Dijitalleşmenin işe yabancılaşma üzerindeki etkisi: Bireysel-kültürel farklılıklar temelinde çoklu düzenleyici etki analizi
The impact of digitalization on work alienation: A multilevel moderation analysis based on individual and cultural differences
- Tez No: 932206
- Danışmanlar: PROF. DR. FATİH KARCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri, Labour Economics and Industrial Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 435
Özet
Akademik dijitalleşme, bilgiye erişimi ve işbirliğini artırırken, bireylerde işe yabancılaşma gibi olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. Bu çalışma, akademik dijitalleşmenin işe yabancılaşma üzerindeki etkilerini ve bu ilişkiyi etkileyen bireysel, kültürel ve mesleki faktörleri incelemektedir. Araştırma, güç mesafesi, belirsizlikten kaçınma, toplulukçu-bireyci davranışlar, uzun vadeli eğilim ve dişil kültürel özellikler gibi değişkenlerin dijitalleşme ve işe yabancılaşma etkileşimindeki rollerini, katılımcıların demografik ve mesleki özellikleri ile birlikte analiz etmektedir. Çalışma, bağımlı değişken üzerindeki etkilerin yordayıcı gücünü test etmek amacıyla yapısal eşitlik modelleme (SEM) yöntemi ile tasarlanmıştır. 391 akademisyenden toplanan veriler SPSS ve Smart-PLS 4.0 programları kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular, akademik dijitalleşmenin işe yabancılaşmayı artırıcı bir etkisi olduğunu göstermiştir. Güç mesafesi algısı yüksek bireyler ve yüksek kıdeme sahip akademisyenlerde dijitalleşmenin olumsuz etkileri daha güçlüdür. Buna karşın, belirsizlikten kaçınma düzeyi yüksek bireylerde dijitalleşmenin etkisi azalırken, düşük belirsizlikten kaçınma algısına sahip bireylerde daha belirgin hale gelmektedir. Ayrıca, kadın ve dişil kültürel özelliklere sahip bireylerde, fen bilimleri alanında çalışanlarda ve toplulukçu davranış algısı yüksek olan bireylerde dijitalleşmenin işe yabancılaşmayı artırıcı etkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Bu bulgular, dijitalleşmenin bireysel ihtiyaçlar ve kültürel farklılıklar dikkate alınarak tasarlanması gerektiğini vurgulamaktadır. Dijitalleşme süreçlerinin daha kapsayıcı bir şekilde yönetilmesi, olumsuz etkilerin en aza indirilmesini ve olumlu etkilerin artırılmasını sağlayabilir. Çalışma, dijitalleşmenin demografik ve kültürel gruplar üzerindeki farklı etkilerini ele alarak akademik dijitalleşme süreçlerine dair stratejik öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Academic digitalization increases access to information and collaboration, but it also leads to negative consequences such as alienation from work. This study examines the effects of academic digitalisation on work alienation and the individual, cultural and occupational factors affecting this relationship.The study analyses the roles of variables such as power distance, uncertainty avoidance, collectivist-individualist behaviours, long-term trendness and feminine cultural characteristics in the interaction of digitalisation and job alienation, together with the demographic and occupational characteristics of the participants. The study was designed with structural equation modelling (SEM) method to test the predictive power of the effects on the dependent variable. Data collected from 391 academics were analysed using SPSS and Smart-PLS 4.0 software. The findings showed that academic digitalisation has an increasing effect on job alienation.The negative effects of digitalisation are stronger for individuals with high power distance perception and academics with high seniority. Conversely, the impact of digitalisation diminishes in individuals with a high level of uncertainty avoidance, but it intensifies in those with a low level of uncertainty avoidance.Moreover, the study's findings are statistically significant for individuals with female and feminine cultural characteristics, those working in the field of natural sciences, and those with a high perception of collectivist behaviour.The study's conclusions are unequivocal: digitalisation must be designed with individual needs and cultural differences in mind. Managing digitalisation processes in a more inclusive way is the key to minimising negative effects and increasing positive effects.The study provides strategic recommendations for academic digitalisation processes by addressing the different effects of digitalisation on demographic and cultural groups.
Benzer Tezler
- Dijital örgüt kültürü bağlamında işgücü çevikliği, yabancılaşma ve psikolojik güçlendirme ilişkisi
The relationship between workforce agility, alienation and psychological empowerment in the context of digital organizational culture
SERAP DEMİRLER
Doktora
Türkçe
2023
İşletmeManisa Celal Bayar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. LALE ORAL ATAÇ
- Educational reforms in Ethiopia: From the imperial era to the present
Etiyopya'da eğitim reformları: Emperyal dönemden günümüze
SALİH AHMED MAHAMMODA
Doktora
İngilizce
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Akademisyenlerin uzaktan eğitim sürecinde mesleki yabancılaşma durumunun dijital dönüşüm bağlamında değerlendirmesi
Evaluation of academicians' professional alienation situation in the process of distance education in the context of digital transformation
ÖZDEN AKIL
Doktora
Türkçe
2025
SosyolojiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ARSLAN
- Dijitalleşmenin modern gündelik hayata yansımaları ve hikikomori örneği
The reflections of digitalization on modern everyday life and the case of hikikomori
YELDA KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET ÇİFTCİ
- Yer olmak -yer yapmak: İstanbul havalimanı örneği
Place-being and place-making: The case of İstanbul airport
KÜBRA DOĞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Kültür ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASİYE AKGÜN GÜLTEKİN