PISA 2022 başarı testinde meslek lisesi öğrencilerinin akademik başarılarını etkileyen değişkenlerin belirlenmesi
Determination of the variables affecting the academic achievement of vocational high school students in PISA 2022 achievement test
- Tez No: 926964
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER KUTLU, DOÇ. DR. ÖZGE ALTINTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 156
Özet
Bu araştırmanın amacı, PISA 2022 başarı testinde meslek lisesi öğrencilerinin akademik başarılarını etkileyen değişkenlerin belirlenmesidir. Araştırma, iki veya daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi belirlemeyi ya da ilişkinin derecesini incelemeyi amaçlayan ilişkisel tarama modeliyle tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Türkiye'de PISA 2022 uygulamasına katılan 1940 meslek lisesi öğrencisi oluşturmaktadır. Verilerin analizinde iki gruplu değişkenler arasında manidar farklılığın belirlenmesinde t-testi ve ikiden fazla gruplu değişkenler arasında manidar farklılığın belirlenmesinde tek yönlü varyans analizi, Scheffé ve Tamhane's T2 testleri kullanılmıştır. Bu araştırmada, bağımlı değişkenin meslek lisesi öğrencilerinin PISA 2022 sınavında elde ettikleri başarı puanları olması nedeniyle, ikili lojistik regresyon uygulanmıştır. İkili lojistik regresyon analiziyle, bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki ilişki incelenmiş; ayrıca bağımsız değişkenlerin hangi grupta yer aldığı ve bağımlı değişkeni etkileme dereceleri belirlenmiştir. Araştırma bulguları, öğrencilerin okuma becerilerindeki başarı durumlarının anne-baba eğitim düzeyine ve okul düzeylerine göre farklılaştığını göstermektedir. Matematik okuryazarlığına ilişkin başarının cinsiyet, anne-baba eğitim düzeyi ve okul düzeylerine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. İkili lojistik regresyon analizi sonuçlarına göre, matematik okuryazarlığı başarısını olumlu yönde etkileyen değişkenler; matematiği diğer derslere tercih etme, merak, iddialılık, stres direnci, matematik özyeterliği, matematik kavramlarına aşinalık ve bilişim teknolojileri kaynaklarıdır. Olumsuz yönde etkileyen değişkenler ise sınıf tekrarı, matematik dersinde öğretmen desteği, güvende hissetme ve iş birliği olarak belirlenmiştir. Okuma becerileri başarısını olumlu yönde etkileyen değişkenler; merak, empati, iddialılık ve bilişim teknolojileri kaynaklarıdır. Olumsuz yönde etkileyen değişkenler ise uzun süreli devamsızlık ve güvende hissetmedir. Bu sonuçlar, meslek lisesi öğrencilerinin akademik başarılarını etkileyen faktörlerin anlaşılmasına katkı sağlarken, eğitim politikalarının ve uygulamalarının geliştirilmesine yönelik önemli veriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the variables affecting the academic success of vocational high school students in the PISA 2022 achievement test. The study was designed with a relational screening model that aims to determine the relationship between two or more variables or to examine the degree of the relationship. The sample of the study consists of 1940 vocational high school students who participated in the PISA 2022 application in Turkey. In the analysis of the data, t-test was used to determine the significant difference between two-group variables and one-way analysis of variance, Scheffé and Tamhane's T2 tests were used to determine the significant difference between variables with more than two groups. In this study, binary logistic regression was applied since the dependent variable was the success scores of vocational high school students in the PISA 2022 exam. The relationship between the dependent and independent variables was examined with binary logistic regression analysis; in addition, the group in which the independent variables were located and the degree to which they affected the dependent variable were determined. The research findings show that the success status of the students in reading skills differed according to the education level of the parents and school levels. It has been determined that success in mathematical literacy varies according to gender, parental education level and school level. According to the results of binary logistic regression analysis, variables that positively affect success in mathematical literacy are; preferring mathematics to other courses, curiosity, assertiveness, stress resistance, mathematical self-efficacy, familiarity with mathematical concepts and information technology resources. Variables that negatively affect success are determined as grade repetition, teacher support in mathematics course, feeling safe and cooperation. Variables that positively affect success in reading skills are; curiosity, empathy, assertiveness and information technology resources. Variables that negatively affect success are; long-term absenteeism and feeling safe. These results contribute to the understanding of the factors affecting the academic success of vocational high school students and provide important data for the development of educational policies and practices.
Benzer Tezler
- Ülkelerin PISA başarı sıralaması ile küresel bilgi endeksi sıralamalarının CRITIC tabanlı PROMETHEE yöntemi ile karşılaştırmalı analizi
Comparative analysis of countries' PISA achievement rankings and global knowledge index rankings with CRITIC-based PROMETHEE method
SOLUNAY DURAN
- PISA matematik okuryazarlığını etkileyen değişkenlerin veri madenciliği yöntemleriyle incelenmesi
The investigation of variables affecting PISA mathematical literacy through data mining methods
MELİKE ÖZÜDOĞRU
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER KUTLU
- PISA 2022 sonuçlarına göre öğrencilerin kültürel sermayelerinin fen başarısına etkisi: Türkiye örneklemi
The effect of students' cultural capital on their science achievement according to PISA 2022 results: Türkiye sample
GÖKÇE ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimBalıkesir ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜMER AKTAN
- PISA 2022 öğrenci anket verileri ile okuma başarısı ve matematik başarısının tahmin edilmesi
Predicting reading achievement and mathematics achievement with PISA 2022 student survey data
SEHER YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolBartın ÜniversitesiBilişim Sistemleri ve Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GİZEM KARAOĞLAN YILMAZ
- PISA 2022 sonuçlarına göre Türkiye başarısının değerlendirilmesi
Evaluation of Turkey's success in terms of 2022 PISA results
DAMLA AKSAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELMAZİYE TEMİZ