Psikolojik şiddetin denizcilerin denizde çalışma sürelerine etkisinin incelenmesi
Examining the effect of psychological violence on seafarers' working time at sea
- Tez No: 935570
- Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA TAVACIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Denizcilik, Psikoloji, Marine, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Denizcilik Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Denizcilik Çalışmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Bu çalışmada, denizde çalışmaya aktif devam eden veya farklı sektörlerde kara hayatında çalışan gemi insanlarının, şuan veya gemide çalıştıkları süreler içerisinde uğradıkları/uğradıklarını düşündükleri psikolojik şiddet faktörünün meslekten uzaklaşmaları/uzaklaşmayı düşünmeleri arasındaki bağlantı incelemiştir. Psikolojik şiddet ile işi bırakma niyeti ölçekleri kullanılarak gemi insanlarının meslekte kalma ve çalışma süreleri ile psikolojik şiddet algısının ortaya koymaktadır. Çalışma iki temel bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde psikolojik şiddet kavramının teorik açıklamalarına yer verilmiştir. Psikolojik şiddetin tanımı ve tarihçesi, psikolojik şiddetin oluşma nedenleri ve denizcilik sektörüne dair nedenlerin alt başlıkları, psikolojik şiddetin aşamaları, psikolojik şiddet türleri ve denizcilik sektöründe yaygın olarak karşılaşılan biçimleri, hukuki boyutları, denizcilik sektörü de dahil olmak üzere farklı sektörlerdeki yurt içi yurt dışı psikolojik şiddet çalışmaları sunulmuştur. İkinci bölümde ise denizcilik sektöründeki psikolojik şiddet faktörüyle denizde çalışma sürelerine etkisinin incelemek amacıyla gerçekleştirilen çalışma, yöntem, bulgular ve sonuç yer almaktadır. Araştırmadaki veriler, çevrimiçi anket yöntemi ile toplanmıştır. İki anketin kullanıldığı bu çalışmada ilk olarak psikolojik şiddetin ölçülmesine yönelik olarak 45 soruluk Leymann'in LIPT (The Leymann Invertory of Psychological terrorization) ölçeği kullanılmıştır. Leymann'a göre psikolojik şiddet kapsamına giren bu faktörler 5 alt başlıkta sıralanmıştır. Bunlar; iletişim biçimini etkileyenler, sosyal ilişkilere yapılan saldırılar, itibara saldırılar, bireyin yaşam ve iş kalitesine karşı yapılan saldırılar ve doğrudan fiziki boyutta yapılan saldırı ve tacizlerdir. Ardından işi bırakma davranışı ile bağıntısını incelemek adına 13 soruluk işten ayrılma niyeti anketi kullanılmıştır. Katılımcıların demografik bilgilerinin toplandığı formla beraber bu iki ölçek, Türk denizcilik sektöründe aktif çalışma hayatlarını sürdüren toplam 301 çalışan üzerinde uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizi için“SPSS 26.0”programından yararlanılmıştır. Elde edilen bulgular, psikolojik şiddet algısının işten ayrılma niyeti üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir. Genel olarak psikolojik şiddet düzeyi arttıkça, çalışanların işten ayrılma niyeti de artmaktadır. Psikolojik şiddet alt boyutları (iletişim biçimini etkileyenler, sosyal ilişkilere saldırı, itibara saldırı, yaşam ve iş kalitesine saldırı, doğrudan sağlığı etkileyenler) ile işten ayrılma niyeti arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişkiler bulunmuştur. Bu bulgular, psikolojik şiddetin iş yaşamında çalışanlar üzerinde olumsuz etkiler yarattığını ve işten ayrılma düşüncelerini tetiklediğini ortaya koymaktadır. Yaş değişkenine bakıldığında, genç çalışanların (20-30 yaş) hem psikolojik şiddet algısının hem de işten ayrılma niyetinin daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bu durum, genç çalışanların iş yerinde daha fazla baskı hissettiklerini ve kariyerlerinde daha hareketli olma eğiliminde olduklarını göstermektedir. Aynı zamanda, yaş arttıkça psikolojik şiddet algısının ve işten ayrılma niyetinin azaldığı, yani daha deneyimli çalışanların iş yerinde bu tür olumsuzlukları daha az yaşadıkları veya daha iyi başa çıkabildikleri görülmüştür. Cinsiyet açısından incelendiğinde, psikolojik şiddet algısı kadın çalışanlar arasında erkeklere göre daha yüksek bulunmuş, ancak işten ayrılma niyeti cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Medeni durum açısından da psikolojik şiddet ve işten ayrılma niyeti arasında anlamlı farklar bulunmuştur. Bekar çalışanlar, evli çalışanlara kıyasla daha yüksek psikolojik şiddet algısına ve işten ayrılma niyetine sahiptir. Yapılan bu çalışmayla birlikte psikolojik şiddetin işten ayrılma niyetiyle pozitif düzeyde anlamlı ilişki sonucu göz önünde bulundurularak, demografik değişkenlerin de dahil edildiği çeşitli sonuçlar elde edilmiştir.
