Geri Dön

تحقيق ودراسة نثر الجمان من فتح الرحمن لمحمد بن قرقماس من بداية سورة الملك إلي نهاية سورة الناس

Muhammed b. Korkmaz'ın 'Nesrü'l-Cümân min Fethi'r-Rahmân' adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Mülk Sûresinin başından Nâs Sûresinin sonuna kadar)

PDF İndir

  1. Tez No: 925492
  2. Yazar: HASAN İGEMBERDİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ZİYAD RAVAŞDEH
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Tefsir, Kur'an-ı Kerim, Fethü'r-Rahman, Nesrü'l-Cüman, İbn Kurkmas, Nazım, Tafsir, Qur'an-ı Karim, Fathu'r-Rahman, Nesru'l-Juman, Ibn Kurkmas, Verse
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Arapça
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 212

Özet

Bu risale“Nesrü'l-Cüman min Fethi'r-Rahman”olarak bilinen Kur'an-ı Kerim tefsirinin son iki bölümünü incelenmekte ve tahkik edilmektedir. Mülk Suresi'nin tefsirinin başından Nas Suresi'nin tefsirinin sonuna kadar olan kısmı kapsamaktadır. Bu seci özellikleriyle eşsiz olan tefsir, Kahire'de Hicri 9. yüzyılda yaşamış, islami ilimlerin ve feri ilimlerin geliştiği bir dönemde yetişmiş olan değerli âlim Muhammed bin Kurkmas Nasırüddin el-Aktemeri el-Kahiri el-Hanefi (ö. 882/1478) tarafından yazılmıştır. İbn Kurkmas, önceki âlimlerin çalışma, öğretim ve eser telifi metodlarını miras almıştır. Aynı zamanda ansiklopedik bir âlim, belagat ilimlerinde uzman, şair ve edebiyatçı olarak tanınmıştır. İlmi birikimleriyle çeşitli alanlarda birçok eser bırakmıştır. Bunlardan biri de bu çalışmanın konusu olan“Nesrü'l-Cüman el-Muntazım”adlı eserdir. Bu kitap, aslında yazarın“Fethü'r-Rahman”adlı daha geniş bir eserinin özetidir. Elyazması iki ciltten oluşmakta ve her cilt iki bölüm içermektedir. Bu tefsiri özel kılan, belagat ilminin üçüncü kısmı olan bedi ilmine ihtimamla odaklanmasıdır. Bunun sonucu olarak, tefsir tamamen seci ve cinas gibi söz sanatlarıyla donanmıştır. Diğer yandan, bu tefsir işari tefsir türünden sayılmaktadır. Müfessir ahlaki ve nefis tezkiyesi yönlerine özen göstermiştir. Bu kitabın bilimsel değerini artıran neden ise rivayet tefsiri, dirayet tefsiri ve işari tefsiri bir araya getirmesidir. Buna ek olarak, kitap baştan sona kadar secili bir üslupla yazılmıştır. Bu kitabın incelenmesi zamanındaki tefsir yazma eğilimlerini aydınlatma ve o zamandaki tefsirlere olan ihtiyaç eğiliminin hangi yönde olduğunu ortaya koymada büyük önem taşımaktadır. Bunu için orijinal el yazmaya dayalı aslına bağlı kalarak araştırma yöntemi ile tenkidi bir üslup kullanılmıştır. ve yukarda bahsedilen iki cüzün tahkiki yapılmıştır. Böylelikle bu kitap ile ilgili daha önceden yapılmış literatürdeki boşluları doldurmaya çalışılmıştır. Yukardaki noktaları aydınlatma yolunda bu tez bir giriş, üç bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Girişte kısmında araştırma problemleri, önceki çalışmalar, araştırmanın önemi, konunun seçilme nedeni ve araştırma hedefleri belirtilmiştir. Birinci bölümde ise, müellif İbn Kurkmas'ın hayatı, akidesi ve fıkhi mezhebini hakkında detaylıca bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise, tefsirin genel bir tanıtımından sonra tefsirin el yazması, müellifin başvurduğu kaynaklar ve izlediği yöntemler orijinal el yazısının görüntüleri örnek gösterilerek araştırılmıştır. Üçüncü bölümde ise, Nesrü'l-Cümân 'ın, tahkik/edisyon-kritik kaidelerine uygun, sağlam bir metnini oluşturmaya çalışacağız. Sonuç bölümünde en önemli bulgular ve öneriler yer almaktadır. Kur'an-ı Kerim'e hizmet amacıyla yapılan bu çalışmayla yukarda adı geçen eserle ilgili literatürdeki boşluk az da olsa doldurularak araştırmacılara ve öğrencilere konu ile ilgili bazı yol gösterici nitelikteki bulgular ve fikirler sunulmuştur. Bulguların içinde en önemlilerinden biri, müellifin tefsiri boyunca yeni ufuklara yükselen irfani ve tasavvufi bir bakış açısını tercih etmesi, tasavvufi, vaaz ve ahlaki yönlere açık bir eğilim göstermesi olduğu dikkat çekicidir. Bu özellik yazarı ve eserini zamandaşlarına göre özel bir konuya getirmiş ve önem kazanmıştır. Böylece okuyucunun Kur'ani bir anlayış yoluyla ruhani ve ahlaki yönünün gelişmesine katkıda bulunmaktadır. Tefsirinde baştan sona seci üslubun kullanılması, İbn Kurkmas'ın özgünlüğünü ve yaratıcılığını, fikirlerini ve yorumlarını anlaşılır ve çekici bir şekilde orta koymaktadır.

