Özelleştirme ve yap-işlet devret modeli
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 92794
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEHRA ODYAKMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, İşletme, Law, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 187
Özet
177 ÖZET Serbest piyasa ekonomisi, rekabet hukuku, ferdiyetçilik, verimlilik ve etkinlik özelleştirmenin özünü teşkil eden ilkelerdir. Özelleştirme, devletin, elindeki tekel durumundaki KİT'lerin satışını yapması, piyasanın etkin çalışmasını sağlaması, ekonomik faaliyetten kaçınması ve düzenleyici olarak çalışmasıdır. Özelleştirme yöntemini her KİT veya özelleştirilecek devlet malı, kamu hizmeti için iyi belirlemek gerekir. Mülkiyetin satışı olabileceği gibi özelleştirme benzeri yöntemlerle de bu sağlanabilir. Önemli olan yasal çerçeveyi iyi oluşturmaktır. Bu konuda yasal ve anayasal değişiklilikler kaçınılmazdır. Bu sistemin işleyişi için kaçınılmaz ön şarttır. Devlet, daha çok adalet, dış işleri, yasama ve yürütme gibi faaliyetlerle ilgilenmelidir. Küçülen, ancak etkin ve güçlü bir yapı kazanmalıdır. Bu süreçte özelleştirme daha kolay ve başarılı olacaktır. Özelleştirmede önemli olan; siyasal tercih, hız, sosyal kabul edilebilirlik, yabancı sermayenin ülkeye girişi ve kontrol edilebilirliktir. Bu yapılmazsa başarı zorlaşır. Şu 4 safha da teknik açıdan çok önemlidir: Ticarileştirme, şirketleşme, yeniden yapılanma ve satış. Anayasa Mahkemesi kararları incelendiğinde, karşımıza çıkan tabloda katı bir tutum sergilendiği gözlemlenmektedir. Bunun için ya parlamento anayasal ve yasal değişiklikleri gerçekleştirecek ya da Anayasa Mahkemesi tutumunu değiştirecektir. Özelleştirmeye ilişkin anayasa değişiklikleri yapılmıştır. Özelleştirme anayasanın 47 nci maddesinde yer almıştır.Kamunun mülkiyetinde bulunan işletme ve varlıkların özelleştirilmesi yasayla düzenlenmelidir. Kamu tarafından yürütülen yatırım ve hizmetlerin özel hukuk sözleşmeleriyle gerçek ve tüzel kişilere yaptırılabileceği kanunla belirlenir. Böylece özelleştirmeye ilişkin tasarruflar yasama organına bırakılırken, bu işlemlerin ancak yasayla yapılması gerektiği kuralını da beraberinde götürmüştür. Ayrıca bir idare hukuku konusu olan kamu hizmetinin görülmesi Özel hukuk alanına yasayla taşmabimektedir. Nitekim bu değişiklikten önce de Anayasa mahkemesi kamu mallan haczedilemez ilkesi ve 3096 yasanın çeşitli hükümlerinin iptaline ilişkin kararlarında tutumunu değiştirmiştir. Sonuç olarak; özelleştirme Türkiye'nin önemli gündem maddesi olup, toplum ve devlet yapısını etkilemektedir.Türkiye'nin bu süreçte başarılı olması, kaçınılmaz bir gerçek olarak karşımıza çıkmaktadır. Kamu hizmeti, yap-işlet-devret'in özünü oluşturmaktadır. Kamu hizmeti; tatmininde kamu yararı olan, toplumsal gereksinimi karşılayan faaliyettir. Kamu hizmetini; yasama, yargı ve idari kamu hizmeti olarak ayırabiliriz. Yasama ve yargı hizmeti devlet eliyle yürütülmesinde şimdilik tereddüdümüz yoktur. İdari kamu hizmeti ya devlet eliyle ya da özel teşebbüs eliyle yerine getirilebilir. Toplumdaki hızlı gelişme ve artan ihtiyaçlara devletin ayırdığı kaynaklar yetmez olmuştur. Bunun için enerji, baraj, yoJ, köprü, haberleşme ve bu gibi kamu hizmetlerinin yerine getirilmesi, Y-i veya Y-İ-D modelleri kullanılarak özel