Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ekolojik vatandaşlık düzeyleri ile ekolojik ayak izleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between ecological citizenship levels and ecological footprints of social studies teachers
- Tez No: 936450
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TEVFİK PALAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
Bu araştırmanın temel amacı, sosyal bilgiler öğretmenlerinin ekolojik vatandaşlık düzeyleri ile ekolojik ayak izleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. 2024-2025 eğitim-öğretim yılında Ankara'nın merkez ilçelerinde görev yapan 208 sosyal bilgiler öğretmeni araştırmaya katılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden biri olan ilişkisel tarama modeli kullanılarak öğretmenlerin ekolojik vatandaşlık düzeyleri ve ekolojik ayak izleri çeşitli değişkenler ışığında değerlendirilmiştir. Veriler, Çelik Coşkun tarafından geliştirilen“Ekolojik Ayak İzi Farkındalık Ölçeği”ve Karatekin ve Uysal tarafından geliştirilen“Ekolojik Vatandaşlık Ölçeği”aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 24 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde Mann-Whitney U testi ve Kruskal-Wallis testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, sosyal bilgiler öğretmenlerinin ekolojik vatandaşlık düzeyleri yüksektir. Özellikle hak ve adalet alt boyutu en yüksek değere sahiptir. Ekolojik vatandaşlık düzeyleri bakımından cinsiyet, yerleşim birimi, konut tipi, eğitim durumu, evcil hayvan sahibi olma ve çevre dersi alma durumu değişkenlerinde anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Ancak tarımsal faaliyette bulunma, çevre konulu süreli yayın takip etme ve çevre ile ilgili sivil toplum kuruluşuna üye olma değişkenlerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Bulgulara göre, sosyal bilgiler öğretmenlerinin ekolojik ayak izi farkındalık düzeyleri yüksektir. Özellikle enerji alt boyutunda farkındalık en yüksek değere sahiptir. Ekolojik ayak izi farkındalığı açısından cinsiyet, yerleşim birimi, eğitim durumu, evcil hayvan sahibi olma, çevre konulu süreli yayın takip etme, çevre dersi alma ve çevre ile ilgili sivil toplum kuruluşuna üye olma değişkenlerinde anlamlı farklılık bulunamamıştır. Ancak oturulan ev tipi ve tarımsal faaliyette bulunma değişkenlerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Sonuç olarak sosyal bilgiler öğretmenlerinin ekolojik vatandaşlık düzeyleri ile ekolojik ayak izi farkındalık düzeyleri arasında pozitif yüksek bir ilişki bulunmuştur. Ancak alt boyutlar arasında orta düzeyde pozitif ilişkiler bulunmaktadır. Araştırma sonuçları dikkate alındığında tüm kademelerde çevre eğitimi programlarının tekrar değerlendirilmesi ve öğretmenlere seminerler verilerek çevre bilinci düzeylerinin arttırılması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The main purpose of this research is to examine the relationship between the ecological citizenship levels of social studies teachers and their ecological footprints. 208 social studies teachers working in the central districts of Ankara participated in the research in the 2024-2025 academic year. Using the relational screening model, which is one of the quantitative research methods, the teachers' ecological citizenship levels and ecological footprints were evaluated in the light of various variables. Data were collected through the“Ecological Footprint Awareness Scale”developed by Çelik Coşkun and the“Ecological Citizenship Scale”developed by Karatekin and Uysal. The obtained data were analyzed using the SPSS 24 package program. Mann-Whitney U test and Kruskal-Wallis test were used in the analysis of the data. According to the findings obtained from the research, the ecological citizenship levels of social studies teachers are high. In particular, the rights and justice sub-dimension has the highest value. No significant difference was found in terms of ecological citizenship levels in the variables of gender, settlement unit, housing type, education status, pet ownership and taking environmental courses. However, significant differences were found in the variables of being engaged in agricultural activities, following periodicals on the environment and being a member of an environmental non-governmental organization. According to the findings, the ecological footprint awareness levels of social studies teachers are high. Awareness has the highest value especially in the energy sub-dimension. In terms of ecological footprint awareness, no significant difference was found in the variables of gender, residence, education level, having a pet, following periodicals on the environment, taking environmental courses and being a member of an environmental non-governmental organization. However, significant differences were found in the variables of the type of house lived in and being a member of an agricultural activity. As a result, a positive high relationship was found between the ecological citizenship levels of social studies teachers and their ecological footprint awareness levels. However, there are medium level positive relationships between the sub-dimensions. Considering the research results, it is recommended that environmental education programs at all levels be re-evaluated and environmental awareness levels be increased by giving seminars to teachers.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler dersini öğretmen adaylarının ekolojik vatandaşlığı bağlamında değerlendirmek: Bir gömülü teori çalışması
Evaluating social studies course in the context of pre-service teachers' ecological citizenship: A grounded theory study
CANER DALLI
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERCENK HAMARAT
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ekolojik ayak izi farkındalıkları üzerine bir araştırma
A research on the ecological footprint awareness of social studies teachers
SAFİNAZ TUNCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET KÜRŞAT KOCA
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ekolojik okuryazarlık düzeyleri ve çevre eğitimi öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin modellenmesi
Modeling the relationship between ecological literacy levels and environmental education self-competences of social studies teacher candidates
MÜŞERREF KÜBRA KINACI
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESEN DURMUŞ
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ekolojik okuryazarlık düzeylerinin ve algılarının belirlenmesi
Determination of ecological literacy levels and perceptions of social studies teacher candidates
KÜBRA ZIRHLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuş Alparslan ÜniversitesiSosyal Bilgiler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜLKÜ ULUKAYA ÖTELEŞ
- Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının barış eğitimine ilişkin pedagojik alan bilgileri
Social studies pre-service teachers' pedagogical content knowledge about peace education
GİZEM ÖZBAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU ÇULHA ÖZBAŞ