Bir memlük kaynağı Zeyl Müferricü'l-Kürûb fî Ahbâri Benî Eyyûb ve değerlendirmesi
A Resource of Mamluk Zeyl Mufarricu'l-Kurûb fî Ahbâri Benî Eyyûb and it's Assessment
- Tez No: 927521
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ OSMAN KARATAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Zeyl Müferricü'l-Kürûb fî Ahbâri Benî Eyyûb, İbnü'l-Muğayzel, Memlükler, Baybars, Kalavun, Hama, Dhayl Mufarrij al-Kurūb fī Akhbār Banī Ayyūb, Ibn al-Mughayzel, Mamluks, Baibars, Qalawun, Hamā
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Ülkemizde Memlükler hakkında çeşitli konularda kitaplar, makaleler, tezler hazırlanmaktadır. Bunların haricinde çeviri faaliyetleri de bu alanda yapılan çalışmalara önemli katkılar sunmaktadır. Bu amaç doğrultusunda Zeyl Müferricü'l-Kürûb fî Ahbâri Benî Eyyûb'u tercüme etmeye ve bazı Memlük tarihçilerinin eserleriyle karşılaştırarak eserin özgün ve eksik yanlarını tespit etmeye gayret ettik. Birinci bölümde ayrıntılı olarak ele aldığımız bu zeyil, Memlük Devleti'nin 1263-1296 yılları arasındaki tarihi olaylarını kapsamaktadır. Hamalı bürokrat tarihçi İbnü'l-Muğayzel tarafından kaleme alınmıştır. Ömer Abdüsselâm Tedmurî tarafından tahkik edilmiş ve 2004 yılında Zeyl Müferricü'l-Kürûb fî Ahbâri Benî Eyyûb adıyla yayımlanmıştır. Bu eseri seçmemizin nedeni onun bilinen Memlük kaynakları arasında olmaması ve hatta İbn Vâsıl hakkında yapılmış çalışmalarda bile bahsinin geçmiyor olmasıdır. İbnü'l-Muğayzel'in dönemin şahidi olması ve Baybars ile Kalavun'un bazı sefer ve fetihlerine iştirak etmiş olması gibi özellikler eserinin önemini artırmaktadır. Ayrıca eserde birkaç mektup bulunmaktadır. Müellif sultanlarla emirler arasındaki yazışmalara yer vermiştir. Söz konusu mektupların bazıları ona aittir. Taziye ile tebrik mektupları ve Memlükler dönemine ait olup daha önce yayınlanmamış divan belgeleri de bulunmaktadır. Müellifin Hama sarayında görev yapmış üst düzey bir bürokrat olması ve Hama sahipleriyle arasının iyi olması önemlidir. Çünkü bulunduğu konum sayesinde ülkede olan biten gelişmelerden haberdardır ve Memlük sultanlarının düzenlediği seferlere de iştirak edebilmiştir. Dolayısıyla müellifin söz konusu olaylar hakkındaki nakilleri doğrudan gözleme dayanan birinci el tanıklıklar niteliğindedir. Eser sadece Memlükler değil aynı zamanda Hama Eyyûbîleri açısından da pek çok bilgi içermektedir. Bu nedenle Zeyl Müferricü'l-Kürûb fî Ahbâri Benî Eyyûb hem Memlük hem de Hama Eyyûbîleri ile ilgili yapılacak çeşitli araştırmalara katkı sağlayacak nitelikte bir eserdir.
Özet (Çeviri)
In our country, books, articles and theses are prepared on various subjects about Mamluks. Apart from these, translation activities also make important contributions to the studies in this field. For this purpose, we have endeavoured to translate Dhayl Mufarrij al-Kurūb fī Akhbār Banī Ayyūb and compare it with the works of some Mamluk historians in order to determine the original and missing aspects of the work. This dhayl which we discussed in detail in the first chapter covers the historical events of the Mamluk State between 1263-1296. It was written by the bureaucrat historian Ibn al-Mughayzel from Hamā. It was edited by Umar Abd al-Salām al-Tadmurī and published in 2004 under the title Dhayl Mufarrij al-Kurūb fī Akhbār Banī Ayyūb. The reason for choosing this work is that it is not among the known Mamluk sources and is not even mentioned in the works on Ibn Wāsil. The fact that Ibn al-Mughayzel was a witness of the period and participated in some of Baibars and Qalawun's campaigns and conquests increases the importance of his work. There are also a few letters in the work. The author included the correspondence between sultans and emirs. Some of these letters belong to him. There are also letters of condolence and congratulations and divan documents from the Mamluk period that have not been published before. It is important that the author was a high-ranking bureaucrat who served in the palace of Hamā and that he was on good terms with the rulers of Hamā. Because of his position, he was aware of the developments in the country and was able to participate in the expeditions organised by the Mamluk sultans. Therefore, the author's reports on the events in question are first-hand testimonies based on direct observation. The work contains a lot of information not only about the Mamluks but also about the Ayyūbids of Hamā. For this reason, Dhayl Mufarrij al-Kurūb fī Akhbār Banī Ayyūb is a work that will contribute to various studies on both the Mamluks and the Ayyūbids of Hamā.
Benzer Tezler
- Ortaçağ kültür tarihi kaynağı olarak İbn Hallikân'ın Vefeyâtü'l-A'yân adlı eseri
Cultural history of the Middle Ages as sources of İbn Hallikainen Vefeyâtü'l - A'yân work called
MAHMUT RECEP KELEŞ
Doktora
Türkçe
2016
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞCI
- İbn Tagri Birdî'nin 'En-Nucûm ez-Zâhire' adlı eserinde geçen Dulkadiroğulları Beyliği ile ilgili kayıtlar
The records related to the Dulkadiroğulları Emirates as indicated en-Nucûm ez-Zâhire by Ibn Tagri Birdî
KÜRŞAT SOLAK
- Bahri Memlukler zamanında Memluk-Altın Orda münasebetleri (1250-1382)
Mamluk-Golden Horde relations in the Bahri Mamluk period (1250-1382)
ŞAHİNAZ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN ÖZBEK
- Topkapı Sarayı Kütüphanesi'ndeki Memlûk dönemi ciltleri ve hendesi tezyinatı
Memluk period book binding and geometric ornamentation in the Topkapı Palace Library
TUBA GENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİZ DOĞANAY
- Ebû Hayyân tefsirinin kaynakları: Te'Vîlâtü'l Kur'an örneği
The sources of Abu Hayyan's commentary: Tawilat a-Quran as an example
ABDURRAHMAN KAAN KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MESUT KAYA