Özet (Çeviri)

This article examines and critically edits the last two sections of the Qur'anic commentary known as Nesrü'l-Cüman min Fethi'r-Rahman. It covers the section from the beginning of the commentary on Surah Al-Mulk to the end of the commentary on Surah Al-Nas. This unique tafsir, characterized by its rhymed prose, was written by the esteemed scholar Muhammad bin Kurkmas Nasiruddin al-Aktemeri al-Kahiri al-Hanafi (d. 882/1478), who lived in Cairo during the 9th century AH, a period marked by the development of both Islamic and auxiliary sciences. Ibn Kurkmas inherited the methodologies of previous scholars in terms of study, teaching, and authorship. He was also known as an encyclopedic scholar, an expert in the sciences of rhetoric, a poet, and a literary figure. He left numerous works in various fields, one of which is the subject of this study, Nesrü'l-Cüman el-Muntazım. This book is actually a summary of his larger work, Fethü'r-Rahman. The manuscript consists of two volumes, each containing two sections. What makes this tafsir special is its focus on the third branch of rhetoric, badi' (embellishment), and as a result, the entire tafsir is filled with literary devices such as saj' (rhymed prose) and jinās (wordplay). On the other hand, although this tafsir is classified as an ishari (allegorical) commentary, it follows the methodology of Ahl al-Sunnah. The exegete paid great attention to educational, ethical, and spiritual purification aspects. What enhances the scholarly value of this book is its combination of narrative (riwayah), rational (dirayah), and ishari exegesis. Additionally, the book is written entirely in rhymed prose. Examining this book is of great importance in shedding light on the trends in tafsir writing at the time and understanding the direction of the demand for commentaries during that period. For this purpose, a qualitative research method based on original manuscripts was used, along with a critical approach. In other words, the research methodology followed was descriptive, critical, and analytical. To preserve the coherence of the article, the social and intellectual environment in which the author lived and was influenced was first reflected, followed by a detailed examination of the work that emerged from the impact of this social environment and intellectual developments, and the critical editing of the two sections mentioned above. Thus, this study aims to fill the gaps in the literature regarding this book. In order to shed light on the points mentioned above, this article consists of an introduction, three main sections, and a conclusion. The introduction outlines the research problems, previous studies, the significance of the research, the reason for selecting the topic, and the objectives of the study. The first section provides detailed information about the life, scholarly personality, teachers, and students of the author Ibn Kurkmas, as well as his works, creed, and legal school, while also discussing the external factors and influences that contributed to the creation of this work. In the second section, following a general introduction to the tafsir, the manuscript and copies of the tafsir are described. The authorship is verified, and the reasons for writing, the sources consulted by the author, and the methods he followed are examined using images from the original manuscript as examples, along with critiques that suggest how certain aspects could have been improved. The third section critically examines the texts, presenting key findings in a way that aligns with the author's intended purpose. Additionally, annotations have been made in response to points that contradict grammatical rules. In the conclusion, the most important findings and recommendations are presented. Through this study, conducted with the aim of serving the Qur'an, some gaps in the literature concerning the aforementioned work have been partially filled, providing researchers and students with guiding findings and insights on the topic. Among the most significant findings is the author's preference for a spiritual and Sufi perspective throughout the tafsir, showing a clear inclination toward Sufi, moral, and sermonizing elements. This characteristic sets the author and his work apart from his contemporaries and increases its importance. Thus, it contributes to the reader's spiritual and moral development through a Qur'anic understanding. The consistent use of rhymed prose throughout the tafsir highlights Ibn Kurkmas' originality and creativity, presenting his ideas and interpretations in a clear and engaging manner.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    908363

