Lise öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin bilişsel çarpıtma ve bilinçli farkındalık düzeyleri açısından incelenmesi
Examining the critical thinking training of high school students in terms of cognitive distortion and conscious awareness levels
- Tez No: 933062
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEDAT KANADLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Bu araştırmanın amacı, lise öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimlerinin bilişsel çarpıtma ve bilinçli farkındalık düzeyleri açısından incelenmesidir. Bu çalışmada, mevcut durum ve olgulara ilişkin bilgi edinmek için sayısal verilerin objektif bir şekilde gözlemlenerek ölçüldüğü nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışma kapsamında ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, Mersin ilindeki 9, 10 ve 11. sınıf lise öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada nicel veri toplama araçlarından Kılıç ve Şen (2014) tarafından geliştirilmiş olan“Eleştirel Düşünme Eğilimi Ölçeği”, Kaya (2018) tarafından geliştirilmiş olan“Akademik Başarıya İlişkin Bilişsel Çarpıtmalar Ölçeği”ve Turan (2020) tarafından geliştirilen“Bilinçli Farkındalık Ölçeği Ergen Formu”kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde, betimsel istatistiklerin yanında, veriler normal dağılım gösterdiği için parametrik testler (t testi, ANOVA, Pearson korelasyon testi, regresyon analizi) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, kadın öğrencilerin eleştirel düşünme puanlarının erkek öğrencilerden anlamlı bir şekilde yüksek olduğu görülmüştür. Öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerinin sınıf düzeylerine ve okul türüne göre anlamlı bir farklılık göstermediği saptanmıştır. Öğrencilerin akademik başarıya yönelik bilişsel çarpıtmaları ve bilinçli farkındalık düzeylerinin ise cinsiyete, sınıf düzeylerine ve okul türüne göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ayrıca, lise öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ile bilişsel çarpıtmaları arasında negatif yönde, düşük düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu; eleştirel düşünme eğilimleri ile bilinçli farkındalıkları arasında ise pozitif yönde, düşük düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Lise öğrencilerinin bilişsel çarpıtmaları ile bilinçli farkındalık düzeyleri arasında negatif yönde, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the critical thinking tendencies of high school students in terms of cognitive distortions and conscious awareness levels. In this study, a quantitative research method was used, in which numerical data is objectively observed and measured to obtain information about the current situation and facts. The relational screening model was employed within the scope of this study. The study group consists of 9th, 10th, and 11th-grade high school students in Mersin province. In the study, the“Critical Thinking Disposition Scale”developed by Kılıç and Şen (2014), the“Cognitive Distortions Scale Related to Academic Success”developed by Kaya (2018), and the“Conscious Awareness Scale Adolescent Form”developed by Turan (2020) were used as quantitative data collection tools. In addition to descriptive statistics, parametric tests (t-test, ANOVA, Pearson correlation test, regression analysis) were used for the analysis of quantitative data, as the data showed normal distribution. As a result of the research, it was found that the critical thinking dispositions of female students were significantly higher than those of male students. It was observed that the critical thinking dispositions of the students did not show a significant difference according to grade level and school type. The cognitive distortions and conscious awareness levels of the students towards academic success did not show a significant difference according to gender, grade level, and school type. It was seen that there was a negative, low-level, and significant relationship between the critical thinking dispositions of high school students and their cognitive distortions. Additionally, there was a positive, low-level, and significant relationship between their critical thinking dispositions and conscious awareness. A negative, moderate-level, and significant relationship was observed between the cognitive distortions of high school students and their conscious awareness levels.
Benzer Tezler
- Farklı bağlamlardaki bilgisayar destekli uygulamaların lise öğrencilerinin mantık bilgisine ve eleştirel düşünme eğilimlerine etkisi
Effect of computer-based applications with different context on high school students critical thinking disposition and knowledge of logic
ÖZLEM ŞENGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir ÜniversitesiEğitim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAVUZ AKPINAR
- Bilimsel yaratıcılık becerilerinin gelişiminde teknoloji eğitiminin etkisi: Deneyap teknoloji atölyeleri örneği
The effect of technology education on the development of scientific creativity skills: The case of deneyap technology workshops
SALMAN ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2025
Bilim ve TeknolojiHacettepe ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN TÜZÜN
- Lise öğrencilerinin öz yönetimli öğrenmeye hazırbulunuşlukları ile eleştirel düşünme eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Mersin örneği)
Examining high school students' readiness to self-directed learning and their critical thinking disposition terms of various variables (Case of Mersin)
AYŞE BURCU ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FAZİLET KARAKUŞ
- High school students' critical reading levels and the relationship between critical reading level and critical thinking dispositions and reading frequency
Lise öğrencilerinin eleştirel okuma seviyeleri ve eleştirel okuma seviyeleri ile eleştirel düşünme eğilimleri ve okuma sıklığı arasındaki ilişki
HURİYE IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2010
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiYabancı Dil Öğretimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. AYSEL BAHÇE
- Eğitim fakültesi öğrencilerinin eleştirel düşünme eğilimleri ve yaratıcılık düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison study of the educational sciences students in terms of their critical thinking and creativity level
NAZİF TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimErciyes ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HABİB HAMURCU