Travmatik doğumun anneler ve bebekler üzerindeki etkileri: Doğuma bağlı TSSB belirtilerinde EMDR grup terapisinin etkililiği
Effects of traumatic birth on mothers and infants: Effectiveness of EMDR group therapy for birth-related PTSD symptoms
- Tez No: 927576
- Danışmanlar: PROF. DR. HATİCE DEMİRBAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 368
Özet
Bu araştırmada, travmatik doğumun anneler ile bebekler üzerindeki psikolojik etkilerini belirlemek ve EMDR Grup Terapisi'nin (GTEP) annelerin doğuma bağlı travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) belirtileri üzerindeki etkililiğini sınamak amaçlanmıştır. Bu doğrultuda çalışmada City Doğum Travması Ölçeği (CityDTÖ), Beck Anksiyete Envanteri (BAE), Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (KPSÖ), Hermann'ın Dört Çeyrekli Beyin Baskınlık Aracı (BBA), İnfant Kolik Ölçeği (İKÖ) ve Bebek/Çocuk Uyku Sorunu Kısa Tanılama Formu (BUKF) kullanılmıştır. İki aşamada yürütülen çalışmanın birinci aşamasında travmatik doğumun anneler ve bebekler üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla nicel araştırma yaklaşımlarından yordayıcı korelasyonel araştırma modeli kullanılmıştır. Birinci çalışmada öncelikle travmatik doğumun annelerin doğum sonrası TSSB, kaygı ve psikolojik sağlamlık düzeylerine etkisi incelenmiştir. Ardından travmatik doğumun bebeklerdeki kolik, uyku ve meme reddi problemleri üzerindeki etkisi değerlendirilmiştir. Birinci çalışma kapsamında son olarak annelerin doğuma bağlı TSSB belirtileri ile bebeklerde görülen kolik, uyku ve meme reddi problemleri arasındaki ilişkide, annelerin kaygı, psikolojik sağlamlık ve beyin yarım küresi baskınlıklarının aracı etkisi belirlenmiştir. Birinci çalışmada, 0-12 aylık bebeği olan 407 anne katılımcı olarak yer almıştır. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, travmatik doğum deneyimleyen annelerin doğum sonrası TSSB ve kaygı belirtilerini daha fazla gösterdiği, psikolojik sağlamlık düzeylerinin daha düşük olduğu belirlenmiştir. Annelerin doğuma bağlı TSSB belirtilerinin, bebeklerdeki kolik ve uyku problemlerini anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Son olarak aracılık analizlerine göre, annelerin doğuma bağlı TSSB belirtileri ile bebeklerdeki kolik problemi arasındaki ilişkide annelerin kaygı ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin aracı etkisi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, annelerin doğuma bağlı TSSB belirtileri ile bebeklerdeki uyku problemi arasındaki ilişkide annelerin sol beyin vii baskınlığının düzenleyici etkisi olduğu tespit edilmiştir. İkinci aşamada EMDR Grup Terapisi'nin (GTEP) başta annelerin doğuma bağlı TSSB düzeyleri olmak üzere, anneler ve bebekleri üzerindeki etkililiğini belirleme amacına yönelik deney ve kontrol gruplu ön test ve son test ölçümlü yarı deneysel desen kullanılmıştır. İkinci çalışmada, doğuma bağlı yüksek TSSB belirtileri gösteren anneler yer almıştır. Deney ve kontrol gruplarında 13'er kişi olmak üzere toplam 26 katılımcı çalışmaya dahil edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, EMDR grup terapisi annelerin doğuma bağlı TSSB belirtilerini iyileştirmede büyük bir etkiye sahiptir. Aynı zamanda terapiden sonra annelerin kaygı düzeyleri anlamlı olarak azalmış, psikolojik sağlamlık düzeyleri ise artmıştır. Annelere uygulanan EMDR grup terapisinin dolaylı olarak bebeklerdeki meme reddi probleminin azalmasına katkı sağladığı görülmüştür. Tez çalışmasından elde edilen bulgular, travmatik doğum deneyiminin anneler ve bebekler üzerinde olumsuz psikolojik etkileri olabileceğine, ayrıca EMDR grup terapisinin annelerin doğuma bağlı TSSB belirtilerini iyileştirmek için etkili bir tedavi seçeneği olduğuna işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to determine the psychological effects of traumatic birth on mothers and infants and to test the effectiveness of EMDR Group Therapy (GTEP) on mothers' childbirth-related post traumatic stress disorder (PTSD) symptoms. In this context, the City Birth Trauma Scale (CityBTS), Beck Anxiety Inventory (BAI), Brief Psychological Resilience Scale (BPRS), Hermann's Four Quadrant Brain Dominance Instrument (HBDI), Infant Colic Scale (ICS) and Brief Infant/Child Sleep Problem Diagnostic Form (BSDD) were used in the study. In the first