Psikotrop ilişkili seksüel disfonksiyon 'Psychotropic-Related Sexual Dysfunction' (PRSexDQSALSEX) Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve antipsikotik alan hastalarda geçerlik güvenirlik çalışması
Adaptation of the Psychotropic-Related Sexual Dysfunction (PRSexDQSALSEX) Scale to Turkish and validity and reliability study in patients receiving antipsychotics
- Tez No: 930266
- Danışmanlar: PROF. DR. BİRGÜL ÖZKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Psikiyatri, Nursing, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Antipsikotik, cinsel işlev bozukluğu, geçerlik ve güvenirlik, psikiyatri hemşireliği, psikotrop ilaç, Antipsychotic, psychiatric nursing, psychotropic medication, sexual dysfunction, validity and reliability
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ruh Sağlığı ve Hast. Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
ÖZET Psikotrop İlişkili Seksüel Disfonksiyon“Psychotropic-Related Sexual Dysfunction”(PRSexDQ-SALSEX) Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması ve Antipsikotik Alan Hastalarda Geçerlik Güvenirlik Çalışması Bu çalışma, psikiyatrik hastalığı olup antipsikotik kullanan hastalardaki cinsel işlev bozukluğu düzeyini ölçmek amacıyla Montejo ve arkadaşları tarafından 2000 yılında geliştirilen Psychotropic-Related Sexual Dysfunction Questionnaire (PRSexDQ-SALSEX) ölçeğinin Türkçe formunun, metodolojik desende geçerlik ve güvenirlik çalışması olarak planlama yapılmıştır. Çalışma, 16 Mart 2023 – 30 Ocak 2024 tarihleri arasında, Ankara Etlik Şehir Hastanesinde ayaktan/yatışı devam eden ve araştırmaya katılmayı kabul eden 200 psikiyatri hastası ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri,“Sosyodemografik Veri Toplama Formu”ve“Psikotrop İlişkili Seksüel Disfonksiyon Ölçeği (PİSexDÖ)”ile toplanmıştır. Ölçeğin, geçerliğinin değerlendirilmesinde,“dil”,“kapsam”,“görünüş”ve“yapı”geçerliği analizleri kullanılmıştır. Ölçeğin Türk dili ve kültüründeki faktör yapısı belirlenirken açımlayıcı faktör analizi kullanılmış ve tek faktörlü bir yapı ortaya çıkmıştır. PİSexDÖ'nün tek faktörlü yapısının,“geçerli”olan bir ölçek olduğu belirlenmiştir. Ölçeğin güvenirliğinin değerlendirilmesi için yapılan analiz sonuçlarında, ölçeğin Cronbach Alfa (α) değeri, 0,753 bulunmuştur. Ayrıca, ölçek için yapılan korelasyona dayalı madde analizi sonucunda da değerler kabul edilebilir aralıklarda ve madde ayırt edicilik düzeyinin yeterli olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; PİSexDÖ'nün iki öncül, beş ana madde ve tek alt boyuta sahip Türkçe versiyonunun Türk kültürüne uygun olduğu aynı zamanda geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu saptanmıştır. Ölçeğin, antipsikotik kullanan psikiyatri hastalarında cinsel işlev bozukluğu yaşama durumlarının belirlenmesinde kullanılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Adaptation of the Psychotropic-Related Sexual Dysfunction (PRSexDQSALSEX) Scale to Turkish and Validity and Reliability Study in Patients Receiving Antipsychotics This study was planned as a methodological validity and reliability study of the Turkish form of the Psychotropic-Related Sexual Dysfunction Questionnaire (PRSexDQ-SALSEX), developed by Montejo et al. in 2000 to measure the level of sexual dysfunction in patients with psychiatric illness who use antipsychotics. The study was conducted with 200 psychiatric patients who were outpatients/inpatients at Ankara Etlik City Hospital between March 16, 2023 and January 30, 2024 and agreed to participate in the research. The research data were collected with the“Sociodemographic Data Collection Form”and“Psychotropic Related Sexual Dysfunction Scale (PİSexDÖ)”. In the evaluation of the validity of the scale,“language”,“scope”,“face”and“construct”validity analyses were used. Exploratory factor analysis was used to determine the factor structure of the scale in Turkish language and culture, and a single-factor structure emerged. The single-factor structure of PİSexDÖ was determined to be a“valid”scale. In the analysis results performed to evaluate the reliability of the scale, the Cronbach Alpha value calculated for the scale was found to be 0.753. In addition, as a result of the item analysis based on correlation performed for the scale, it was determined that the values were within acceptable ranges and the item discrimination level was sufficient. As a result; It was determined that the Turkish form of PİSexDÖ, which has two premises, five main items and a single sub-dimension, is a valid and reliable measurement tool suitable for Turkish culture. It is recommended that the scale be used in determining the sexual dysfunction experienced by psychiatric patients using antipsychotics.
Benzer Tezler
- Seçici serotonin gerialım inhibitörü kullanımına bağlı cinsel işlevlerde bozulma gelişen ve gelişmeyen hastalar ile sağlıklı gönüllülerin melanokortin-4 reseptörü ve α - melanosit stimüle hormon düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of melanocortin-4 receptor and α - melanocyte stimulated hormone levels of healthy volunteers with patients who developed and did not develop impaired sexual function due to the use of selective serotonin reuptake inhibitor
SİMGE NUR KURT KAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık BakanlığıRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİR ŞAFAK
- Dicle Üniversitesi öğrencilerinde psikotrop ilaç kullanım yaygınlığı,psikotrop ilaçlara karşı tutum, ruhsal yardım arayışı ve ilişkili durumlar
The prevalence of psychotropic drug use, attitude towards psychotropic drugs,search for psychological aid and related points among Dicle University students
MURAT YALÇIN
- Major depresif bozukluk tanılı ergenlerde inflamasyon ile ilişkili neopterin- tetrahidrobiopterin yolağı ve nitrik oksit düzeyleri
Neopterin-tetrahydrobiopterin pathway related to inflammatory and nitric oxide levels in adolescents with major depressive disorder
ÖZGE GÖZAÇANLAR ÖZKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriManisa Celal Bayar ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERMİN YALIN SAPMAZ
- Antidepresan kullanımının oreksin A, nöropeptid Y, kolesistokinin ve insülin düzeyleri üzerine etkisi ve bu peptidlerin depresyon, anksiyete belirtileri ile ilişkisi
The effects of antıdepressant use on orexın A, neuropeptıde Y, cholecystokının and ınsulın levels and relatıonshıp between these peptıdes and depressıon and anxıety symptoms
ÖZLEM OLGUNER EKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
PsikiyatriErciyes ÜniversitesiDahili Tıp Bilimleri Bölümü
DOÇ. DR. SALİHA DEMİREL-ÖZSOY
- Okul öncesi dönem otizm spektrum bozukluğu'nda yaşam kalitesini belirleyici olarak hastalık şiddeti, komorbid ruhsal sorunlar ve annenin ruhsal sorunlarının rolü
The role of disease severity, comorbid psychologic problems and mother's psychologic problems on quality of life in preschool aged children with autism spectrum disorder
FATİH ÖZBEK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
UZMAN CANER MUTLU