Özet (Çeviri)
In today's business industry, the concept of“human factors in accidents”has emerged in the maritime sector, as in many other industries. As the name suggests, this term aims to investigate the human factor underlying adverse developments in maritime activities, such as accidents, problems, delays, and financial or emotional losses. With technological advancements, revealing such information from a statistical perspective has become significantly easier. However, when examining the literature, it becomes evident that despite the increasing number of studies on human factor-related accidents, the psychological challenges faced by maritime workers remain insufficiently explored. Yet, these studies clearly present the extreme physiological and psychological challenges imposed by the nature of the maritime profession. Factors such as the inherently challenging nature of maritime work, the operational system rooted in traditional structures, and the profession's isolated and relatively lesser-known status compared to others have pushed the psychological well-being of individuals working at various levels in the maritime industry into the background. Academic studies conducted on this topic in Turkey are particularly scarce, highlighting the weakness in the existing literature. What is even more striking and noteworthy is that the number of scientific studies in this field remains limited not only in Turkey but also globally. For instance, among the 54 subfields of psychology officially recognized by the American Psychological Association (APA), there is no subfield designated as“maritime psychology.”When the maritime sector is examined, it becomes evident that the majority of workplace accidents are human-related, with one psychological factor contributing to these accidents being psychological violence among personnel. By its nature, seafarers face various challenges and must simultaneously contend with issues stemming from the stressful work environment. As a result of working under stress, psychological violence among personnel inevitably arises in the maritime sector, where traditional hierarchies are strongly prevalent. The concept of psychological violence manifests in different ways: it can occur systematically or for brief periods and may be observed hierarchically from top to bottom, bottom to top, or even horizontally. Consequently, within the already stressful work environment, personnel may emerge who struggle to cooperate, engage in conflicts that disrupt their tasks, or demonstrate a lack of willingness to fulfill their responsibilities fully. In summary, defining psychological violence, taking preventive measures before it arises, and implementing action plans for managing it afterward would greatly benefit both individual seafarers and maritime companies aiming to enhance personnel productivity and create a harmonious, efficient working environment. Mobbing in the maritime sector emerges as a distinct form of psychological harassment in the workplace. Due to the nature of the industry, employees spend extended periods at sea in isolated environments with limited social interaction, which exacerbates the prevalence and severity of mobbing. Under these conditions, employees become more vulnerable to psychological harassment highlights that the human factor in the maritime sector is often overlooked. A study conducted with 50 maritime employees examined perceptions of mobbing through a survey, revealing that seafarers may exhibit behavioral disorders due to their working conditions. While the general literature suggests that a behavior must persist for at least six months to be classified as psychological harassment, contracts for maritime employees typically range between three to six months. Therefore, in evaluating psychological harassment at sea, the contract duration should be taken into account rather than the conventional six-month period. The structural characteristics and challenges of the maritime sector further contribute to the widespread occurrence of mobbing. The isolation of the ship environment and limited social interactions intensify stress and exacerbate interpersonal conflicts. Hierarchical relationships, particularly where superiors exhibit strict, discipline-focused, and sometimes arbitrary behaviors, contribute to psychological pressure on subordinates. Additionally, lower-ranking employees are particularly vulnerable to mobbing. The international nature of the maritime industry is another factor influencing mobbing. Communication difficulties and a lack of cultural awareness among employees from diverse backgrounds can escalate cases of psychological harassment. On vessels with multinational crews, communication problems are among the most common causes of mobbing. This study examines the relationship between the psychological violence factor experienced or perceived by seafarers who are either actively working at sea or employed in different sectors onshore and their intention to leave the profession. By utilizing psychological violence and turnover intention