stage of the study conducted in two stages, the predictive correlational research model, one of the quantitative research approaches, was used to examine the effects of traumatic birth on mothers and infants. In the first study, the effects of traumatic birth on postpartum PTSD, anxiety and psychological resilience levels of mothers were first examined. Then, the effects of traumatic birth on colic, sleep and breast rejection problems in infants were evaluated. Finally, within the scope of the first study, the mediating effects of mothers' anxiety, psychological resilience and cerebral hemisphere dominance in the relationship between mothers' childbirth-related PTSD symptoms and colic, sleep and breast rejection problems in infants were determined. In the first study, 407 mothers with babies aged 0-12 months participated. According to the findings obtained from the study, it was determined that mothers who experienced traumatic birth showed more PTSD and anxiety symptoms after birth and had lower levels of psychological resilience. It was found that mothers' childbirth-related PTSD symptoms significantly predicted colic and sleep problems in babies. Finally, according to the mediation analyses, it was determined that the anxiety and psychological resilience levels of mothers had a mediating effect on the relationship ix between mothers' childbirth-related PTSD symptoms and colic problems in babies. In addition, it was determined that the left brain dominance of mothers had a moderating effect on the relationship between mothers' childbirth-related PTSD symptoms and sleep problems in babies. In the second stage, a quasi-experimental design with pretest and post-test measurements with experimental and control groups was used to determine the effectiveness of EMDR Group Therapy (GTEP) on mothers and their babies, especially on mothers' childbirth-related PTSD levels. The second study included mothers with high childbirth-related PTSD symptoms. A total of 26 participants were included in the study, 13 in each of the experimental and control groups. According to the findings, EMDR group therapy has a great effect in improving mothers' childbirth-related PTSD symptoms. At the same time, mothers' anxiety levels decreased significantly after the therapy and their psychological resilience levels increased. It was observed that EMDR group therapy applied to mothers indirectly contributed to the reduction of breast rejection problems in babies. The findings obtained from the thesis study indicate that traumatic birth experiences can have negative psychological effects on mothers and babies, and that EMDR group therapy is an effective treatment option for improving mothers' childbirth-related PTSD symptoms.
Benzer Tezler
- Prematüre doğum yapmış annelerin travma, depresyon, maternal bağlanma ve yaşam kalitesi açısından incelenmesi
Analyzi̇ng the women who gave birth prematurely in terms of trauma, depression, maternal attachment and quality of life
BETÜL NESİBE ÖZKARS
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. VAHDETTİN GÖRMEZ
- Travmatik doğum algısının emzirme öz-yeterliliğine etkisi
The effect of traumatic birth perception on breastfeeding self-efficiency
ŞERİFE İREM DÖNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EbelikSağlık Bilimleri ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARZU KUL UÇTU
- Travmatik doğum deneyimi yaşayan kadınların doğum deneyimlerinin ve etkilerinin incelenmesi
Investigation of birth experiences of women with traumatic birth experiences and their effects
DAMLA FERİŞTAH AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikPamukkale ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PINAR SERÇEKUŞ AK
- Gebelerin sağlık okuryazarlığı düzeyi ile travmatik doğum algısı arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between pregnancy health literacy level and traumatic birth perception
TUĞBA YAZICI TOPÇU
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
HemşirelikKaradeniz Teknik ÜniversitesiDoğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SONGÜL AKTAŞ
- Yenidoğanlarda travmatik lomber ponksiyonların değerlendirilmesi
Evaluation of traumatic lumbar punctures in newborns
AYŞENUR ENGİN ERDAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞEGÜL ZENCİROĞLU