Geri Dön

Gelişmekte olan ülkelerde risk iştahı ve finansal stres endeksinin kripto para piyasalarına etkisi

The effect of risk appetite and financial stress index on cryptocurrency markets in developing countries

  1. Tez No: 930031
  2. Yazar: HALİME ÖNK
  3. Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ SAYGIN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Maliye, Economics, Finance
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 174

Özet

Kripto paralar, dünya genelinde 502 milyondan fazla kullanıcıya ulaşarak hem spekülasyon hem de yatırım aracı olarak benimsenmiştir. Bu yaygın kullanım, kripto para yatırımcılarının kararlarını şekillendiren makroekonomik değişkenlerin etkisini incelemeyi önemli hale getirmektedir. Bu çalışmanın amacı, gelişmekte olan ülkelerde risk iştahı ve finansal stres endeksinin kripto para piyasasına etkisini incelemektir. Araştırmanın örneklemi, Morgan Stanley Capital International (MSCI) tarafından belirlenen Gelişmekte Olan Piyasalar Endeksi'nde yer alan 23 ülkeden oluşmaktadır. Çalışmanın dönemi Ocak 2015- Aralık 2023 yılları arasındaki aylık verilerden oluşmaktadır. Çalışmada analizin güvenirliğini artırmak maksadıyla kripto para piyasası 5 farklı coin ile temsil edilmiştir. Farklı teknik özelliklere ve yatırımcı kitlesine sahip ve fiyat bilgisine en kapsamlı şekilde ulaşılabilen coinlerden olan Bitcoin (BTC), Ripple (XRP), Docecoin (DCC), Litecoin (LTC) ve Ethereum(ETR)'un kapanış fiyatları kripto para piyasasıveri setini oluşturmaktadır. Bununla birlikte, finansal stres endeksi her bir ülkenin finansal piyasalarından elde edilen veriler ile hesaplanmıştır. Risk iştahının temsilcisi olarak ise Küresel Volatilite Endeksi (VIX) analize dâhil edilmiştir. Risk iştahı ve finansal stres endeksinin kripto para piyasalarına etkisi incelenirken, daha tutarlı bulgular elde etmek amacıyla çalışmadaki modellere S&P500 kapanış fiyatları, Altın fiyatı, Brent petrol fiyatı, Dow Jones endeksi, MSCI Gelişmekte Olan Piyasa Endeksi kontrol değişkeni olarak dahil edilmiştir. Çalışma kapsamında verilerin analiz edilmesinde panel veri analiz tahmincilerinden Sistem Genelleştirilmiş Momentler (Sistem-GMM) tahmincisi ve Seemingly Unrelated Regression (SUR) tahmincisi kullanılmıştır. Analiz sonucunda, kripto para fiyatları ile Finansal Stres Endeksi (FSE) arasında negatif yönde ilişki olduğu tespit edilmiştir. Piyasalarda yaşanan stres dönemlerinde finansal stres endeksindeki (FSE) artış, kripto para piyasasında düşüşe neden olmaktadır. Ancak volatilite endeksinin (VIX) etkisi değişken olup, Docecoin (DCC), Litecoin (LTC) ve Ethereum (ETR) kripto paralarında risk iştahındaki düşüşe paralel olarak değer kaybına gözlemlenirken, Bitcoin (BTC) ve Ripple(XRP) kriptolarında ise spekülatif talep nedeniyle artış gözlemlenmektedir. Söz konusu iki endeksin kripto para piyasalarına etkisi, yatırımcılar ve düzenleyici kuruluşlar açısından oldukça önemlidir. Yatırımcıların finansal stres dönemlerinde, risk yönetim stratejisi olarak portföy çeşitlendirmesini benimsemeleri önemli bir etkendir. Kripto para piyasasında işlem gören coinlerin her birinin dayandığı projeyi iyi analiz etmek ve yaşanabilecek sektörel veya genel kriz dönemlerinde portföyün riskini minimize edebilecek şekilde çeşitlendirme yapmak yatırımcıyı koruyan etkenler arasındadır. Düzenleyici kurumlar tarafından bu tür dalgalanmalara karşı koruma sağlayacak ve piyasa içerisinde likidite kayıplarını engelleyecek mekanizmaların geliştirilmesi gerekmektedir. Bu bağlamda, kripto para regülasyonunun hazırlanması, kripto para birimlerinin daha güvenli bir kullanım alanına sahip olmasını sağlayacaktır. Yatırımcılar, risk yönetim stratejisi olarak portföy çeşitlendirmesi yapsalar da regülasyonların hazırlanması, kripto paraların hukuki statüsünün belirlenmesi ve denetim mekanizmasının sağlamlaştırılması, yatırımcının korunması açısından büyük öneme sahiptir. Bununla birlikte; kripto para piyasalarındaki aşırı volatilite finansal piyasada stres seviyesini etkileyerek belirsizlik ver riski artırmaktadır. Düzenleyici finansal kurumlar tarafından daha şeffaf ve uygulanabilir düzenlemelerin getirilmesi piyasadaki aşırı oynaklığı sınırlayarak piyasa istikrarını sağlayabilir.