sektör vasıtasıyle gerçekleştirilmesi kaçınılmaz olmuştur. Bu178 tür hizmetlerin sağlanması, devamı, bakımı ve yeni yatırımlar çok yüksek yatırım ve teknoloji gerektirmektedir. Bu hizmetlerin yerine getirilmesinde devlet ve özel hukuk kişislyle yapılan sözleşmelerin idari sözleşme kabul edilmesi sonucu çıkacak uyuşmazlıkların çözüm yeri sorununu beraberinde getirmektedir. Y-İ ve Y-İ-D modelinde önemli olan kamu hizmetlerinin aksamadan, sürekli, verimli, uygun fiyatla, gelişerek yerine getirilmesidir. Yapılan sözleşmelerin amaca yönelik, yabancı sermaye ve teknoloji girdisini artırmaya yönelik olmalıdır. Bu aynı zamanda Türk Özel Sektörünü de geliştirecektir, istihdam sorunu ve ekonomik dengeler zamanla kendiliğinden düzene girecektir. Bunun için açıklık ve rekabet ilkelerine uyulması, mafya-çete-ihale ilişkilerinin bertaraf edilmesi, özel sektöre devredilen kamu mal veya hizmetin gerçek değerinin belirlenmesi, bu doğrultuda yasal ve ekonomik politikalar oluşturulurken istikrarlı hükümetlerin varlığı bir gerekliliktir. Türkiye'nin enerji açığının 600 miiyar w/saat olduğu düşünüldüğünde ve 1 w/saat elektriğin 1$ olduğu değerlendirildiğinde, Y-İ ve Y-İ-D modelleri Türkiye için büyük önem taşımaktadır. Termik ve doğal gaz santrallerinin kurulması için Y-İ yasa ve yönetmeliğinin çıkartılması önemli bir gelişmedir. Enerji sektörü Türkiye'nin gelişmesi ve geleceğinde önemli bir yatırım alanı teşkil etmektedir. Anayasa Mahkemesi; 3974 ve 3996 sayılı yasaya göre yapılan kamu hizmetlerine ilişkin sözleşmelerin idari sözleşme olduğunu, kamu imtiyazı niteliğinde olduğunu ve uyuşmazlıkların adli yargıda çözümlenemeyeceğini, bu sözleşmelere tahkim şartının konulamayacağını kabul etmiştir. Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesinin bir idari sözleşme olduğunu, niteliğine bakılarak anlaşılabileceğini ileri sürmektedir. Oysa dünyadaki gelişmeler, uluslararası ticaret, kamu hukuku ve sözleşme serbestisi, kamu hizmeti tanımı bunun böyle olmadığını ortaya koymaktadır. Özellikle uyuşmazlıklarda uluslararası tahkime gidilememesi, yabancı sermayenin ülkeye girişini engellemektedir. Küresel sermaye Türkiye'ye girmiş durumdadır. Düşünülmesi gereken;e!ektriğin,suyun, haberleşmenin devlet veya özel sektör tarafından getirilip getirilmediği değil, tekel oluşturmadan, verimli, ucuz, düzenli ve sürekli topluma sağlanmasıdır. Uluslararası anlaşmalara atılan imzalar uluslararası ilişkilerimizde ülkemizi bağlamaktadır. Bu nedenle uluslararası normlara uygun yasalarımızda yeni düzenlemeler yapılmalıdır. Tahkim müessesesi;Y-İ,Y-İ-D modeli ve uyuşmazlıkların çözümünde uygulanması için iç hukuk ve uluslararası hukukumuzda düzenlenmelidir. Bu konuda yapılan yasal düzenlemeler 4501,4492,4493 Sayılı Yasalardır. Anayasanın 125 ve 155 nci maddelerinde bazı değişiklikler yapıldı. Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmelerinde milli tahkime ve içinde yabancılık unsuru bulunan sözleşmelerde milletlerarası tahkime başvurulabilecektir. Bu idare hukukunda yeni bir yaklaşımdır.Diğer taraftan Danıştay kamu hizmeti imtiyaz sözleşmeleri hakkındaki düşüncesini iki ay içinde bildirmelidir. Böylece kamu hizmetleri yerli veya yabancı kişiler tarafından daha kolay yerine getirilebilecek ve ortaya çıkacak uyuşmazlıklar daha kolay çözü m lenebi lecekti r.
