Geri Dön

Üniversite öğrencilerinin vatandaşlık okuryazarlıklarının ve 21. Yüzyıl becerilerinin incelenmesi

An examination of university students' citizenship literacy and 21st Century skills

PDF İndir

  1. Tez No: 940304
  2. Yazar: FATİH DİKEN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. SELMAN ABLAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilgiler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 225

Özet

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin vatandaşlık okuryazarlığı ile 21. yüzyıl becerilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Türkiye'deki bir devlet üniversitesinin dört yıllık fakültelerinde öğrenim gören 845 öğrenciden oluşan örneklemle yürütülmüştür. Araştırma süreci, sıralı açıklayıcı desene dayalı karma yöntemle tasarlanmıştır. Nicel aşamada betimsel ve ilişkisel tarama modelleri, nitel aşamada ise fenomenolojik desen kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, öğrencilerin genel olarak vatandaşlık okuryazarlığı ve 21. yüzyıl becerileri açısından yeterli düzeyde performans sergilediklerini göstermektedir. Ancak bu yeterliliğin tüm alt boyutlara eşit şekilde yansımadığı tespit edilmiştir. Özellikle vatandaşlık okuryazarlığının bilgi boyutunda yüksek düzeyde başarı bulunmuşken, bu bilginin ilgi ve eylem düzeyine yansıtılmasında geliştirilmeye açık alanlar olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Demografik değişkenler açısından fark analizleri incelendiğinde ise günlük internet kullanım süresi değişkeni ile sportif ve sanatsal etkinliklere gösterilen ilgi değişkenlerinin vatandaşlık okuryazarlığı üzerinde anlamlı farklılıklar yarattığı görülmüştür. 21. yüzyıl becerileri bağlamında, öğrencilerin bilgi ve teknoloji okuryazarlığı boyutunda yeterli düzeyde; sosyal sorumluluk ve liderlik becerileri boyutunda ise orta düzeyde yeterli oldukları; buna karşın eleştirel düşünme ve problem çözme boyutunda görece düşük performans sergiledikleri belirlenmiştir. Kariyer bilinci boyutuna ilişkin becerilerde yüksek düzeyde başarı gösteren öğrencilerin, girişimcilik ve inovasyon boyutunda ise orta düzeyde bir yeterliliğe sahip oldukları görülmüştür. Cinsiyet, yaş, fakülte, ebeveyn eğitim düzeyi, ekonomik durum, kardeş sayısı, günlük internet kullanımı ve sanatsal/sporsal faaliyetlere katılım gibi demografik değişkenlerin 21. yüzyıl becerileri üzerinde anlamlı etkileri olduğu tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında yapılan korelasyon analizi sonucu, vatandaşlık okuryazarlığı ile 21. yüzyıl becerileri arasında pozitif bir ilişki olduğu belirlenmiş; özellikle bilgi ve teknoloji okuryazarlığı ile vatandaşlık okuryazarlığı arasında güçlü bir bağ saptanmıştır. Ancak, eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerinin bu ilişkiye doğrudan katkı sağlamadığı gözlemlenmiştir. Çalışmanın nitel boyutunda, öğrencilerin gelişime açık yönlerine odaklanılmış ve bu kapsamda eleştirel düşünme ile problem çözme becerileri derinlemesine incelenmiştir. Nicel bulgularda en düşük performansı sergileyen Eğitim, Mühendislik ve İlahiyat fakültelerinden 27 öğrenci ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, beş tema ve otuz iki strateji kapsamında kodlanmıştır. Analiz sonucunda, öğrencilerin en çok tümdengelimsel akıl yürütme, yapı çözümleme, bilgi sentezi, araştırma yapma, deneme-yanılma ve açıklayıcı soru sorma gibi yapılandırılmış ve sonuç odaklı stratejilere yöneldikleri belirlenmiştir. Buna karşılık, abduktif ve analojik muhakeme, uzun vadeli etkileri değerlendirme, yaratıcı düşünme, dokümantasyon oluşturma ile deneyim ve motivasyon temelli sorgulama gibi stratejilere daha sınırlı düzeyde yer verildiği görülmüştür. Fakülteler arasında tercih edilen yaklaşımlarda farklılıklar bulunmakla birlikte, tüm fakültelerde sistematik planlama, geri bildirim alma ve bağlamsal sorgulama gibi üst düzey bilişsel becerilerin kullanım düzeylerinin düşük olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda, elde edilen bulgular doğrultusunda; eğitim programı tasarımcılarına, akademisyenlere, öğrencilere ve gelecekte bu alanda çalışma yürütecek araştırmacılara yönelik çeşitli öneriler sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

