Geri Dön

2000-2024 yılları arasında kliniğimizde takip edilen primer mikrosefali tanısı almış hastaların genotip-fenotip kıyaslaması ve genetik danışmanlık verilmesi

Genotype-phenotype comparison and genetic counseling of patients diagnosed with primary microcephaly followed in our clinic between 2000 and 2024

PDF İndir

  1. Tez No: 940313
  2. Yazar: İPEK GÖRÜŞEN KAVAK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HURİYE NURSEL ELÇİOĞLU
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Primer herediter mikrosefali, MCPH, Otozomal resesif, Baş çevresi, Gelişim geriliği, Entelektüel yetersizlik, Primary hereditary microcephaly, MCPH, Autosomal recessive, Head circumference, Developmental delay, Intellectual disability
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çocuk Genetik ve Teratoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 156

Özet

Giriş ve Amaç: Mikrosefali, oksipitofrontal halkadan ölçülen baş çevresinin yaş, cinsiyet ve etnik kökene göre 3 persantilin altında veya ortalamanın en az 2 standart sapma skoru (SDS) altında olduğu nörogelişimsel bir klinik bulgu olarak tanımlanmaktadır. Mikrosefali, beyin volümünde azalma ile karakterize olup, çoğunlukla entelektüel ve/veya motor fonksiyonlarda yetersizliklerle ilişkilendirilmektedir. Erken tanı konulması mikrosefalili çocuklarda uygun rehabilitasyonun sağlanması açısından büyük önem taşımaktadır. Bu çalışma; primer mikrosefalili çocuklarda klinik, laboratuvar, radyolojik ve genetik bulguların değerlendirilmesi yoluyla primer mikrosefali kliniğinin heterojen, kompleks ve multifaktöriyel yönünü ortaya koymayı, olguları bir bütün halinde ele alarak erken tanı ve rehabilitasyona yönlendirmesini ve kalıtsal olgularda uygun genetik danışma verilmesini sağlamayı amaçlamaktadır. Yöntem: 2000-2024 yılları arasında Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Genetik Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran ve mikrosefali tanısı alan hastalar arasından, retrospektif incelenen veriler doğrultusunda primer herediter mikrosefali kriterlerini karşılayan 50 hasta değerlendirilmiştir. Hastalara ait tıbbi kayıtlar incelenmiş, ulaşılabilen ailelerin yeniden çağrılmasıyla hastaların fizik muayeneleri tekrarlanmış ve tetkikleri tamamlanmıştır. Bulgular: Çalışmadaki hastaların %44'ü (n=22) kız ve %56'sı (n=28) erkek olup; %50'si (n=25) doğum ile, %24'ü (n=12) antenatal dönemde mikrosefali tanısını almıştır. Hastaların %76'sının (n=38) anne ve babaları arasında akrabalık olup, %63,15'i (n=24) 1. derece kuzen evliliğidir. Doğum