Geri Dön

Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin algılanan stres, sosyal destek ve öz yeterliğin incelenmesi

Investigation of perceived stress, social support and self-efficacy of parents with children with special needs

PDF İndir

  1. Tez No: 930104
  2. Yazar: SEFA SANEM POLAT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. YEŞİM FAZLIOĞLU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Trakya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 181

Özet

Bu araştırmada özel gereksinimli bireylerin ebeveynlerinin algıladıkları stres düzeyleri, sosyal destek düzeyleri ve ebeveyn öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Edirne ilinde, özel gereksinimli çocuğa sahip 289 ebeveynle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ilişkisel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Demografik Bilgi Formu, Algılanan Stres Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Ebeveyn Öz yeterliği Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Spearman Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve hiyarersik regrasyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynin stres düzeyleri ile gelir düzeyi arasındaki ilişki; asgari altı maaş alan ebeveynlerin asgari üstü maaş alanlardan daha stresli, asgari maaş alan ebeveynlerin, asgari üstü maaş alan ebeveynlerden daha stresli olduğu gözlenmiştir. Doğum sırası bakıldığında ise çocuğun üçüncü çocuk olarak doğması, birinci doğana göre ebeveynde, daha yoğun stres yaşadığı gözlenmiştir. Ayrıca zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ebeveynlerin, otizm spektrum bozukluğu olan, serebral palsili çocuğu olan, Down Sendromlu çocuğu olan ebeveynlerden daha yoğun stres yaşadığı gözlenmiştir. Ebeveynlerin öz yeterlik algıları ile çocuğun engel türü incelendiğinde, zihinsel yetersizliği olan çocuğa sahip ebeveynler, otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip ebeveynlere, serebral palsili çocuğu olan ebeveynlere ve Down Sendromlu çocuğa sahip ebeveynlere göre özyeterlik algıları daha düşük olduğu belirlenmiştir. Ayrıca asgari üstü maaş alan ebeveynlerin öz yeterlikleri, asgari altı maaş alan ebeveynlere göre daha yüksek olduğu gözlenmiştir. Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin algıladıkları sosyal destek ile gelir ilişkisine bakıldığında, asgari üstü maaş alan ebeveynlerin algıladıkları sosyal destek, asgari altı maaş alan ebeveynlere göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Çekirdek aileye sahip özel gereksinimli çocuğu olan ebeveynlerin algıladıkları sosyal destek, geniş aileye sahip ve parçalanmış aileye sahip ebeveynlere göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ebeveyn öz yeterliliği ve sosyal destek algısı arasında pozitif yönlü ilişki gözlenmiş. Stres ile ebeveyn öz yeterliliği ve sosyal destek algısı arasında negatif yönlü ilişki gözlenmiştir.

Özet (Çeviri)

In this study, it was aimed to examine the perceived stress levels, social support levels and parental self-efficacy levels of parents of individuals with special needs. The study was conducted in Edirne province with 289 parents of children with special needs. Relational research model was used in the study. Demographic Information Form, Perceived Stress Scale, Multidimensional Perceived Social Support Scale and Parental Self-Efficacy Scale were used as data collection tools. Independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Spearman Product Moment Correlation Coefficient and hybrid regression analysis were used in the study. As a result of the research, the relationship between the stress levels and income level of parents of children with special needs; It has been observed that parents earning below minimum salary are more stressed than those earning above minimum wage, and parents earning minimum wage are more stressed than parents earning above minimum wage.When the birth order was analyzed, it was observed that when the child was born as the third child, the parents experienced more intense stress than the first-born child. It was also observed that parents with children with intellectual disabilities experienced more intense stress than parents with children with autism spectrum disorders, children with cerebral palsy and children with Down syndrome. When the self-efficacy perceptions of the parents and the type of disability of the child were examined, it was determined that parents with children with intellectual disability had lower self-efficacy perceptions than parents with children with autism spectrum disorder, parents with children with cerebral palsy and parents with children with Down Syndrome.It was also observed that the self-efficacy of parents earning above minimum wage was higher than that of parents earning below minimum wage.When the relationship between income and the social support perceived by parents of children with special needs was examined, it was found that the social support perceived by parents earning above minimum wage was higher than that of parents earning below minimum wage. It was found that the perceived social support of parents with children with special needs in nuclear families was higher than that of parents with extended families and parents with broken families. A positive relationship was observed between parental self-efficacy and perception of social support. A negative relationship was observed between stress and parental self-efficacy and perception of social support.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    690810

    Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin algıladıkları stres, sosyal destek ve bakım verme sürecindeki deneyimlerinin değerlendirilmesi

    The evaluation of the perceived stress, social support and experiences of caregiving process of parents who have children with autism

    AYŞENUR KABLAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Psikolojiİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİMA ELİF ERGÜNEY OKUMUŞ

  2. Tez No

    593802

    Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin eş destek ve aile yaşam kalitesinin umutsuzluk ve stres düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between spousal support and family quality of life with parents whose children with special needs'stress and hopelessness levels

    BETÜL GÜZELOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimAnkara Üniversitesi

    Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İLHAN YALÇIN

  3. Tez No

    965748

    Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklılığının incelenmesi

    Examination of psychological resilience of parents of children withspecial needs

    ESRA DEREOBALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiEge Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TÜRKAN YILMAZ IRMAK

  4. Tez No

    820038

    Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam doyumu,sosyal karşılaştırma ve psikolojik sağlamlık düzeyleri

    Life satisfaction, social comparison and psychological resilience levels of parents with special needs children

    ZEKERİYA BOZTAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖMER FARUK TUTKUN

  5. Tez No

    870372

    Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynler ile normal gelişim gösteren çocuğa sahip ebeveynlerin sosyal destek algıları ile evlilik doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    The relationship between social support perceptions and marital satisfaction of parents of children with special needs and parents of children with normal development

    CENNET TANSU TÜRKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikolojiÇağ Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ KAHRAMAN KIRAL

Geri Dön