Obsesif kompulsif bozukluk ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu eş tanılı çocuk ve ergenlerin yürütücü işlevlerinin incelenmesi
An assessment of executive functions in children and adolescents with comorbid obsessive-compulsive disorder and attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 940070
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜL KARAÇETİN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Obsesif Kompulsif Bozukluk, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, Yürütücü İşlevler, Eş Tanı, Obsessive Compulsive Disorder, Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Executive Functions, Comorbidity
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: İstanbul Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Has. Eğt. ve Arş. Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
AMAÇ: Çalışmamızda çocuk ve ergen popülasyonunda Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) eş tanısı olan bireylerin, OKB veya DEHB tanısı olan bireyler ve kontrol grubu ile yürütücü işlevler yönünden karşılaştırılması amaçlanmıştır. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya, 7-18 yaş aralığındaki 104 birey dahil edilmiş, katılımcılar; DEHB+OKB, OKB, DEHB ve kontrol olmak üzere 26 kişilik dört gruba ayrılmıştır. Katılımcılar, Sosyodemografik Veri Formu, Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli, Çocuklar İçin Genel Değerlendirme Ölçeği, Yale-Brown Obsesyon Kompulsiyon Ölçeği ile değerlendirilmiştir. Ebeveynler tarafından Turgay Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları için DSM-4'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği ve BRİEF ölçeği doldurulmuştur. Yürütücü işlevler, Wisconsin Kart Eşleme Testi, İz Sürme Testi, Stroop Testi ve BRIEF ölçeği ile değerlendirilmiştir. BULGULAR: Yürütücü işlevler, BRIEF ile değerlendirildiğinde, üç olgu grubunda da kontrol grubuna kıyasla daha fazla yürütücü işlev sorunu bildirilmiştir. Ancak olgu gruplarının nöropsikolojik test sonuçları kontrol grubuyla benzer bulunmuştur. DEHB ve DEHB+OKB gruplarının OKB grubuna kıyasla BRIEF bastırma ve çalışma belleği alt ölçeklerinde daha yüksek puan aldığı, OKB grubunun ise BRIEF set değiştirme ve başlatma alt ölçeklerinde kontrol grubuna göre daha yüksek puan aldığı saptanmıştır. Semptom şiddeti ile yürütücü işlev sorunları arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Yürütücü işlevlerin işlevsellik üzerine etkisi DEHB grubunda daha belirgin bulunmuştur. SONUÇ: DEHB+OKB, OKB ve DEHB tanılı çocuk ve ergenlerde yürütücü işlevlerde bozulma olduğu ve bozulmanın semptom şiddeti ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Yürütücü işlevleri değerlendiren nöropiskolojik testler ve ebeveyn bildirim ölçekleri arasında ortaya çıkan farklılıklar, klinik değerlendirmede ekolojik geçerliliği yüksek yöntemlerin değerini vurgulamaktadır. DEHB'ye özgü olabilecek bastırma ve çalışma belleği alanlarındaki güçlüklerin yanı sıra, OKB tanılı bireylerde belirginleşen bilişsel esneklik sorunları, tanıya özgü yürütücü işlev profillerinin varlığına işaret etmekte ve bu alanlara yönelik hedefli müdahalelerin önemini ortaya koymaktadır.
Özet (Çeviri)
OBJECTIVE: This study aimed to compare executive functions in children and adolescents diagnosed with comorbid Obsessive-Compulsive Disorder (OCD) and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), with those diagnosed with OCD or ADHD alone, as well as with healthy controls. MATERIALS AND METHODS: The study included 104 participants aged 7-18 years, divided into four groups of 26: ADHD+OCD, OCD, ADHD, and control. All participants were assessed using a Sociodemographic Data Form, the Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Present and Lifetime Version, the Children's Global Assessment Scale, and the Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale for those with OCD. Parents completed the DSM-IV-Based Screening and Assessment Scale for Behavioral Disorders in Children and Adolescents and the Behavior Rating Inventory of Executive Function (BRIEF). Executive functions were evaluated using the Wisconsin Card Sorting Test, Trail Making Test, Stroop Test, and the BRIEF parent form. RESULTS: According to the BRIEF, all three clinical groups reported significantly more executive function problems compared to the control group, while neuropsychological test scores did not differ significantly. The ADHD and ADHD+OCD groups scored higher on the BRIEF inhibition and working memory subscales compared to the OCD group, while the OCD group had higher scores on the set-shifting and initiation subscales compared to controls. A positive correlation was found between symptom severity and executive dysfunction. The impact of executive functions on overall functioning was more pronounced in the ADHD group. CONCLUSION: Executive dysfunction was observed in children and adolescents with OCD, ADHD, and comorbid OCD+ADHD, and this dysfunction was associated with symptom severity. The discrepancy between neuropsychological tests and parent-reported outcomes highlights the value of ecologically valid assessment tools in clinical practice. Difficulties in inhibition and working memory may be specific to ADHD, while cognitive flexibility issues appear more prominent in OCD, suggesting distinct executive function profiles that warrant targeted interventions.
Benzer Tezler
- Kronik dermatolojik hastalığı olan çocuk ve ergenlerde aile işlevsellik düzeylerinin eşlik eden psikiyatrik bozukluklar ve baş etme becerileri üzerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of family functioning levels on comorbid psychiatric disorders and coping skills in children and adolescents with chronic dermatological diseases
DİDEM AYYILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ
- Erişkin obsesif kompulsif bozukluk olgularında çocukluk çağı dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, tik ve ayrılık kaygısı bozukluğu eş tanılarının değerlendirilmesi
Evaluation of childhood attention deficit-hyperactivity disorder, tic disorder and seperation anxiety disorder comorbidities in adult patients with obsessive compulsive disorder
FAHRİ ÇELEBİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2014
Psikiyatriİstanbul ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEHİYE ALYANAK
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisinin borderline kişilik özelliklerine etkisi
The effect of attention deficit and hyperactivity disorder treatment on borderline personality features
RUKİYE ESRA ILDIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriNecmettin Erbakan ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER FARUK AKÇA
- Çocuk ve ergenlerde obsesif kompulsif bozukluğun klinik özellikleri ve eşlik eden bozukluklar
Clinical features of obsessive compulsive disorder and comorbid disorders in child and adolescent
MERVE AKTAŞ TERZİOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriPamukkale ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU ÇAKALOZ
- Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniğinde En Sık Reçete Edilen İlaçların Kardiyovasküler Sistem Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi
Evaluation of the Effects of the Most Frequently Prescribed Drugs on the Cardiovascular System in Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Clinics
FETİ AHMET KARABULUT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİBEL TİRYAKİ