baş çevresi kayıtlarına ulaşılan 40 hastanın baş çevresi dağılımları (SDS) -2/-3 olan hasta oranı %75 (n=30), -3 aralığından daha düşük olan hasta oranı %25 (n=10) bulunmuştur. Hastaların %98'inin baş çevresi dağılımları (SDS) -3 aralığından daha düşük olup şiddetli düzeyde mikrosefali ile uyumludur. Nöbet öyküsüne yönelik kayıtları olan 48 hastanın %47.9'unda (n=23) epilepsi tanısı olup, EEG kayıtları bulunan 43 hastanın %37.2'sinde klinik ve EEG ile saptanmış nöbet olduğu belirlenmiştir. Gelişim değerlendirmesine ait bulguları olan hastaların %96.7'sinde (n=30) bulgular anormal olarak saptanmıştır. Gelişim değerlendirmesi anormal olan hastalarda DENVER II gelişimsel tarama testi (GTT) ile değerlendirilenler arasında global gelişim geriliği oranı %96.1 olarak, WISC-R ile değerlendirilen hastalarda hafif derecede zihinsel yetersizlik oranı %40 (n=2), orta derecede zihinsel yetersizlik oranı %60 (n=3) saptanmıştır. Global gelişim geriliği tanısı alan hastaların DENVER II GTT bulguları alan bazında değerlendirildiğinde, 24 hastada dil, 23 hastada kişisel ve sosyal, 24 hastada kaba motor ve 25 hastada ince motor alanında gerilik saptanmıştır. Kraniyal MRG yapılan hastaların %78,7'sinde (n=37) anormal bulgu olduğu saptanmıştır. Anormal kraniyal MRG bulgularına sahip hastaların %70,27'sinde (n=26) serebral anomaliler, %43,24'ünde (n=16) serebellar anomaliler, %2,7'sinde (n=1) beyin sapı displazisi, %2,7'sinde (n=1) hipofiz bezi hipoplazisi saptanmıştır. Davranışsal ve psikiyatrik semptomlar açısından değerlendirilen hastaların %70,5'inde (n=12) dikkat eksikliği ve hiperaktivite (DEHB), %67,4'ünde (n=11) agresivite tanısı olduğu ve tedavi aldıkları belirlenmiştir. Hastaların moleküler genetik analizlerinde %32'sinde (n=16) MCPH klasik genlerinde, %68'inde (n=34) diğer genlerde mutasyon saptanmıştır. Sonuç: Mikrosefali; epilepsi, global gelişim geriliği, entelektüel yetersizlik açısından önemli bir risk faktörüdür. Nörogörüntüleme yöntemleri (MRG), moleküler genetik analizler, metabolik taramalar, nörofizyolojik incelemeler (EEG), ek sistemik komorbidite açısından değerlendirme ile hastayı bir bütün halinde ele alan kapsamlı çalışmalar; tanının erken dönemde konulması ve rehabilitasyon yaklaşımlarının geliştirilmesi, hastaların motor ve nörogelişimsel süreçlerinin desteklenmesi açısından kritik öneme sahiptir. Hasta ailelerinin de ilgili mutasyonlar açısından genetik taramadan geçirilmesi, genetik danışmanlık sağlanarak ailelerin bilgilendirilmesi ve prenatal tanı olanaklarının değerlendirilmesi sağlanmalıdır.

