, dillerin en zenginlerindendir; yeter ki bu dil, şuurla işlensin.”Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün sözünde de belirtildiği üzere Türk dili üzerinde bilinçli çalışmaların yürütülmesi önem teşkil etmektedir. Bu çalışmaların en önemlilerinden biri de dilimizin sahip olduğu zengin söz varlıklarının tespitidir. Söz varlığı, içinde bulunduğu toplumun kültürünü, yaşayış biçimini yansıtan en önemli araçlardandır. Bulunduğu dile ait atasözler, deyimler, ikilemeler, terimler, yabancı sözcükler, kalıp sözler, doldurma sözler, kalıplaşmış sözler ve argo sözleri barındıran geniş bir kültür hazinesini yansıtır. Bu çalışmada Abbas Cılga'ya ait Atmacalar Ağladı, Çiftlikteki Yabancı, Dedemin Öyküleri, Dokunduğum Altın Olsun, Gülümseyen Sokak, Herodot Dede, Kim Sevmez Uğurböceklerini?, Masa Üstündeki Kavga, Müjdeci Hüsnü, Sesini İsteyen Kurbağa, Sıpanın Dört Yıllığı, Şaşar Ali, Yaramazlar Kuyusu, Yavru Yunuslar Ekibi, Yusufcuk isimli çocuk kitaplarının sahip olduğu söz varlığı öğelerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırma konusu olan çocuk kitaplarında bulunan atasözleri, terimler, ikilemeler, deyimler, kalıp sözler, argo sözler, Anadolu ağızları, yabancı sözcükler, kalıplaşmış sözler ve doldurma sözler şeklinde söz varlığı öğeleri tespit edilmiştir. Tespiti yapılan söz varlığı öğelerinin tekrar sayıları ortaya konmuştur. Tablolarda yer alan bazı söz varlığı unsurları, tanıklı ifadeler şeklinde tablo sonunda verilmiştir. Tespit edilen söz varlığı unsurlarına yönelik sözcük öğretimi etkinlikleri tasarlanmıştır. Araştırmaya konu olan çalışma, betimsel bir çalışmadır. Betimsel çalışmada doküman incelemesi yöntemi kullanılarak hâlihazırda olan bir durum betimlenmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler ışığında; atasözü sayısı ve tekrar sayısı, deyim sayısı ve tekrar sayısı; ikileme sayısı, tekrar sayısı ve oluşum şekli; terim sözcük sayısı tekrar sayısı ve ilgili olduğu bilim dalı; kalıp (ilişki) sözleri sayısı tekrar sayısı ve kullanıldığı bağlam; yabancı sözcük sayısı tekrar sayısı ve ait olduğu dili; doldurma sözler tekrar sayısı; argo sözler tekrar sayısı; Anadolu ağızları tekrar sayısı, kalıplaşmış sözler sayfa sayısı ve sözün kime ait olduğu mevcut çalışmada ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada, 9706 tane söz varlığı unsuru tespit edilmiştir. Yapılan incelemeler ışığında; eserlerin içeriğinde 37 tane atasözü, 1703 tane deyim, 808 tane ikileme, 816 kalıp söz, 2707 tane yabancı sözcük, 7 tane argo söz, 284 tane doldurma söz, 3233 tane terim sözcük, 118 tane Anadolu ağzı, 3 tane kalıplaşmış söz varlığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
“Turkish language is one of the richest languages; as long as this language is consciously processed.”As stated in words of the great leader Mustafa Kemal Atatürk; it is significant to carry on conscious studies on Turkish language. One of the most important elements of these studies is the determination of the rich vocabularies that our language has. Vocabulary is a concept that includes elements such as proverbs, idioms, reduplications, terms, foreign words and set phrases in a language. In this study, it is aimed to examine the vocabulary elements of children's books named“Abbas Cılga'ya ait Atmacalar Ağladı, Çiftlikteki Yabancı, Dedemin Öyküleri, Dokunduğum Altın Olsun, Gülümseyen Sokak, Herodot Dede, Kim Sevmez Uğurböceklerini?, Masa Üstündeki Kavga, Müjdeci Hüsnü, Sesini İsteyen Kurbağa, Sıpanın Dört Yıllığı, Şaşar Ali, Yaramazlar Kuyusu, Yavru Yunuslar Ekibi, Yusufcuk”. The elements of the vocabulary are determined in the works examined in the form of proverbs, idioms, set phrases, reduplications, terms, slang words, Anatolian dialects, foreign words and stereotyped words and the use frequency of them is detected. Some vocabulary elements in the tables are given at the end of the table in the form of witnessed statements. Vocabulary teaching activities for the established vocabulary elements are designed. This study is a descriptive research in the form of scanning. In this descriptive study, a situation that already exists, is tried to be described as it is by using the document analysis method. In the data obtained, the numbers and the frequency of occurence of proverbs and idioms; the numbers, the frequency of occurrence and the formation patterns of reduplications; the numbers and the frequency of occurrence of terms and the science it is related to; the numbers and the freuency of occurrence of the set phrases and the context they are used; the numbers, the frequency of occurrence and the source languages of foreign words; the frequency of occurrence of Anatolian dialects; the page numbers of stereotyped words and to whom that words belong are tried to be examined in this study. In this study, 9706 vocabulary elements are examined. As a result of the study, 37 proverbs, 1703 idioms, 808 reduplications, 816 set phrases, 2707 foreign words, 7 slang words, 284 filler words, 3233 terms, 118 Anatolian dialects and 3 stereotyped words are determined.
Benzer Tezler
- Tatar şair ve yazarı Abdullah Tukay'ın eserlerinden seçmeler ve bunlardaki dil özellikleri
The Selections from Tatar poet and writen Abdullah Tukay and their language specialities
MUSTAFA AKBAŞ
- Yabancı/ikinci dil olarak Türkçe ders kitaplarında sözcük öğretimi: Bir meta sentez çalışması
Vocabulary instruction in foreign/second language Turkish textbooks: A meta-synthesis study
HAKAN ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA DURMUŞ
- Yabancı dil olarak Türkçe ve İngilizce öğretimi ders kitaplarındaki söz varlığının durumu ve öğretimi
The state and the teaching of vocabulary in Turkish and English teaching course-books for foreigners
FATMA KÖKTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMED EYYÜP SALLABAŞ
- 'Diyarbakır Efsaneleri' adlı eserde yer alan söz varlığının Türkçe öğretimi açısından incelenmesi
'Diyarbakır Legends' investigation of the vocabulary contained in the work titled in terms of teaching Turkish
HALEF ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSiirt ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REZAN KARAKAŞ
- MEB 9. sınıf Türk edebiyatı ders kitabındaki metinlerin söz varlığı açısından değerlendirilmesi
The texts in Turkish litaretüre textbooks of MEB for 9. degree have, in terms of vocabulary
KEMALETTİN USLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DilbilimMarmara ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LATİF BEYRELİ