Geri Dön

Epilepsili hastalarda serum oreksin A düzeylerinin, kognitif durumlarının ve bu faktörlerin birbirleri ile olan ilişkisinin değerlendirilmesi

Evaluation of serum orexin A levels, cognitive status and the relationship between these factors in patients with epilepsy

PDF İndir

  1. Tez No: 931359
  2. Yazar: ZEYNEP BÜYÜKORHAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞADİYE GÜMÜŞYAYLA
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Nöroloji, Neurology
  6. Anahtar Kelimeler: Oreksin-A, Epilepsi, Kognisyon, Bilişsel işlevler, Orexin-A, Epilepsy, Cognition, Cognitive functions
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Ankara Bilkent Şehir Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Giriş ve Amaç: Epilepsi dünyada ve ülkemizde sık rastlanılan, tekrarlayıcı nöbetlerle karakterize kronik nörolojik bir hastalıktır. Oreksin esasen lateral hipotalamustan üretilen ve reseptörleri ile merkezi sinir sisteminin birçok yerine projeksiyonlar yaparak pek çok fizyolojik etkileri olan bir nöropeptittir. Oreksinin bu etkilerinden yola çıkılarak son yıllarda epilepsi gibi çeşitli nörodejeneratif hastalıklardaki rolü araştırılmaya başlanılmıştır. Epileptik nöbetler epilepsi hastalarında, normal popülasyona göre bellek, yürütücü işlevler gibi entelektüel kapasitede azalmaya yol açan bilişsel işlev bozukluklarını meydana getirebilir. Epilepsi hastalarında bu kognitif etkilenme pek çok faktörle ilişkili olabilir. Biz de bu çalışmada epilepsili hastalarda serum Oreksin-A düzeyini, hastaların kognitif durumlarını ve bu faktörlerin birbirleri ile ilişkisini inceleyerek epilepsi hastalığında ve hastalık seyrindeki kognitif bozukluklarda Oreksin -A'nın rolünü belirlemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 18-65 yaş aralığında klinik, elektroensefalogram (EEG) ve nörogörüntüleme ile epilepsi tanısı alan hastalar ile çalışmaya gönüllü olarak katılmak isteyen sağlıklı kişiler dahil edildi. Çalışmaya toplam 60 epilepsi hastası, 28 sağlıklı gönüllü alındı. Tüm katılımcıların serum örneklerinde Oreksin-A düzeyi ölçüldü. Tüm katılımcılara bilişsel işlevlerini değerlendirmek üzere Montreal Bilişsel Değerlendirme (MoCA), İşitsel sözel Öğrenme Testi (Auditory Verbal Learning Test: AVLT), Görsel İşitsel Sayı Dizileri Testi B Formu (GİSD-B), Sayı Dizileri Test (SDÖT) uygulandı. Serum Oreksin-A düzeyi ve bilişsel testlerden elde edilen skorlar epilepsi hastaları ve sağlıklı kontroller arasında karşılaştırıldı. Ayrıca hasta grubunda serum Oreksin-A düzeyi ve bilişsel test skorları