Öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin edebî metinleri okumada karşılaştıkları sorunlar
Determination of problems faced by high school students with special learning disabilities in reading literary texts
- Tez No: 937795
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE YÜCEL ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu araştırmada, lise 9-10-11-12. sınıfa devam eden öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin Türk Dili ve Edebiyatı dersi bağlamında edebî metinleri okuyup anlamada karşılaştıkları sorunların belirlenmesine çalışılmıştır. Özel eğitim ile edebiyat eğitimi alanlarını kapsayan bu araştırma disiplinler arası bir çalışmadır. Araştırma, nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması deseni ile yürütülmüştür. Araştırmada, öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin edebî metinleri okuma ve anlama sorunlarına yönelik karşılaştıkları temel zorlukların tespiti amaçlanmaktadır. Araştırmada, lise öğrencilerinin edebi metinleri anlama sorunları çeşitli değişkenler açısından incelenmiştir. Araştırma kapsamında, Ankara ilindeki ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören öğrenme güçlüğü tanısı almış 9-12. sınıfa devam eden ve ayrıca özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde destek eğitim alan lise öğrencilerinden veri toplanmıştır. Araştırma toplam 26 lise öğrencisi ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Öğrenciler ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde yüz yüze görüşmeler yapılarak veriler toplanmıştır. Öğrenme güçlüğü olan lise öğrencileri ile yapılan görüşmelerde elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir Araştırmanın sonunda öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin edebî bir metinle karşılaştıklarında çeşitli okuma ve anlama güçlükleri yaşadıkları belirlenmiştir. Kendi yaş ve sınıf seviyelerine uygun olduğu düşünülerek hazırlanan edebiyat ders kitaplarındaki metinleri anlama yeterliliklerinin bu öğrencilerin seviyelerinin oldukça üzerinde olduğu saptanmıştır. Edebî metinleri anlama ve anlamlandırma becerisi, çeşitli yeterliklere haiz olmayı gerektirmektedir. Okuma-anlama sorunları yaşayan öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin, estetik unsurlar barındıran ve kendi içinde çeşitli anlam katmanları içeren edebî metinleri, zihinlerinde yapılandıramadıkları belirlenmiştir. Araştırmamızın bulgular bölümündeki veriler analiz edildiğinde; belirli bir sayfanın üzerindeki metinlerin okuma ve anlama sürecini sekteye uğrattığı, öğrencinin anlamını bilmediği kelime, kavram ve terimlerle örülü metinlerdeki anlam örgülerinin çözümlenmesinde başarılı olamadıkları, destan gibi unutulmuş metinlerin anlaşılmasında bilişsel sorunlar yaşandığı, ders kitaplarının öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin bilişsel ve duyuşsal özelliklerine uygun yapılandırılması gerektiği, öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçlarına uygun metinlere ders kitabında yer verilmesi gerektiği gibi bir dizi saptamalara ulaşılmıştır. Sonuç bölümünde araştırma ve uygulamaya yönelik önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was tried to determine the problems encountered by high school students with learning disabilities attending 9th-10th-11th-12th grades in reading and understanding literary texts in the context of Turkish Language and Literature course. This research, which covers the fields of special education and literature education, is an interdisciplinary study. The research was conducted with a case study design, which is one of the qualitative research methods. The aim of this thesis is to determine the main difficulties encountered by high school students with learning disabilities in reading and understanding literary texts. In the study, the problems of high school students' comprehension of literary texts were analyzed in terms of various variables. Within the scope of the study, data were collected from 9th-12th grade high school students who were diagnosed with learning disabilities studying in secondary education institutions in Ankara province and who also received support education in special education and rehabilitation centers. The research was conducted with a total of 26 high school students. Semi-structured interview forms were used as data collection tools. Data were collected through face-to-face interviews with the students in special education and rehabilitation centers. The data obtained from the interviews with high school students with learning disabilities were analyzed by content analysis. At the end of the study, it was determined that high school students with learning disabilities had various reading and comprehension difficulties when they encountered a literary text. It was determined that their competencies in comprehending the texts in literature textbooks, which were prepared in accordance with their age and grade levels, were well above the levels of these students. The ability to understand and make sense of literary texts requires various competencies. It has been determined that high school students with learning disabilities who have reading-comprehension problems cannot structure literary texts that contain aesthetic elements and various layers of meaning in their minds. When the data in the findings section of our research were analyzed, a series of findings were reached such as; texts over a certain page interrupt the reading and comprehension process, students cannot be successful in analyzing the meaning patterns in texts woven with words, concepts and terms whose meaning is unknown to them, cognitive problems are experienced in understanding forgotten texts such as epics, textbooks should be structured in accordance with the cognitive and affective characteristics of high school students with learning disabilities, and texts suitable for the interests and needs of students should be included in the textbook. In the conclusion section, suggestions for research and practice are put forward.
Benzer Tezler
- Öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin problem davranışları ve öğretmen müdahaleleri
Problem behaviours of high school students with learning disabilities and teacher interventions
ERHAN ÇETİN
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞEYDA DEMİR
PROF. DR. MUSTAFA SEVER
- Self-advocacy experiences of high school students with specific learning disabilities
Özel öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin öz-savunuculuk deneyimleri
DUYGU BETÜL KOCA
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
Eğitim ve ÖğretimBoğaziçi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP HANDE SART
- Özel öğrenme güçlüğü olan lise öğrencilerinin okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik hazırlanan programın etkililiği
Effectiveness of the program prepared to improve reading skills of high school students with specific learning disabilities
ESRA AKIN
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MACİD AYHAN MELEKOĞLU
- Lise öğrencilerinin Almanca öğrenmede özerk öğrenme düzeylerinin, motivasyonlarının ve öğrenme stillerinin incelenmesi
Investigation of autonomous learning levels, motivations and learning styles of high school students in learning German language
FİGEN MADRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KERİM GÜNDOĞDU
- Buzul topografyası konusunda ortaöğretim 9.sınıf öğrencilerinin temel kavramları öğrenme düzeylerinin incelenmesi
Research on the high school nineth grade students level of learning tehe basic concepts of glacier topography
AHMET HAMDİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ESİN ÖZCAN