Özet (Çeviri)
179 SUMMARY Free market economy, competition law, individualism, productivity, effectiveness and freedom of contract is the principles of privatisation. Privatisation is to sell the public economic enterprises, which are monopoly on the hands of state, to make the market work in order, to leave the economic enterprises and have regulations on economy. It is necessary to define the privatisation method price, to privatise public property and public services. This could be realised by the method of selling property, services or similar methods ofprivatisation by selling property, services. The important thing is to establish the legal framework. It is a necessity for constitutional and legal changes. This is a pre-conditional manner for system working. State should concern with justice, foreign affairs, legislative, executive power etc. It should have a structure such as small, effective and powerful. In this way privatisation would be easier and successful. The important thing in privatisation is political choice, rapidness, and social acceptability, entering of the foreign capital into the country and control mechanism. If we don't do these, the success is very difficult. Four phases in privatisation are important, these are commercialisation, making partnership, new structural organisation and selling. When we researched the constitutional court decisions about privatisation, we saw that the court followed a hard behaviour. In this manner, the parliament should put into effect the necessary constitutional and legal changes or constitutional court should change its behaviour. However the constitutional court overcame this behaviour by the decisions about annulment of no attachment of public property and annulment of articles of act of 3096.Some changes were made in constitution. Privatisation took place at the article 47 of constitution. Privatisation of enterprices and immovable things in public sector should be regulated by law. Public services and investments done by public sector could be done by privite sector by means of privite law contracts, If parliament makes a law about it. Everything about privatisation was on the hands of parliament,but all reulations at public sector should be done by law.Pubiic service which is an administrative toppic could be transferred into private law As a result, privatisation is one of the important daily matters of Turkey and it is effecting the social and state structure.Turkey must be successful that it is confronted us as an escapable matter. Public service is the principle of built-operate-transfer. Public service is a process, which supplies a public need having a public benefit in which satisfied. Public services may be divided into legislative, executive and judicial public services. We have no doubt about the execution of legislative and judicial services by means of state institutions. Executive public service can be executed by means of state or private sector. The sources and capital, which the state leaves for the rapid development and increasing, needs have become not enough. For this reason, today, it is necessary for the public service such as energy, dump, highway, bridges, communication systems etc. to be executed by private sector using the methods of built-operate or built-operate-transfer. Supplying, maintaining, keeping on in good manner and new investments such kind of public services need too much capital, investment and high-technology. While these public services have been executed, it will bring the matter of finding solution ways of disputes among the sides together as a result of accepting administrative contract between state and private legal person.180 The important thing in built-operate, built-operate-transfer models is to be executed public services by suitable prices, advancing, productive, continuously and having no problem. Signed contracts should have the aim of purpose, transfer of foreign capital and technology. This will develop the Turkish Private Sector at the same time. The problem of unemployment and economic balances will be in order in times by itself. It is a must for that to obey the full competition rules, to leave out the relationship of Mafia-accused organisation-award contract, to define the real price of public property or public service transferred to the private sector, while making the real-legal and economic policies and it is a must to have a stable government. When we think about 6.5 billion kW/h of gab of energy in Turkey and evaluate 1$ of 1kw/h, built-operate and built-operate-transfer models are taking care of a high importance. The promulgation of law and by-laws of built-operate is an important advancement. We see that energy sector is an important investment field in the development and future of Turkey. The constitutional court has decided and accepted signed public services contracts related to the law of 3974 and 3996 as administrative contract, qualifying them as public concession and impossible to inform to the civil justice in finding solutions about disputes no arbitration clause article in these contracts. It claimed that whether to understand public service concession contracts is administrative contracts or not, it is necessary to look for the characteristics of contract. However, advancements in the world, international commerce, law of competition and freedom of contract, definition of public service are showing that this is not like the thought of the court. Especially, not being informed to the international arbitration in disputes is preventing the entrance of foreign capital into Turkey. But global capital has entered into Turkey. It is to be thought that whether electricity, water, communication by means of state or to be supplied or executed by private sector or not, it is important supplying these facilities for the society without creating a monopoly, productive, cheap, regularly and continuously. Turkey is bounded with the agreements and contracts, which he signed in international affairs. For that reason, we have to adopt our legal system to those international rules, agreements and contracts Arbitration institution in built-operate, built-operate-transfer models and disputes to be applied should be enacted in our internal and international law. The acts which are regulated on this subject are the laws of the numbers of 4501,4492.4493. There have been some changes in constitution on the articles of 1 25 and 1 55. Disputes in public services concession contracts could be possible to be informed to the national arbitration or if any foreigner in the contract then to international arbitration. This is a new approach in law of administration. On the other hand, high administrative court should tell his opinion about public services concession contracts in two months. In this case, public services could be done by national or foreign persons and disputes could be solved easily. yc.wis&^tmiamu
Benzer Tezler
- Türkiye'de özelleştirme uygulamaları ve yap işlet devret modeli bağlamında özelleştirmenin Kars ili analizi
Customizing applications bot model of privatization in Turkey and Kars analysis i̇n context
NUH REÇBER
- Türkiye'de bir özelleştirme örneği TAV
An example of privazition in Turkey, TAV
ALİ HAKAN AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
İşletmeİstanbul ÜniversitesiPara Sermaye Piyasaları ve Finansal Kurumlar Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT TARGAN ÜNAL
- Proje finansmanında yap-işlet-devret modeli ve Türkiye uygulaması
Build-operate-transfer as a project financing model and its application in Turkey
MUSTAFA AYDIN KÜÇÜK
- Sivil havacılık sektöründe yap-işlet-devret modeli uygulamalarının mali açıdan incelenmesi ve değerlendirilmesi
Financially examining and interpreting of build-operate-transfer (BOT) implementations in civil aviation sector
TOLGA AVŞAR