arasında bir ilişki olup olmadığı araştırıldı. Bulgular: Araştırmaya 88 (60 epilepsi hastası, 28 sağlıklı gönüllü) katılımcı alındı. Yaş, cinsiyet ve eğitim durumları açısından her iki grup arasında fark yoktu. Epilepsi hastaları ve sağlıklı gönüllüler kıyaslandığında serum Oreksin-A düzeyleri açısından fark bulunmadı. Hasta grubu ve sağlıklı kontrol grubu kıyaslandığında MoCA, AVLT Tanıma listesi toplam (A+B), A1 (anlık bellek), AVLT A1-5 Doğru cevap toplamı (öğrenme/serbest hatırlama), AVLT A1-A5 Ortalama, A6 (ileriye doğru bozucu etki), A7 (gecikmeli bellek), GİSD-B, İşitsel Sözel, Görsel Sözel, İşitsel Yazılı, İşitsel Uyarım, Görsel Uyarım, Sözel Anlatım, Yazılı Anlatım, Duyu- İçi Kaynaşım, Duyular-Arası Kaynaşım ve Sayı Dizisi Öğrenme testi puanları epilepsi hastalarında sağlıklı bireylere göre daha düşük bulundu. Serum Oreksin-A düzeyi düştükçe Görsel Yazılı, Yazılı Anlatım, Duyu-içi Kaynaşım ve Sayı Dizisi öğrenme test skorlarının yükseldiği görüldü. Serum Oreksin-A düzeyi ile diğer parametler arasında istatiksel olarak anlamlı fark görülmedi. Politerapi alan grupta monoterapi alanlara göre MoCA, tanıma türü hatırlama, öğrenme-serbest hatırlama, gecikmeli bellek, GİSD-B, SDÖT puanları monoterapi alanlara göre daha düşük görüldü. Yaş ile serum Oreksin-A düzeyleri arasında istatiksel olarak anlamlı düzeyde negatif korelasyon görüldü. Sonuçlar: Epilepsi patogenezinde günümüzde hala bilinmeyen noktalar mevcuttur. Ayrıca epilepsi hastalarında nörodejenerasyonun bilişsel fonksiyonlarda bozulmaya yol açtığı bilinmektedir. Oreksin günümüzde hem epilepsi patogenezinde hem de bilişsel fonksiyonlarda önemli bir nöropeptit olarak değer kazanmaktadır. Epilepsi hastalığında hastaların kognitif durumlarını, bu durumu etkileyen faktörlerin birbiriyle ilişkisini, hastalık seyrindeki kognitif bozukluklarda Oreksin-A'nın rolünü incelediğimiz bu çalışmada ileri yaşın, düşük eğitim düzeyinin, nöbet sıklığının (ayda >3), fokal nöbetlerin, politerapi almanın, manyetik rezonans görüntülemede ( MRG) epileptik lezyon varlığının, hastalık süresinin uzunluğunun, anlık bellek, öğrenme serbest hatırlama, gecikmeli bellek, MoCA gibi hipokampüs ve prefrontal bölge işlevselliği ile kompleks dikkati ölçen testleri olumsuz etkilediği görülmüştür. Çalışmamız epilepsi hastalığında oreksinerjik sistemin kognisyon üzerindeki etkisini belirlemesi açısından önemli ve değerlidir. Epilepsi hastalığının patogenezinde, oreksinerjik sistem ve kognisyon arasındaki ilişkiyi inceleyen daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.