scales, the study aims to reveal seafarers' perceptions of psychological violence in relation to their career longevity and working periods. The study is divided into two main sections. The first section presents theoretical explanations of the concept of psychological violence, including its definition, historical background, reasons for its occurrence, and specific causes within the maritime industry. Additionally, the stages and types of psychological violence, its prevalent forms in the maritime sector, its legal dimensions, and domestic and international studies on psychological violence across various industries, including maritime, are discussed. The second section focuses on the study conducted to examine the impact of psychological violence in the maritime sector on seafarers' duration of employment at sea. This section includes the research methodology, findings, and conclusions. The data for this research were collected through an online survey. In this study, two different surveys were utilized. The first was the 45-item Leymann Inventory of Psychological Terrorization (LIPT) scale, designed to measure psychological violence. According to Leymann, the factors classified under psychological violence are grouped into five subcategories: those affecting communication patterns, attacks on social relationships, attacks on reputation, attacks on an individual's quality of life and work, and direct physical attacks and harassment. Subsequently, a 13-item turnover intention survey was used to examine the correlation between psychological violence and the intention to leave the profession. Alongside a demographic information form, these two scales were applied to a total of 301 actively working employees in the Turkish maritime sector. The collected data were analyzed using the“SPSS 26.0”software. The findings indicate that the perception of psychological violence has a significant impact on turnover intention. In general, as the level of psychological violence increases, employees' intention to leave their jobs also rises. Significant and positive relationships have been identified between the sub-dimensions of psychological violence (factors affecting communication style, attacks on social relationships, attacks on reputation, attacks on quality of life and work, and direct impacts on health) and turnover intention. These findings reveal that psychological violence creates negative effects on employees in the workplace and triggers thoughts of resignation. When examining the variable of age, it has been found that younger employees (aged 20–30) exhibit higher perceptions of psychological violence as well as greater turnover intention. This suggests that younger employees feel more pressure in the workplace and tend to be more mobile in their careers. Additionally, as age increases, perceptions of psychological violence and turnover intention decrease, indicating that more experienced employees either encounter such adversities less frequently or manage them more effectively. From a gender perspective, the perception of psychological violence was found to be higher among female employees compared to male employees. However, turnover intention did not show a significant difference based on gender. Regarding marital status, significant differences were found in the relationship between psychological violence and turnover intention. Single employees demonstrated higher perceptions of psychological violence and turnover intention compared to married employees. The findings indicate a significant positive relationship between psychological violence and turnover intention. Additionally, various results were obtained by incorporating demographic variables into the analysis.
Benzer Tezler
- Psikolojik şiddetin iş doyumu üzerine etkisi
The impact of psychological violence on job satisfaction
ESİN ŞAKACI
- Psikolojik şiddetin iş tatminine etkileri üzerine bir araştırma
A study on the effects of job satisfaction of psychological violence
ŞORAY TÜREYEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
İşletmeHaliç Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM ATAN TARLACI
- Cinsiyetçi duvar yazıları bağlamında psikolojik şiddet
Psychological violence in the context of sexist graffiti
ZEYNEP ŞIKGENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sosyolojiİstanbul Arel ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EFE ARIK
- Psikolojik şiddetin (mobbing) sağlık çalışanlarına etkisi
Effects of mobbing on healthcare employees
FİKRET AKSOY
Doktora
Türkçe
2008
PsikolojiMarmara ÜniversitesiSağlık Kurumları Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYDAR SUR
- Understanding the substructure of psychological violence: Examining the relationship between exposure to psychological violence by partner and defense mechanism and object relations
Psikolojik şiddetin alt yapısını anlamak: partner tarafından psikolojik şiddete maruz kalma ile savunma mekanizmaları ve nesne ilişkileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
EZGİ DÜZCE
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PINAR ARSLANTÜRK