Dijitalleşme sürecinin verginin asli unsurlarına etkisi: Türkiye örneği
The impact of digitalization process on fundamental elements of tax: The case of Turkey
- Tez No: 931732
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA TAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 456
Özet
Ekonominin dijitalleşmesi, iş yapma biçimlerini köklü şekilde dönüştürmüş, yeni iş modelleri ve ticaretin doğasında köklü değişimleri ortaya çıkarmıştır. Bu dönüşüm, dijitalleşen ekonomik yapı içerisinde birçok yeni kavram, kurum ve ilkenin gelişmesine yol açarken verginin asli unsurlarını da etkilemiştir. Dijitalleşen ekonomik yapı içerisinde verginin asli unsurları yeni anlam ve özellikler kazanmış ve bu durum dijitalleşen ekonomik faaliyetleri vergilendirmede çeşitli zorlukları beraberinde getirmiştir. Bu çalışmada dijitalleşme sürecinin verginin asli unsurlarında yol açtığı değişimleri ve bu değişimlerin neden olduğu vergi zorluklarını ortaya koyarak Türkiye'de verginin asli unsurlarının dijitalleşme sürecine uyumlaştırılmasına yönelik öneriler geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, dijital vergileme alanında uzman 10 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen veriler MAXQDA nitel analiz programı ile çözümlenmiştir. Analiz sonucunda dijitalleşme sürecinin verginin asli unsurları içerisinde sırasıyla en fazla mükellef, verginin konusu, vergi matrahı, vergi sorumlusu, vergi oranı ve vergiyi doğuran olayda değişime neden olduğuna ulaşılmıştır. Verginin asli unsurlarındaki değişimler, vergi gelirlerini artırma fırsatı sunuyor olsa da bu değişimlere uygun düzenlemeler yapılırken en fazla geleneksel vergi kanunlarının dijital kavram ve faaliyetleri kavrayamaması, tespit ve denetim ile kaynak teorisinin uygulanması zorluklarıyla karşılaşıldığı belirlenmiştir. Bu zorlukların giderilememesi halinde Türkiye'nin vergi kayıp ve kaçakçılık tehdidiyle karşı karşıya kalabileceği tespit edilmiştir. Ayrıca Türkiye'de dijital vergileme alanında yapılan düzenlemelerin ise yeterli olmadığı ve var olan düzenlemeler içerisinde 3 No'lu KDV beyannamesi haricindeki tüm düzenlemelerin olumsuz yönlerinin, olumlu yönlerine oranla daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda Türkiye'de verginin asli unsurlarının dijitalleşme sürecine uyumlaştırılmasına yönelik vergi kanunlarında çeşitli değişiklikler yapılması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The digitalization of the economy has radically transformed the ways of doing business and brought about new business models and fundamental changes in the nature of trade. While this transformation has led to the development of many new concepts, institutions and principles within the digitalized economic structure, it has also affected the essential elements of tax. In the digitalized economic structure, the essential elements of taxation have gained new meanings and characteristics, and this situation has brought various difficulties in taxing digitalized economic activities. In this study, it is aimed to develop recommendations for the adaptation of the essential elements of tax to the digitalization process in Turkey by revealing the changes caused by the digitalization process in the essential elements of tax and the tax difficulties caused by these changes. In this direction, in-depth interviews were conducted with 10 participants who are experts in the field of digital taxation and the data obtained were analyzed with MAXQDA qualitative analysis software. As a result of the analysis, it was found that the digitalization process caused the most changes in the taxpayer, the subject of the tax, the tax base, the tax responsible, the tax rate and the taxable event, respectively. Although the changes in the essential elements of tax offer an opportunity to increase tax revenues, it has been determined that the most difficulties encountered in making appropriate arrangements for these changes are the inability of traditional tax laws to comprehend digital concepts and activities, detection and audit, and the application of the source theory. If these challenges are not addressed, Turkey may face the threat of tax losses and evasion. In addition, it has been concluded that the regulations in the field of digital taxation in Turkey are not sufficient and that the negative aspects of all regulations, except for the VAT Declaration No. 3, are more negative than the positive aspects. In line with the findings obtained, it is suggested that various amendments should be made in tax laws to harmonize the essential elements of taxation with the digitalization process in Turkey.
Benzer Tezler
- To the bodies themselves: E-Nabız at the intersection of bodies, politics and technologies
Bedenlerin kendisine dönüş: Beden, politika ve teknolojilerin kesişiminde E-Nabız
CANSU ÇOBANOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim, Teknoloji ve Toplum Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ASLI ÇALKIVİK
- Vergi Ceza Hukuku'nda defter, kayıt ve belgede tahrifat fiilinin değerlendirilmesi
Evaluation of falsification of books, records and documents in Tax Criminal Law
NERGİZ KOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MaliyeBandırma Onyedi Eylül ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR BİYAN
- Dijitalleşmenin çağdaş sanat müzeleri ve galerilere etkileri
Effects of digitalization on contemporary art museums and galleries
ATİYE GÜNER
Doktora
Türkçe
2022
Güzel SanatlarYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL ERİM GÜLAÇTI
- Denetimsiz makine öğrenmesi ile hasta bekleme sürelerinin tahmini
Predicting patient waiting times with unsupervised machine learning
SERHAT DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiÇukurova ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİK KOYUNCU
- The effects of data breach: Loss of brand reputation and financial penalties
Veri ihlalinin etkileri: Marka itibarının kaybı ve mali yaptırımlar
ŞEREF CAN ÖZKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
İşletmeBahçeşehir Üniversitesiİşletme Yönetimi Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN YILDIRIM