Özet (Çeviri)

Cryptocurrencies have reached over 502 million users worldwide, serving both as speculative assets and investment instruments. This widespread adoption highlights the importance of examining the impact of macroeconomic variables on cryptocurrency investors' decision-making. The aim of this study is to examine the effect of risk appetite and financial stress index on the cryptocurrency market in developing countries. The sample of the study consists of 23 countries in the Emerging Markets Index determined by Morgan Stanley Capital International (MSCI). The study period consists of monthly data between January 2015 and December 2023. In order to increase the reliability of the analysis, the cryptocurrency market is represented by 5 different coins. The closing prices of Bitcoin (BTC), Ripple (XRP), Docecoin (DCC), Litecoin (LTC) and Ethereum (ETR), which have different technical characteristics and investor base and whose price information can be accessed most comprehensively, constitute the cryptocurrency market data set. In addition, the financial stress index is calculated with the data obtained from the financial markets of each country. As a proxy for risk appetite, the Global Volatility Index (VIX) is included in the analysis. While examining the effect of risk appetite and financial stress index on cryptocurrency markets, S&P500 closing prices, Gold price, Brent oil price, Dow Jones index, MSCI Emerging Market Index were included as control variables in the models in order to obtain more consistent findings. System Generalised Moments (System-GMM) estimator and Seemingly Unrelated Regression (SUR) estimator, which are among the panel data analysis estimators, were used to analyse the data within the scope of the study. As a result of the analysis, it was determined that there is a negative relationship between cryptocurrency prices and the Financial Stress Index (FSE). During periods of stress in the markets, an increase in the financial stress index (FSE) causes a decline in the cryptocurrency market. However, the effect of the volatility index (VIX) is variable, and while Docecoin (DCC), Litecoin (LTC) and Ethereum (ETR) cryptocurrencies depreciate in parallel with the decrease in risk appetite, Bitcoin (BTC) and Ripple (XRP) cryptocurrencies increase due to speculative demand. The impact of these two indices on cryptocurrency markets is very important for investors and regulators. It is an important factor for investors to adopt portfolio diversification as a risk management strategy during periods of financial stress. Analysing the project on which each of the coins traded in the cryptocurrency market is based and diversifying in a way that can minimise the risk of the portfolio in times of sectoral or general crisis are among the factors that protect the investor. Regulatory bodies should develop mechanisms to protect against such fluctuations and prevent liquidity losses in the market. In this context, the preparation of cryptocurrency regulation will ensure that cryptocurrencies have a safer usage area. Although investors diversify their portfolios as a risk management strategy, the preparation of regulations, determining the legal status of cryptocurrencies and strengthening the audit mechanism are of great importance for the protection of investors. However, excessive volatility in cryptocurrency markets increases uncertainty and risk by affecting the stress level in the financial market. The introduction of more transparent and enforceable regulations by regulatory financial institutions can provide market stability by limiting excessive volatility in the market.

Benzer Tezler

  1. Fundamentals of emerging markets healthcare stocks and their price movements in external shocks

    Gelişmekte olan piyasa sağlik hisselerinin temelleri ve diş şoklar esnasindaki fiyat hareketleri

    MEHMET İLKER ARAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    Maliyeİstanbul Teknik Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. KAYA TOKMAKÇIOĞLU

    DOÇ. DR. AYŞE AYLİN BAYAR

  2. The dynamics of asset swap spread in Turkey

    Başlık çevirisi yok

    YAŞAR KEMAL PEŞTRELİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    BankacılıkÖzyeğin Üniversitesi

    Finans Mühendisliği ve Risk Yönetimi Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ATAKAN YALÇIN

  3. Global shock transmission mechanisms-the case of emerging markets

    Global şok aktarım mekanizmalari-gelişmekte olan ülkeler üzerine bir inceleme

    BAHAR SUNGURTEKİN HALLAM

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    EkonometriMarmara Üniversitesi

    İktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ SUUT DOĞRUEL

  4. Avrupa Birliği ve Türk Banka Hukuku yönünden fintek

    Fintech from European Union and Turkish Banking Law perspectives

    ŞEBNEM ELİF KOCAOĞLU ULBRİCH

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    BankacılıkGalatasaray Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SITKI ANLAM ALTAY

  5. Enterprise resilience program management system in construction industry modal proposal

    İnşaat sektörü için kurumsal esneklik programı yönetim sistemi model önerisi

    CANSU BOL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2018

    İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. PELİN ALPKÖKİN

    PROF. DR. Matthias SUNDERMEIER