This study aims to examine university students' citizenship literacy and 21st-century skills. The research was conducted with a sample of 845 students enrolled in four-year faculties at a public university in Türkiye. The study was designed using a sequential explanatory mixed methods design. In the quantitative phase, descriptive and correlational survey models were employed; in the qualitative phase, a phenomenological design was adopted. Findings indicated that students generally exhibited an adequate level of performance in both citizenship literacy and 21st-century skills. However, this competence was not evenly reflected across all sub-dimensions. While a high level of achievement was identified in the knowledge dimension of citizenship literacy, areas requiring improvement were observed in the interest and action dimensions. Analysis of variance based on demographic variables revealed significant differences in citizenship literacy depending on students' daily internet usage and their level of interest in sports and artistic activities. With regard to 21st-century skills, students demonstrated a sufficient level of proficiency in information and technology literacy, a moderate level in social responsibility and leadership, and relatively lower performance in critical thinking and problem-solving. Although students showed high achievement in career awareness, their competence in entrepreneurship and innovation was found to be moderate. Demographic variables such as gender, age, faculty, parental education level, economic status, number of siblings, daily internet use, and participation in extracurricular activities were found to significantly influence 21st-century skill levels. The results of the correlation analysis revealed a positive relationship between citizenship literacy and 21st-century skills, with a particularly strong association observed between citizenship literacy and information and technology literacy. However, it was noted that critical thinking and problem-solving skills did not directly contribute to this relationship. In the qualitative strand of the study, emphasis was placed on students' areas for development, with a particular focus on critical thinking and problem-solving competencies. Accordingly, semi-structured interviews were conducted with 27 students from the Faculties of Education, Engineering, and Theology, which had demonstrated the lowest levels of performance in the quantitative phase. The qualitative data were analysed through a coding process involving five overarching themes and thirty-two distinct cognitive strategies. The findings indicated that students predominantly relied on structured and goal-oriented strategies, such as deductive reasoning, structural analysis, synthesis of information, inquiry-based research, trial-and-error approaches, and explanatory questioning. Conversely, less frequent utilisation was observed in strategies requiring abductive and analogical reasoning, long-term impact assessment, creative thinking, documentation practices, and inquiry based on prior experience or intrinsic motivation. Although some variation was noted across faculties regarding strategy preferences, the overall use of higher-order cognitive processes-namely systematic planning, feedback integration, and contextually grounded questioning-was found to be limited across all groups. At the end of the study, based on the findings obtained, various recommendations were presented for curriculum designers, academics, students, and researchers who will conduct studies in this field in the future.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    391263

    Üniversite öğrencilerinin vatandaşlık ve sosyal medya (Sosyal ağ) vatandaşlık algısının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

    Examining perceptions of citizenship and perceptions of citizenship to social media on students of university according to various variables

    MURAT UTKU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimErzincan Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ADEM BAŞIBÜYÜK

  2. Tez No

    449670

    Üniversite öğrencilerinin vatandaşlık algısının belirlenmesi

    The determination of the university student' citizenship perception

    İBRAHİM DEMİRBAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DURAN AYDINÖZÜ

  3. Tez No

    741717

    Üniversite öğrencilerinin dijital veri güvenliği farkındalıklarının dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi

    Investigation of digital data awareness of university students in the context of digital citizenship

    MERT HIZMALI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Bilim ve TeknolojiTrakya Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİLGÜN TOSUN

  4. Tez No

    438245

    Üniversite öğrencilerinin bakış açısıyla dijital vatandaşlık göstergelerinin incelenmesi

    Investigation of digital citizenship indicators through university students' perceptions

    SEÇİL SOM VURAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAnadolu Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ADİLE AŞKIM KURT

  5. Tez No

    960079

    Üniversite öğrencileri dijital vatandaşlık tahminleme faktörlerinin makine öğrenmesi ile belirlenmesi

    Determining the predictive factors of university students' digital citizenship through machine learning

    FATİH BALCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolGazi Üniversitesi

    Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN ÇAKIR

Geri Dön