Özet (Çeviri)

Introduction and Aim: Epilepsy is a chronic neurological disorder characterized by recurrent seizures, frequently encountered worldwide and in our country. Orexin is a neuropeptide primarily produced in the lateral hypothalamus, exerting numerous physiological effects through its receptors and projections to various regions of the central nervous system. Based on these effects of orexin, its role in various neurodegenerative diseases including epilepsy has begun to be investigated in recent years. Epileptic seizures cause cognitive impairments in epilepsy patients, leading to a decline in intellectual capacity, such as memory and executive functions, compared to the normal population. This cognitive impairment in epilepsy patients can be associated with many factors. In this study, we aimed to determine the role of Orexin-A in epilepsy and cognitive impairments in the disease course by examining serum Orexin-A levels, cognitive status of the patients, and the relationship between these factors in patients with epilepsy. Materials and Methods: Patients diagnosed with epilepsy based on clinical findings, electroencephalography (EEG), and neuroimaging, aged between 18 and 65 years, and healthy individuals who volunteered to participate in the study were included. A total of 60 epilepsy patients and 28 healthy volunteers were recruited for the study. Serum Orexin-A levels were measured in serum samples of all participants. All participants underwent the Montreal Cognitive Assessment (MoCA), the Auditory Verbal Learning Test (AVLT), the Visual Auditory Digit Span Test Form B (VADST-B), and the Digit Span Test (DST) to assess their cognitive functions. Serum Orexin-A levels and scores obtained from cognitive tests were compared between epilepsy patients and healthy controls. In addition, the relationship between serum Orexin-A levels and cognitive test scores was investigated in the patient group. Results: A total of 88 participants (60 epilepsy patients, 28 healthy volunteers) were included in the study. There was no significant difference between the two groups in terms of age, gender, and education level. No significant difference was found in serum Orexin-A levels when epilepsy patients and healthy volunteers were compared. When the patient group and the healthy control group were compared, scores of the MoCA, AVLT Recognition list total (A+B), A1 (immediate recall), AVLT A1-5 Correct answer total (learning/free recall), AVLT A1-A5 Average, A6 (proactive interference), A7 (delayed recall), VADST-B, Auditory Verbal, Visual Verbal, Auditory Written, Auditory Stimulation, Visual Stimulation, Verbal Expression, Written Expression, Intra-Sensory Integration, Inter-Sensory Integration, and Digit Span Learning test were found to be lower in epilepsy patients compared to healthy individuals. As serum Orexin-A levels decreased, scores of Visual Written, Written Expression, Intra-Sensory Integration, and Digit Span learning test scores increased. No statistically significant difference was observed between serum Orexin-A level and other parameters. In the group receiving polytherapy, MoCA, recognition recall, learning-free recall, delayed recall, VADST- B, and DST scores were found to be lower compared to those receiving monotherapy. A statistically significant negative correlation was observed between age and serum Orexin-A levels. Conclusions: There are still unresolved aspects in the pathogenesis of epilepsy. Furthermore, neurodegeneration in patients with epilepsy is known to contribute to impairments in cognitive functions. Orexin is increasingly recognized as a crucial neuropeptide involved in both epilepsy pathogenesis and cognitive processes. In this study, which investigated the cognitive status of individuals with epilepsy, the interrelationship of factors influencing this status, and the role of Orexin-A in cognitive deficits during the disease course, we observed that advanced age, lower educational attainment, high seizure frequency (>3 per month), focal seizures, polytherapy, the presence of epileptic lesions on magnetic resonance imaging (MRI), and longer disease duration were associated with adverse effects on tests assessing immediate recall, free recall learning, delayed recall, MoCA scores, and measures of hippocampal and prefrontal cortex functionality, as well as complex attention. Our study is significant and valuable in elucidating the impact of the orexinergic system on cognition in epilepsy. Further research is warranted to investigate the relationship between the orexinergic system and cognition within the context of epilepsy pathogenesis.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    768680

    Rölandik epilepsi tanısı alan hastalarda serum nitrik oksit ve oreksin-A düzeylerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of serum nitric oxide and orexin-A levels in patients diagnosed with rolandic epilepsy

    MUHAMMED TURGUT ÖLÇÜCÜ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıHarran Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÇALIK

  2. Tez No

    633518

    Epilepsi hastalarında, serum ve beyin omurilik sıvısındaki oreksin seviyesinin uyku evreleri ve nöbetlerle ilişkisi

    Relationship of the level of orexin in serum and cerebrospinal fluid with sleep stages and seizures in epilepsy patients

    GÖKÇE AYHAN ARSLAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    NörolojiHacettepe Üniversitesi

    Nöroloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FADİME İRSEL TEZER FİLİK

    PROF. DR. SERAP SAYGI

  3. Tez No

    663431

    Epilepsi hastalarında kognitif hasarın serum oreksin A düzeyi ile ilişkisi

    The relationship between serum orexin A level and cognitive damage in epilepsy patients

    ZELİHA YÜCEL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    NörolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Nöroloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İREM FATMA ULUDAĞ

    PROF. DR. UFUK ŞENER

  4. Tez No

    224506

    Valproik asid tedavisi alan idiopatik epilepsili hastalarda serum lipid düzeyi ve karotid arter intima media kalınlığının kontrollü olarak değerlendirilmesi

    Controlled evaluation of serum lipid levels and carotid artery intima media thickness in idiopathic epileptic children treated with valproic acid

    AYDIN ERDEMİR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıDokuz Eylül Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURETTİN ÜNAL

  5. Tez No

    730229

    Dirençli epilepsili çocuk hastalarda serum melatonin düzeyi ve epifiz bezi boyutlarının değerlendirilmesi

    Evaluation of serum melatonin level and pineal gland sizes in pediatric patients with resistant epilepsy

    TALAT KARDAŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGaziantep Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MEHMET İBRAHİM TURAN

Geri Dön