Akademik çeviri eğitiminde makine çevirisi kullanımının öğrencilerin çeviri edinci açısından değerlendirilmesine ilişkin bir uygulama
A study on examining the integration of machine translation into translator training in terms of translation competence
- Tez No: 932169
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA AYIK AKÇA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 188
Özet
Akademik çeviri eğitiminde makine çevirisi (MÇ) kullanımı ile çeviri edincinin gelişimi arasında herhangi bir ilişki olup olmadığının incelenmesi amacıyla hazırlanan bu tez çalışması, lisans düzeyinde çeviri eğitimi alan bir grup ikinci sınıf öğrencisi üzerinde yapılan deneysel araştırmaya dayanmaktadır. Çalışmanın ilk iki bölümünde, araştırmanın alt yapısını oluşturan çeviri alt edinçleri ve MÇ hakkında teorik bilgiler verilmiş ve konuyla ilgili daha önce yapılan çalışmalara değinilmiştir. Son bölümünde ise uygulama kısmına yer verilmiştir. İki oturumda gerçekleştirilen söz konusu uygulamanın ilk oturumunda, bir grup öğrenci MÇ kullanarak, diğeri ise kullanmaksızın bilgisayar ortamında çeviri yapmış ve ardından kendilerine link üzerinden iletilen açık uçlu soruları yanıtlamaları istenmiştir. Söz konusu sorularla, öğrencilerin çeşitli çeviri alt edinçleriyle ilgili eğilimleri değerlendirilmeye çalışılmıştır. İkinci oturumda taraflar ve kaynak metin değiştirilerek aynı uygulama tekrarlanmıştır. Uygulamanın sonunda, öğrencilerin sorulara verdikleri yanıtlar betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Analizde, metin edinci, stratejik edinç, konu edinci, dil edinci, kültür edinci, çeviri sorunları çözme edinci ve araştırma edinci gibi alt edinçler değerlendirilmiştir. Söz konusu değerlendirme sonucunda, çeviri eğitiminde MÇ kullanımının, öğrencilerin stratejik edinç, sorun çözme edinci ve araştırma edincinin gelişimini etkileyebileceği gözlenmiştir. Bununla birlikte, belirtilen diğer edinç türleri ile makine çevirisi arasında ilişki gözlenmemiştir. Böylelikle,“Çeviri eğitiminde makine çevirisi kullanımı, öğrencilerin çeviri edinci kazanma sürecini etkileyebilir.”hipotezinin, stratejik edinç, sorun çözme edinci ve araştırma edinci açısından doğrulandığı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
This experimental study conducted with the second-year students of translation studies aims at examining any possible association between integration of MT into translator training and development of translation competence. The first two parts include information about the sub-competences of translation and MT and the final part explains the experiment conducted in two sessions via computers. In the first session, there are two groups of students, one of which translates the provided text with MT, and the other group does without MT. Thereafter, they are asked via a link to answer some questions on observing their tendencies in association with various sub-competences of translation. The second session is repeated by exchanging the parties with a different source text. At the end, the answers are interpreted using descriptive analysis based on sub-competences such as textual competence, strategic competence, domain competence, language competence, problem-solving competence and research competence. It is observed that integration of machine translation into translator training may affect development of strategic competence, problem-solving competence and research competence. However, no association is observed between the other relevant sub-competences and MT. Therefore, it may be inferred that the hypothesis of the study, inclusion of MT in translator training can affect the development of students' translation competence, is confirmed in terms of strategic competence, problem solving competence and research competence.
Benzer Tezler
- Fake news classification using machine learning and deep learning approaches
Makine öğrenimi ve derin öğrenme yaklaşımlarını kullanarak sahte haber sınıflandırması
SAJA ABDULHALEEM MAHMOOD AL-OBAIDI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA ÇAĞLIKANTAR
- Türkiye'de akademik çeviri eğitiminde çeviri teknolojilerinin yerinin sorgulanması: Müfredat analizi ve öğretim elemanlarının konuya ilişkin görüşleri üzerinden bir inceleme
Questioning the place of translation technologies in turkish academic translation education: An inquiry based on curriculum analysis and opinions of academics related to the topic
HALİL İBRAHİM BALKUL
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ERSOY
- Bir uzmanlık alanı olarak video oyunu yerelleştirmesi: Akademik çeviri eğitimine yönelik öneriler
Video game localization as a specialization field: Recommendations for academic translation training
EMRE CANBAZ
Doktora
Türkçe
2025
Mütercim-Tercümanlıkİstanbul ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNEM CANIM
- Öğretmenlerin teknolojik pedagojik alan bilgisi hazır bulunuşluk ve yapay zekâ eğitimine yönelik tutum ölçeklerinin yapay zekâ destekli dilsel uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması
Artificial intelligence assisted linguistic adaptation, validity and reliability study of teachers' technological pedagogical content knowledge readiness and attitude scales towards artificial intelligence education
SULTAN BURCU TÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Bilim ve TeknolojiGazi ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL ALTUN
- Akademik çeviri eğitiminde dil edincine yönelik eğitim setlerinin karşılaştırılması (SAÜ hazırlık programı örneği)
Comparison of language teaching sets in academic translation studies (In case of Sakarya University preparaton program)
SEMA KOÇLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ŞABAN KÖKTÜRK