Özet (Çeviri)

Introduction and Objective: Microcephaly is defined as a neurodevelopmental clinical finding characterized by an occipitofrontal head circumference below the 3rd percentile or 2 standard deviations (SDS) below the mean, adjusted for age, sex, and ethnic background. It is marked by a reduction in brain volume and is often associated with intellectual and/or motor function impairments. Early diagnosis is crucial for ensuring appropriate rehabilitation in children with microcephaly. This study aims to reveal the heterogeneous, complex, and multifactorial nature of primary microcephaly by evaluating the clinical, laboratory, radiological and genetic findings in children diagnosed with primary microcephaly. Additionally, it seeks to adopt a holistic approach to patient assessment, facilitating early diagnosis and guiding appropriate rehabilitation strategies. Method: Between 2000 and 2024, 50 patients who met the criteria for primary microcephaly were evaluated among those diagnosed with microcephaly at the Pediatric Genetic Disorders Clinic of Marmara University Faculty of Medicine. Medical records of the patients were reviewed retrospectively, and families that could be reached were invited for follow-up visits. During these visits, patients underwent repeated physical examinations, and their diagnostic evaluations were completed. Results: Of the patients included in the study, 44% (n=22) were female and 56% (n=28) were male. 50% (n=25) were diagnosed with microcephaly at birth, while 24% (n=12) received the diagnosis during the antenatal period. 76% (n=38) of the patients had consanguineous parents, with 63.15% (n=24) being first-degree cousin marriages. Among the 40 patients with available birth head circumference records, 75% (n=30) had head circumference values between -2/-3 standard deviations (SD), while 25% (n=10) had values below -3 SD. Notably, 98% of the patients had head circumferences below -3 SD, consistent with severe microcephaly. Regarding seizure history, among 48 patients with available records, 47.9% (n=23) had been diagnosed with epilepsy. Additionally, 37.2% of the 43 patients with electroencephalogram (EEG) data exhibited clinically and electrophysiologically confirmed seizures. Among the patients with available developmental assessment data, 96.7% (n=30) were found to have abnormal findings. In patients with abnormal developmental assessments, the DENVER II Developmental Screening Test (DST) revealed a 96.1% rate of global developmental delay. In patients evaluated using WISC-R, 40% (n=2) were identified with mild intellectual disability, while 60% (n=3) had moderate intellectual disability. When analyzing the DENVER II DST results of patients diagnosed with global developmental delay by specific domains, delays were detected in 24 patients in the language domain, 23 in the personal-social domain, 24 in the gross motor domain, and 25 in the fine motor domain. Cranial MRI scans revealed abnormal findings in 78.7% (n=37) of the patients. Among those with abnormal cranial MRI results, 70.27% (n=26) had cerebral anomalies, 43.24% (n=16) had cerebellar anomalies, 2.7% (n=1) had brainstem dysplasia, and 2.7% (n=1) presented with pituitary hypoplasia. In terms of behavioral and psychiatric symptoms, 70.5% (n=12) of the evaluated patients were diagnosed with Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), and 67.4% (n=11) exhibited aggressive behavior, both receiving appropriate treatment. Molecular genetic analyses identified mutations in classical MCPH genes in 32% (n=16) of the patients, while 68% (n=34) identified mutations in other genes. Conclusion: Microcephaly is a significant risk factor for epilepsy, global developmental delay, and intellectual disability. Comprehensive studies that approach the patient holistically—through neuroimaging techniques (MRI), molecular genetic analyses, metabolic screenings, neurophysiological evaluations (EEG), and assessments for systemic comorbidities—are crucial for early diagnosis, the development of rehabilitation strategies, and the support of motor and neurodevelopmental processes. Additionally, appropriate genetic mutational screening of patient families is essential. Providing genetic counseling ensures that families are well-informed and facilitates the evaluation of prenatal diagnostic options.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    950387

    Kliniğimizde 2000-2024 yılları arasında takip ettiğimiz kraniyosinostoz tanılı hastaların klinik izlemlerinin değerlendirilmesi ve genetik danışma verilmesi

    Evaluation of clinical follow-up and genetic counseling in patients diagnosed with craniosynostosis between 2000–2024

    GİZEM ŞENGÜL TURAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıMarmara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HURİYE NURSEL ELÇİOĞLU

  2. Tez No

    964888

    Kliniğimizdeki böbrek kanseri veritabanımızın değerlendirilmesi ve istatistiksel analizi

    Evaluation and statistical analysis of our clinic kidney cancer database

    MURAD MAMMADZADA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    ÜrolojiManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Üroloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OKTAY ÜÇER

  3. Tez No

    861447

    Lisfranc eklem yaralanmalarında k teli ile yapılan tespit ve kanüllü vida ile yapılan tespitin sonuçlarının klinik ve radyolojik olarak retrospektif değerlendirilmesi

    Clinical and radiological retrospective evaluation of the results of fixation with k wire and fixation with cannulated screw in lisfranc joint injuries

    OLCAYTO OCAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Ortopedi ve TravmatolojiSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT ÇAKAR

  4. Tez No

    923361

    Kliniğimizdeki transrektal ultrason eşliğinde prostat biyopsisi veritabanımızın değerlendirilmesi ve istatistiksel analizi

    Evaluation and statistical analysis of the database of prostate bi̇opsy with transrectal ultrasound guidance in our clinic

    ALİ NOFEL ADİLOV

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    ÜrolojiManisa Celal Bayar Üniversitesi

    Üroloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ CAN ALBAZ

  5. Tez No

    915290

    Türkiye'de 2000-2024 yılları arasında yayımlanmış, otizm spektrum bozukluğu ve müzik eğitimi konulu çalışmaların incelenmesi

    Analysis of literature on autism and music education published between 2000 and 2024 in Türkiye

    RABİA KARABEY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    MüzikSivas Cumhuriyet Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DERYA KAÇMAZ

Geri Dön