Intelligibility, accentedness, and comprehensibility of different English accents in Turkish context
Farklı İngilizce aksanlarının Türkçe bağlamında anlaşılabilirliği, aksanlılığı ve kavranabilirliliği
- Tez No: 939667
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLİN DAĞDEVİREN KIRMIZI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İngiliz Dili Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Ana dili gibi aksanlar veya yabancı aksan kavramları, Türkçe bağlamında oldukça popülerdir. Bu konuşmacıların çoğu yabancı aksana sahip olma eğilimindedir, hatta yabancı aksana sahiptir ve ana dillerini ses ve tonlama aktarımı yoluyla gösterir. Ayrıca, Türkiye'de yapılan önceki çalışmalar, Türk yabancı aksanının genellikle ana dil aksanlarına kıyasla daha olumsuz algılandığını göstermektedir. Ancak, bu olumsuz algıların Türk yabancı aksanının anlaşılırlığı, kavranabilirliği veya aksanlılığı ile ilişkili olup olmadığına dair net kanıt bulunmamaktadır. Bu çalışma, Türk yabancı aksanının anlaşılırlığını ve kavranabilirliğini inceleyerek, aksanlılık ile olan ilişkisini değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, Ankara'daki bir vakıf üniversitesinde benzer demorafik bilgilere sahip 30 Türk öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Bu doğrultuda, verilerin tutarlı ve iyi tanımlanmış bir analizini sağlamak için karma yöntem deseni kullanılmıştır. Sayısal veriler için iki görev ve katılımcıların görüşlerini daha iyi anlamak ve aksanlılığı anlamak amacıyla yarı yapılandırılmış bir mülakat uygulanmıştır. Veriler, katılımcıların üç farklı aksandan üç kayıt dinleyerek görevleri tamamlaması ve ardından bir mülakat yapılması yoluyla toplanmıştır. Anlaşılırlık görevi ile kavranabilirlik ölçeği arasındaki ilişkiyi incelemek için Pearson korelasyonu kullanılırken, yarı yapılandırılmış mülakat için tematik analiz yapılmıştır. Nicel çalışmalara göre, anlaşılırlık ile kavranabilirlik arasındaki korelasyonun, ana dili İngilizce olan aksanlara kıyasla Türk yabancı aksanında daha yüksek olduğu bulunmuştur. Sırasıyla, Türk yabancı aksanı Amerikan aksanından daha yüksek; İngiliz aksanı ise hem anlaşılırlık hem de kavranabilirlik açısından en düşük seviyede yer almıştır. Ancak, sadece anlaşılırlık açısından bakıldığında, Amerikan aksanı ile Türk yabancı aksanı benzer seviyelerde bulunmuştur, Türk aksanı ise biraz daha yüksek bir düzey sergilemiştir. Ayrıca, katılımcıların büyük çoğunluğunun Türk yabancı aksanını tercih ettiği ve anlamakta zorlanmadığı tespit edilmiştir. Türk yabancı aksanına aşinalık, katılımcılar üzerinde önemli ölçüde olumlu bir etki yaratmıştır. Sadece birkaç katılımcı, Türk yabancı aksanından rahatsız olduğunu belirtmiş olup, bu durumun nedeni anlaşılırlıktan ziyade sosyal çekicilik ve yeterlilik algısıyla ilgili bulunmuştur. Bu bulgular, telaffuz öğretiminde anlaşılırlık ve kavranabilirliğin önemini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, telaffuz, tonlama ve vurgu konularının tüm öğrencilere daha açık bir şekilde öğretilmesi ve Türk yabancı aksanına sahip öğretmenlerin eğitim ortamında daha fazla tercih edilmesi önerilebilir. Son olarak, Türk bağlamında ana dil benzeri bir aksanın kritik bir faktör olmayabileceği ve tüm paydaşların dünyanın farklı bölgelerinden gelen aksanlarla karşılaşmasının gerektiği söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Native-like accents or foreign accent concepts are also very popular in the Turkish context, as most of the speakers tend to have foreign accents, possess a foreign accent, and indicate their first language through a transfer of sound and intonation. Also, prior studies in Türkiye suggest that the Turkish foreign accent is generally viewed more negatively than native accents. However, there is a lack of clear evidence on whether these negative perceptions are attributed to the intelligibility, comprehensibility, or accentedness of TFA. This study investigated the intelligibility and comprehensibility of the Turkish foreign accent and explored its connection to accentedness by comparing it with native accents for Turkish EFL listeners. The study was done with 30 Turkish EFL students with similar backgrounds at a foundational university in Ankara. In accordance with the aim, this study was done using a mixed-method design to have a coherent and well-defined analysis of the collected data. There were two tasks for the numerical data and a semi-structured interview in order to have a better understanding of the participants' ideas and as well as the accentedness concept. The data was collected through participants listening to three recordings from three different accents during the tasks and having an interview afterwards. Pearson correlation was used for the correlation between the intelligibility task and a comprehensibility scale, whereas a thematic analysis was done for the semi-structured interview. According to quantitative studies, the correlation between intelligibility and comprehensibility was found to be more on TFA compared to native accents. In order, the Turkish foreign accent was higher than the American accent, and the British accent was the least for both in intelligibility and comprehensibility. However, in terms of intelligibility, AA and TFA were found to have similar levels of intelligibility, with the TFA demonstrating a slightly higher degree. Also, it was found that most of the participants favored the TFA and did not have a problem understanding it. The familiarity with the Turkish foreign accent had a significantly positive influence on the participants. Only a few participants were disturbed by the Turkish foreign accent, and the reason for this issue was social attractiveness and competence rather than understandability of Turkish foreign accent. In that sense, pronunciation, intonation, and stress issues could be taught to all learners more explicitly, and Turkish foreign teachers could be preferred more in the educational setting since these findings highlight the importance of intelligibility and comprehensibility in pronunciation instruction. Lastly, it is possible to suggest that a native-like accent may not be a crucial point in the Turkish context and having all the stakeholders face different accents from all over the world is needed.
Benzer Tezler
- Investigating the linguistic and contextual parameters of the construct of comprehensibility
Anlaşılabilirlik olgusunun dilbilimsel ve bağlamsal değişkenlerinin araştırılması
SEVİNÇ YERLİ USUL
Doktora
İngilizce
2022
DilbilimYeditepe Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HOSSEİN FARHADY
- Exploring the influence of the shadowing technique on the intelligibility, comprehensibility, fluency and accentedness of Azerbaijani EFL students in oral discourse
Gölgeleme eğitminin Azerbaycanlı öğrencilerin İngilizce konuşmada açıklılık, anlaşılabilirlik, akıcılık ve aksanlık üzerine etkisinin incelenmesi
BANOVSHA MAMMADOVA
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN KAFES
- Evaluating the intelligibility of commonly mispronounced English words by Turkish ELF learners
İngilizceyi ortak dil olarak kullanan Türk öğrencilerin yaygın olarak telaffuz edilen İngilizce kelimelerdeki anlaşılırlığının değerlendirmesi
BERRAK NUR ÖZDEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Eğitim ve ÖğretimBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF EMRE YEŞİLYURT
- Restoranlarda gürültü etkisi altında konuşma anlaşılırlığının incelenmesi
Investigation of speech intelligibility under the effect of noise in restaurants
UMUT TOSUNLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarDokuz Eylül ÜniversitesiMüzik Teknolojisi Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDUN ÖZİŞ