Türkiye'de özelleştirme ve elektrik enerjisi sektöründeki uygulamalar
Privatization in Turkey and the implementations in the electrical energy sector
- Tez No: 94757
- Danışmanlar: PROF.DR. HALİL SARIASLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2000
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
ÖZET Özelleştirme, genel anlamda devletin sanayi ve ticari faaliyetlerinden çekilerek kamu teşebbüslerinin özel sektöre devredilmesi şeklinde tanımlanmaktadır. Türkiye'de ekonomik reformun bir parçası olarak 1983 yılından itibaren özelleştirme uygulamaları başlatılmıştır. Bu kapsamda, 1999 yılı sonuna kadar 13S kamu kuruluşunda blok satış, hisse senedi ve varlık satışı yöntemleri ile özelleştirme yapılmış ve 5,5 Milyar Dolar civarında özelleştirme geliri elde edilmiştir. Doğal tekel niteliğindeki elektrik sektöründeki özelleştirmelerde sektöre rekabetin sunulabilmesi açısından çoğu zaman sektörde yeniden yapılandırmaya gidilmektedir. İngiltere örneğinde, elektrik sektörü üretim, iletim ve dağıtım olarak üçe ayrılarak rekabetin yer alabileceği bir yeniden yapılandırma ile özelleştirme gerçekleştirilmiştir. A.B.D.'de ise özelleştirmede önemli adımlar atılmakla birlikte bölgesel dikey entegrasyon oluşmuştur. Türkiye'de ise elektrik sektöründe arzın talebi karşılayama riskinin bulunduğu günümüzde devlet özelleştirme ile yeni yatırımların yapılması, mevcut tesislerin ise idame ve modernizasyon yatırımlarının yapılmasını amaçlamaktadır. Bu kapsamda, işletme hakkı devri, yap-işlet-devret ve yap-işlet modelleri kapsamında özelleştirme uygulamaları başlatılmış bulunmaktadır. Ancak bir sonraki aşama olarak, sektör yeniden yapılandırılarak üretim, iletim ve dağıtım ayrılarak rekabet unsurunun yer alabilecektir. Bu kapsamda yapmış olduğum çalışmamda, ilk üç kısımda özelleştirme kavramı, hedefleri ve yöntemleri açıklanmıştır. Dördüncü kısımda, Türkiye'deki özelleştirme uygulamaları anlatılmıştır. Beşinci kısımda ise, dünyada ve özellikle İngiltere ve A.B.D.'deki elektrik sektöründeki özelleştirme uygulamaları incelenmiştir. Türkiye'deki elektrik sektörü altıncı kısımda, bu sektörde özelleştirmenin neden ve hedefleri yedinci kısımda açıklanmıştır. Dokuzuncu kısımda Türkiye'de elektrik sektöründe özelleştirmeye ilişkin yasal dayanak incelendikten sonra on, onbir ve onikinci kısımlarda Türkiye'de elektrik sektöründeki özelleştirme uygulamaları işletme hakkı devri, yap-işlet-devret ve yap-işlet modelleri kapsamında ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Bu sektördeki özelleştirme ile ilgili öneriler onüçüncü bölümde yer almış ve son bölümde çalışmanın değerlendirmesi yapılmışlar.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT In broad sense, privatization can be defined as the transfer of ownership and control from the public to the private sector, mostly with particular reference to asset sales. Privatization has taken place in Turkish economy as a part of the economic reform starting from 1983, with the primary goal of minimizing the involvement of the state in the industrial and commercial activities. The progress has been rather slow; still 135 state enterprises have been privatized by block sale, public offer or asset sale and a total revenue of USD 5.5 billion has been obtained by the end of 1999. As far as privatization of electricity is concerned, it has been coupled with restructuring of the sector in U.K., where electricity sector has been unbundled as: production, transmission and distribution; and liberalization and competition have been introduced in the sector. The U.S. experience in privatization of the electricity sector has not be as successful as the British experience, due to the vertical integration of the private production and distribution companies. Privatization of the electricity sector has also gained importance in Turkey, while the country is facing a shortage of energy in the near future. Having limited financial resources, the government is planning that the new investments to be actualized by the private sector. Some legal arrangements have taken place, and private sector and foreign capital involvement has been encouraged by Transfer of Operating Rights, Build-Own-Transfer and Build-Operate models. Yet, introduction of competition within the sector through restructuring would be necessary as a second step. A new Regulatory Board has to be established for regulating and auditing the sector with a sound legal structure. Within this context, my outline has been established as follows: The concept of privatization and its methods are explained in the by the third section. The fourth section covers the privatization implementations in Turkey. Within the fifth section, privatization of the electricity sectors worldwide and specifically in U.K. and the U.S.A. are described. After describing the Turkish electricity sector in the sixth section, the reasons and objectives of privatization in this sector are explained in th seventh section. The legal background of privatization in the Turkish electricity sector is covered in the eighth section. Sections nine to twelve cover the privatization implementations in the Turkish electricity sector with several methods as Build-Own-Operate, Build-Own, transfer of operating rights, block sales and public offer of shares. In the thirteenth section recommendations about the privatization in Turkish electricity sector are given, and finally this study is evaluated within the fourteenth section.
Benzer Tezler
- Türkiye'de elektrik enerjisi sektöründe özel sektörden yararlanma uygulamaları
The Role of private sector in electric energy sector in Turkey
MUSTAFA KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. TURGUT TAN
- İşletme hakkı devri modeli ve Türkiye uygulamasının analizi
Transfer of operating rights model and Turkish case
BELKIS GÜRSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeAnkara Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. A. ARGUN KARACABEY
- Elektrik enerjisi sektöründe devletin düzenlayici rolü
The Regulative role of the state in the sector of electric energy
ALTUĞ BARIŞ DOĞAN
- Türkiye'de enerji sektörü, sektörün problemleri, Avrupa Birliği ve Türkiye'de enerji politikaları
Energy sector problem of this sector European Comminity and energy policies in Turkey
LÜTFİYE DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
EkonomiSüleyman Demirel Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ÖMER EROĞLU