Yabancılara Türkçe öğretiminde metin yapısı odaklı okuma etkinliklerinin yazma başarısına, okuma ve yazma öz yeterliğine etkisi
The effect of text structure-focused reading activities on writing success, reading and writing self-efficacy in teaching Turkish to foreigners
- Tez No: 941113
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞÜKRAN DİLİDÜZGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Eğitim ve Öğretim, Linguistics, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
Bu çalışmada yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılmak üzere metin dilbilimsel bakış açısı ile metin yapı ölçütleri çerçevesinde tasarlanan okuma etkinliklerinin; yazma başarısı, okuma öz yeterliliği ve yazma öz yeterliliğine etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada karma araştırma yöntemlerinden gömülü desen kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2023-2024 eğitim öğretim yılında, İstanbul Üniversitesi Türkçe Öğretim Merkezi'nde (DİLMER) B1 bağımsız düzeyinde yabancı dil olarak Türkçe öğrenen 60 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın nicel boyuttaki veri toplama araçları olarak öğrencilerin okuma öz yeterliklerinin belirlenmesi için“Yabancı Dil Olarak Türkçe Okuma Becerisi Öz Yeterliği Ölçeği”(Tulumcu (2014), yazma öz yeterliklerinin belirlenmesi için“Türkçe Öğrenen Yabancılar İçin Yazma Becerisi Öz Yeterlilik Ölçeği”(Büyükikiz, 2012), yazma başarılarının değerlendirilmesi için metin yazma görevi olarak verilmiş olan kompozisyonlar ve öğrenicilerin kompozisyon kâğıtlarının değerlendirilmesinde Büyükikiz (2011) tarafından hazırlanan“Yazılı Anlatım Dereceli Puanlama Anahtarı”kullanılmıştır. Araştırmanın nitel boyuttaki veri toplama aracı olarak da bu araştırma için geliştirilen ve uzman görüşü ile son hâli verilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenini ise metin yapı ölçütleri bağlamındaki okuma etkinlikleri oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama sürecinde, ilk iş olarak deney grubuna verilecek eğitim öncesinde deney ve kontrol gruplarına“okuma ve yazma öz yeterlilik ölçekleri”uygulanmış ve bir yazma görevi yaptırılmıştır. Bu öntestlerin tamamlanmasının ardından, Yeni İstanbul Uluslararası Öğrenciler için Türkçe Ders Kitabı B1 düzeyinde bulunan okuma metinlerinin tümü deney grubuna araştırma için hazırlanan metin odaklı etkinliklerle, kontrol grubuna ise kitabın etkinlikleriyle işlenmiştir. 6 haftalık eğitim sürecinin tamamlanmasının ardından her iki gruba okuma ve yazma öz yeterlik ölçekleri ve aynı yazma görevi sontest olarak tekrar uygulanmıştır. Eşleştirilmiş deney ve kontrol gruplarının metin yazma görevlerinin değerlendirilmesinde puanlayıcıların korelasyon uyum analizleri için Kendal Testi, yazma başarılarının analizleri için Karışık ANOVA Testi kullanılmıştır. Yazma öz yeterlik ve okuma öz yeterlik testlerinin öntest puanlarının normal dağılım gösterme durumları ile öntest ve sontest farklarının normal dağılım gösterme durumları için Shapiro Wilk Testi, normallik göstermeyen durumların analizleri için Mann Whitney-U testi, bağımsız grupların parametrik analizleri için de T-Testi kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarının“yazma ve okuma öz yeterlik”puanları arasındaki değişimlerin tespiti için ise Karışık ANOVA Testi kullanılmıştır. Çalışmada gruplar arasındaki yazma başarısına, yazma ve okuma öz yeterlilik düzeylerine bakıldığında metin yapısı odaklı okuma etkinlikleriyle çalışan deney grubu lehine anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Araştırma kapsamında B1 düzeyinde öneri niteliğinde hazırlanan metin yapısı odaklı bu okuma etkinliklerinin yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yapılacak olan çalışmalarda, eğitici eğitimlerinde ve materyal geliştirme konusunda alana katkı sağlaması temenni edilmektedir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to examine the effect of reading activities designed within the framework of text linguistic perspective and text structure criteria on writing achievement, reading self-efficacy and writing self-efficacy in teaching Turkish to foreigners. Embedded design, one of the mixed research methods, was used in the study. The study group of the research consists of 60 students who learn Turkish as a foreign language at the B1 independent level at Istanbul University Turkish Language Teaching Center (DİLMER) in the 2023-2024 academic