Hızlı ofis zorlanma değerlendirmesi (Rapid Office Strain Assesment-ROSA) ölçeğinin Türkçe geçerlilik, güvenirliği ve yaşam kalitesi üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the validity, reliability and quality of life effects of the rapid office strain assesment (ROSA) scale in Turkish
- Tez No: 937174
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR ÖNAL
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Ergonomi, Masa başı, Ofis çalışanı, ROSA, Yaşam kalitesi, Ergonomics, Desk-based, ROSA, Quality of life, Office workers
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bilgisayar destekli masa başı çalışma, günümüzde en yaygın çalışma biçimlerinden biri hâline gelmiş olup, beraberinde çeşitli ergonomik riskleri de getirmektedir. Bu riskler, çalışanların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilmekte ve önemli iş sağlığı sorunlarına yol açabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, bilgisayar karşısında masa başı çalışan bireylerde ofis ergonomisini değerlendirmek amacıyla geliştirilen Hızlı Ofis Zorlanma Değerlendirme Ölçeği'nin (ROSA) Türkçe geçerliliğini araştırmak ve ergonomik risk düzeylerinin yaşam kalitesi ile olan ilişkisini sosyodemografik değişkenler çerçevesinde incelemektir. Araştırma, 2024-2025 yılları arasında Isparta ilinde yer alan üç kamu kurumunda çalışan 395 kişi ile analitik kesitsel ve metodolojik olarak yürütülmüştür. Çalışma kapsamında, katılımcıların ergonomik risk düzeyleri ROSA ölçeği ile, yaşam kaliteleri ise EUROHIS-QOL-8 yaşam kalitesi ölçeği ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların yaşam kalitesi toplam puan ortalaması 22,18±4,94; ROSA puan ortalaması ise 4,80±0,78 olarak bulunmuştur. Kronik hastalığı olmayanlar, erkek cinsiyette olanlar, kas-iskelet sistemi şikâyeti bulunmayanlar, ergonomi eğitimi almış olanlar, ergonomik çalışma koşullarına daha fazla dikkat edenler, göz rahatsızlığı yaşamayanlar, düzenli egzersiz yapanlar, iş yerinde esneme-germe gibi hareketleri uygulayanlar ve iş yerinde bilgisayar karşısında daha az zaman geçiren bireylerin yaşam kalitesi daha yüksek bulunmuştur. Bilgisayar karşısında masa başında çalışan bireylerin sayısının artmasıyla birlikte iş istasyonuna bağlı problemlerinin sıklığının da artması ve buna bağlı olarak yaşam kalitesinin olumsuz etkilenmesi beklenmektedir. Ergonomik risklerin erken dönemde tespit edilip ortadan kaldırılması, iş istasyonlarının ergonomik koşullarının iyileştirilmesi, çalışanlara ergonomi eğitimi verilmesi, gerekli durumlarda tıbbi değerlendirme yapılması, kronik hastalıkların kontrol altında tutulması ve erken rehabilitasyon uygulamaları bireylerin yaşam kalitesinin korunması ve artırılmasına katkı sağlayabilir. Bu çalışmayla birlikte ROSA ölçeği Türkçe literatüre kazandırılmış ve ofis çalışanlarında ergonomik risklerin hızlı bir şekilde tespit edilerek yaşam kalitesini artırmaya yönelik müdahalelere katkı sağlanması amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Computer-based desk work has become one of the most prevalent forms of employment in contemporary society, accompanied by a range of ergonomic risks. These risks have the potential to negatively impact employees' quality of life and pose significant occupational health concerns. The aim of this study is to examine the Turkish validity of the Rapid Office Strain Assessment (ROSA) scale, which was developed to evaluate office ergonomics among individuals working at desks with computers, and to investigate the relationship between ergonomic risk levels and quality of life, considering sociodemographic variables. This cross-sectional and methodological study was conducted between 2024 and 2025 with 395 employees working in three public institutions in the province of Isparta, Türkiye. Within the scope of the study, ergonomic risk levels were assessed using the ROSA scale, and quality of life was measured using the EUROHIS-QOL-8 scale. The mean total quality of life score of the participants was 22.18±4.94, and the mean ROSA score was 4.80±0.78. Participants who did not have chronic diseases, were male, had no musculoskeletal complaints, had received ergonomics training, paid more attention to ergonomic working conditions, reported fewer visual problems, exercised regularly, performed stretching activities at work, and spent less time at the computer were found to have higher quality of life scores. With the increasing number of individuals working at computer-based desks, the frequency of workstation-related problems is expected to rise, potentially leading to a deterioration in quality of life. The early identification and elimination of ergonomic risks, improvement of ergonomic conditions, provision of ergonomics training, medical assessment when necessary, management of chronic conditions, and implementation of early rehabilitation may all contribute to the protection and enhancement of employees' quality of life. This study introduces the ROSA scale into the Turkish literature and aims to support the rapid identification of ergonomic risks among office workers and contribute to interventions aimed at improving their quality of life.
Benzer Tezler
- Ofis çalışmalarında bilgisayar kullanımının ergonomik açıdan incelenmesi ve rosa yöntemi ile analiz
Examination of computer usage in office on ergonomic aspects and analysis BY rosa method
SELİN TEMİZ BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
AnatomiÜsküdar Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURİ BİNGÖL
- The comparison of the features of office workers' musculoskeletal discomfort according to gender: Working environment, posture and physical activity level
Ofis çalışanlarında kas-iskelet sistemi yaralanma nedenlerinin cinsiyete göre karşılaştırılması: Çalışma ortamı, postür ve fiziksel aktivite düzeyi
AYŞE ALPARMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Fizyoterapi ve RehabilitasyonYeditepe ÜniversitesiFizik Tedavi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HABİBE SERAP İNAL
- Ofis çalışanlarına verilen ergonomi eğitiminin çalışma duruşları ve kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına etkisi
The effect of ergonomics training given to office workers on working posture and musculoskeletal disorders
ALİ AĞAR
Doktora
Türkçe
2024
Halk SağlığıAvrasya Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY YEGİNOĞLU
- Uzaktan eğitim alan fizyoterapi öğrencilerinde çevrimiçi fiziksel aktivite ve ergonomi eğitiminin etkinliği
The effectiveness of online physical activity and ergonomics training in physiotherapy students receiving distance education
YAĞMUR BİÇİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Fizyoterapi ve Rehabilitasyonİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaFizyoterapi ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SAİME NİLAY ARMAN
- Kimya sektöründeki bir işletmenin REBA, ROSA ve CMDQ yöntemleriyle ergonomik risklerinin değerlendirilmesi
Assessment of ergonomic risks of an enterprise in the chemical sector with REBA, ROSA and CMDQ methods
FIRAT ALTUNEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiÜsküdar Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HACER KAYHAN