Çocuk edebiyatı çevirisinde yerlileştirme ve yabancılaştırma stratejileri: The Secret Garden örneği
Domestication and foreignization strategies in the translation of children's literature: The case of The Secret Garden
- Tez No: 940572
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN TEKİN ÇETİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çeviri ve Kültürel Çalışmalar Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Çocuk edebiyatı çevirisi hem dil hem de kültürün çocuklara aktarımında köprü konumundadır. Her geçen gün dünyayı anlamaya ve şekillendirmeye çalışan çocuklar için edebi eserler ve çevirileri aracı rolü üstlenir. Bu sebeple çocuk edebiyatı çevirisi dilsel aktarımın ötesinde bir sorumluluk taşır. Çocuğa başka dilde yazılmış bir eser aktarılırken kaynak kültürün özü ve referanslarının da titizlikle aktarılması önemlidir. Bu tezde, İngiliz çocuk edebiyatı klasiklerinden sayılan Frances Hodgson Burnett'ın The Secret Garden adlı eserinin Can Yayınları çevirmeni Devrim Denizci (2011) ve Yapı Kredi Yayınları çevirmeni Hilal Aydın La Spisa (2023) tarafından yapılmış Türkçe çevirilerinin, temellerini Alman filozof ve dilbilimci Friedrich Schleiermacher'in attığı ve 20. yüzyılda Lawrence Venuti tarafından geliştirilen yerlileştirme-yabancılaştırma stratejileri çerçevesinde karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Seçilen örneklerin karşılaştırmalı analizi sonucunda kaynak metni çevirirken her iki çevirmenin de baskın strateji olarak Can Yayınları çevirmeni Devrim Denizci'nin Lawrence Venuti tarafından ortaya koyulan yabancılaştırma stratejisini, Hilal Aydın La Spisa'nın ise yerlileştirme stratejisini kullandığı; özgün eserdeki bazı kültürel unsurların erek metne aktarılırken korunamadığı; çevirmenin erek metinde uyguladığı yerlileştirme ve/veya yabancılaştırma stratejisinin çevirmenin erek metindeki konumunu belirlediği ve“çevirmenin görünürlüğü ve görünmezliği”ile ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır. Söz konusu tez, Türkiye'de geliştirilmeye açık olan çocuk edebiyatı çevirisi dalında akademik alana katkıda bulunacağı ve bu alanda çalışacak çevirmenleri ilgili stratejiler hakkında bilgilendirecek olması sebebiyle önem taşır.
Özet (Çeviri)
The translation of children's literature serves as a bridge in the transmission of both language and culture to children. Literary works and their translations play an intermediary role for children who strive to understand and shape the world more each day. Therefore, the translation of children's literature carries a responsibility beyond linguistic transfer. When a work written in another language is presented to a child, it is important that the essence and references of the source culture are transferred meticulously. This thesis aims to conduct a comparative analysis of two Turkish translations of The Secret Garden, a classic of English children's literature by Frances Hodgson Burnett, translated by Devrim Denizci (2011, Can Publishing) and Hilal Aydın La Spisa (2023, Yapı Kredi Publishing), within the framework of domestication and foreignization strategies, a concept initially proposed by German philosopher and linguist Friedrich Schleiermacher and later developed by Lawrence Venuti in the 20th century. As a result of the comparative analysis of selected excerpts, it has been concluded that while translating the source text, both translators followed dominant strategies: Devrim Denizci employed the foreignization strategy introduced by Lawrence Venuti, whereas Hilal Aydın La Spisa adopted the domestication strategy; certain cultural elements from the original work could not be preserved in the target text; the strategy applied by the translator in the target text determines the translator's position and is closely related to the concept of“translator's visibility and invisibility.”This thesis is significant as it contributes to the academic field of children's literature translation which is an area still open for development in Türkiye, and informs future translators working in this field about the relevant strategies.
Benzer Tezler
- An analysis of domestication and foreignization techniques in the Turkish translation of children's movies.
Çocuk filmlerinin Türkçe çevirilerinde bir yabancılaştırma ve yerlileştirme teknikleri analizi
ÖMER FATİH BAŞHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkAtılım ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İSMAİL ERTON
- Sahraaltı Afrika masalları çevirilerinin çoğuldizge kuramı ve çeviri stratejileri ışığında incelenmesi
An analysis of Sub-Saharan Africa folktales translations in light of polysystem theory and translation strategies
HATİCE DELİBAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ÖZCAN
- Pollyanna çevirilerinin (Çocuk edebiyatı kapsamında) karşılaştırmalı incelemesi
Comparative analysis of translations of Pollyanna (In terms of children's literature)
FATMA EVKURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mütercim-TercümanlıkMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜLAY AKKOYUN
- Translating culture specific items in Horrid Henry series by Francesca Simon
Francesca Simon'un 'Felaket Henry' serisindeki kültürel ögelerin çevirisi
NUREFŞAN TERCAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Mütercim-TercümanlıkHacettepe ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ASALET ERTEN
- Domestication procedures in Arabic translations of Alice's Adventures in Wonderland
Alice Harikalar Diyarında'nın Arapça çevirilerinde yerlileştirme stratejileri
HUDHAİFA BASIL DAHHAM AL-NUAIMI
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mütercim-TercümanlıkAtılım ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET HAKKI SUÇİN