Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik sağlamlılık düzeylerinin ebeveyn öz yeterlilik ve eğitsel beceri algılarına etkisi
The effect of psychological resilience levels of parents with children diagnosis with autism spectrum disorder on their perceptions of parental self-efficacy and educational skills
- Tez No: 940671
- Danışmanlar: PROF. DR. HALE DERE ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), gelişimin erken evrelerinde başlayan, sosyal iletişimsel alanda yetersizlik ve sınırlı, tekrarlayıcı davranışlar ve ilgi alanları ile karakterize olan bir nöro-gelişimsel bozukluktur. OSB çocuğa sahip olmak ise ebeveynlerin, kendi üzerinde daha fazla yük hissetmesine yol açarak öz yeterlik, eğitsel becerilerini ve psikolojik sağlamlılık düzeylerini etkilemektedir. Bu araştırma da 3-8 yaş aralığındaki OSB çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin ebeveyn öz-yeterlilik ve eğitsel beceri algıları üzerinde etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Bu amaçla İstanbul'da yaşayan ve OSB çocuğu olan 305 ebeveyne;“Demografik Bilgi Formu”,“ Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği (PSÖ)”,“Otizm Spektrum Bozukluğu Çocuğu Olan Ebeveynlerde Ebeveyn Yeterlik Ölçeği (EYÖ)”ve“Otizmli Çocuğa Sahip Ebeveynlerin Eğitsel Becerilerine İlişkin Yeterlik Ölçeği (EEBYÖ)”uygulanmıştır. Verilerin analizinde T-Testi, Varyans Analizi (ANOVA) ve regresyon istatistiksel işlemler uygulanmıştır. OSB çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik sağlamlık düzeyleri ebeveyn yaşına ve öğrenim durumuna göre farklılık görülmüştür. Ebeveyn yaşı artıkça psikolojik sağlamlık düzeyinin arttığı, öğrenim durumu açısından ilköğretim mezunu ebeveynlerin lisans ve lisansüstü mezunu ebeveynlerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. OSB çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik sağlamlık düzeylerinin ebeveynlerin öz yeterlik ve eğitsel becerileri üzerinde etkisi olduğu belirlenmiştir. Psikolojik sağlamlık düzeyinin artışının ebeveyn öz yeterlik ve eğitsel becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerini de arttırdığını göstermiştir. Araştırma sonuçları dikkate alındığında ebeveynlerin psikolojik sağlamlık düzeylerini arttırmaya yönelik çalışmaların arttırılmasına yönelik çocuğun ve ailenin gereksinimleri doğrultusunda bireysel ya da grup aile eğitimlerinin düzenlenmesi önerilebilir.
Özet (Çeviri)
Autism Spectrum Disorder (ASD) is a neurodevelopmental disorder characterized by persistent deficits in social communication and restricted, repetitive patterns of behavior and interests, which begin in the early stages of development. Having a child with Autism Spectrum Disorder (ASD) leads parents to feel a greater burden, affecting their self-efficacy, educational skills, and psychological resilience levels. This study was designed to determine the impact of the psychological resilience levels of parents with children aged 3-8 years with ASD on their perceptions of parental self-efficacy and educational skills. For this purpose, 305 parents living in Istanbul with a child diagnosed with Autism Spectrum Disorder (ASD) were administered the following tools:“Demographic Information Form,”“Brief Psychological Resilience Scale (PRS),”“Parental Efficacy Scale for Parents of Children with Autism Spectrum Disorder (PES),”and the“Educational Skills Competency Scale for Parents of Children with Autism (ESCS)”In the analysis of the data, T-tests, Analysis of Variance (ANOVA), and regression statistical procedures were applied. Differences were observed in the psychological resilience levels of parents with a child diagnosed with ASD according to the parents' age and educational level. It was found that as the parent's age increased, their level of psychological resilience also increased. In terms of educational level, parents who completed primary education had higher psychological resilience than parents with a bachelor's or postgraduate degree. It has been determined that the level of psychological resilience in parents with a child diagnosed with ASD has an effect on their self-efficacy and educational skills. The increase in psychological resilience has also shown to enhance the parents' perceptions of self-efficacy and educational skills. Taking the research findings into account, it is recommended to increase efforts aimed at enhancing parents' levels of psychological resilience, such as organizing individual or group family education sessions tailored to the needs of the child and the family.
Benzer Tezler
- Otizmli çocuğu olan ebeveynlerin psikolojik sağlamlık, kabullenme ve ebeveynlerin eğitsel becerilerine ilişkin yeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi
Investigating psychological resilience, acceptance, competence perceptions of parents having children with autism in term of some varibles regarding the parents' educational skills
MERYEM ÇAVGA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. HATİCE YALÇIN
- Okul öncesi çocuklarda psikolojik sağlamlık ve mizacın otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılarındaki hastalık şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi
An investigation of the impact of psycological resiliance and temperament on the severity and quality of life in preschool children with attention deficit hyperactivity disorder and autism spectrum disorder
SEDA ERBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN
- Otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin psikolojik dayanıklık ve depresyon seviyelerinin değerlendirilmesi
Evaluation of psychological resilience and depression levels of parents with children with autism
GİZEM YELEGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FÜSUN SUNAR
- Otizm spektum bozukluğu tanılı çocuğa sahip ebeveynlerin COVİD-19 salgın sürecinde yaşadıkları güçlüklerin belirlenmesi
Determining the difficulties experienced by parents with children diagnosed with autism spectrum disorder during the COVID-19 outbreak
EDA GÖKLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE TUBA CEYHUN
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin genetik testlere yönelik düşüncelerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the thoughts of parents with special needs on genetic testing in terms of various variables
GÜLSÜM DÜŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Ev EkonomisiAnkara ÜniversitesiEv Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERKAN YILMAZ
PROF. DR. NERİMAN ARAL