year. As the quantitative data collection tools of the study, Tulumcu (2014),“Reading Skill Self-Efficacy Scale for Turkish as a Foreign Language”was used to determine the students' reading self-efficacy, Büyükikiz (2012),“Writing Skill Self-Efficacy Scale for Foreigners Learning Turkish”was used to determine their writing self-efficacy, and Büyükikiz (2011),“Written Expression Rubric”was used to evaluate the compositions given to the students as text writing tasks and the composition papers of the learners. As the qualitative data collection tool of the study, a semi-structured interview form developed by the researchers and finalized with expert opinion was used. Reading activities in the context of text structure criteria were used as the independent variable of the study. Before the training to be given in the data collection process of the study,“reading and writing self-efficacy scales”and writing task were applied to the experimental and control groups as pretests. After the completion of the pre-tests, all of the reading texts of Yeni İstanbul B1 Turkish Textbook for International Students were taught to the experimental group with text-oriented activities and to the control group with the activities of the book. After the 6-week training period was completed, the reading and writing self-efficacy scales and the writing task were administered again as post-tests. In order to determine the writing achievements of the paired experimental and control groups, Kendal Test was used for the correlation agreement analysis of the raters in the scoring analysis of the text writing tasks evaluated within the scope of the writing scoring achievement key, and Mixed ANOVA Test was used for the analysis of writing achievements. Shapiro Wilk Test was used for the normal distribution of the pre-test scores of the“writing self-efficacy”and reading self-efficacy tests and the normal distribution of the pre-test and post-test differences, Mann Whitney-U test was used for the analysis of non-normality, and T-Test was used for the parametric analysis of independent groups. Mixed ANOVA Test was used to determine the changes between the“writing and reading self-efficacy”scores of the experimental and control groups. In the study, writing achievement, writing and reading self-efficacy levels between the experimental and control groups increased in favor of the experimental group working with text structure-focused reading activities in all related measurements. Within the scope of the study, the reading activities designed with a focus on text structure cover the B1 level and are in the form of practical suggestions. It is hoped that these proposed text structure-focused reading activities will contribute to the field in the studies to be conducted in teaching Turkish as a foreign language, trainer trainings and material development.
Benzer Tezler
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi dil setlerinde üstsöylem belirleyicileri
Metadiscourse markers in language sets for teaching Turkish as a foreign language
ONUR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİLEK FİDAN
- Yabancılara Türkçe öğretiminde metin odaklı yaklaşımla hazırlanan materyallerin üretimsel dil becerilerine etkisi
The effect of materials prepared with a text-driven approach in teaching Turkish to foreigners on production language skills
SERKAN DEMİREL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEZİR TEMUR
- Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde metin odaklı dilbilgisi öğretimi
Teaching grammar based on texts in teaching Turkish as a foreign language
ÖZLEM YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜKRAN DİLİDÜZGÜN
- Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde Kuzey Irak bölgesinden derlenen masalların B1 düzeyine göre uyarlanması
Adaptation of Northern Iraqi tales to B1 level in the context of teaching Turkish as a foreign language
NEEDAR NABİ MİKAEEL MİKAEEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiYabancılara Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAYFUN HAYKIR
- Ahmet Ümit'in 'Masal Masal İçinde' adlı eserinin yabancılara Türkçe öğretiminde B1 düzeyine uyarlanması
The adaption of the fairy tale called 'Masal Masal İçinde' By Ahmet Ümit to B1 level in teaching Turkish to foreigners
MUHAMMED EMİN ASAROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞABAN ÇOBANOĞLU