    تحقيق ودراسة نثر الجمان من فتح الرحمن لمحمد بن قرقماس من بداية سورة الأنفال إلى نهاية سورة الرعد

    Muhammed b. Korkmaz'ın Nesrü'l-Cümân min Fethi'r-Rahmân adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Enfâl Sûresinin başından Ra'd Sûresinin sonuna kadar)

    ASO SHARIFIPOUR

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZIYAD RAVAŞDEH

  2. Tez No

    908361

    نثر الجمان من فتح الرحمن لمحمد بن قرقماس تحقيقًا ودراسةً (من سورة المائدة إلى سورة الأعراف)

    Muhammed b. Korkmaz'ın Nesrü'l-Cümân Min Fethi'r-Rahmân adlı eserinin tahkiki ve incelenmesi (Mâide Sûresinin başından A'râf Sûresinin sonuna kadar)

    MOHAMAD ALYASIN

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZİYAD RAVAŞDEH

  3. Tez No

    937906

    تحقيق ودراسة كتاب 'السِّيَر' من كتاب المبسوط للإمام السرخسي

    Serahsi'nin Mebsut adlı eserinin siyer bölümünün tahkik ve tahlili

    MALEK ABEDALQADER

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2021

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET BOYNUKALIN

  4. Tez No

    669079

    تحقيق ودراسة من 'باب طلاق المريض إلى باب الاستيلاء' من كتاب تحفة الأخيار على الدر المختار لأبي الصفا برهان الدين إبراهيم بن مصطفى الحلبي

    Burhaneddin İbrahim b. Mustafa el-Halebinin Tuhfetü'l-Ahyar Ale'd-Dürri'l-Muhtar isimli eserinin 'Talâkü'l-Merîz' babından 'el-İstîlâ' babına kadar tahkik ve incelemesi / 'An investigation and study from the chapter of divorce of the patient to the chapter of seizure' from the book 'Tuhfat al-Akhayyar Ala al-Dur al-Mukhtar' which was written by Abu al-Safa Burhan al-Din Ibrahim bin Mustafa al-Halabi

    BASHIR NASHED

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2020

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ EL HASSEN SID AHMED EL HABIB

  5. Tez No

    941838

    تحقيق ودراسة كتاب التسهيل وشفاء العليل للإمام محمد بن أحمد العوفي وبيان مكانته في علم القراءات

    Muhammed b. Ahmed el-Avfî'nin Et-Teshîl ve Şifâü'l-Alîl adlı eserinin kıraat ilminedeki yeri ve tahkiki

    AHMED HAFFAR

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2025

    DinSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DURMUŞ ARSLAN

Geri Dön