Olumlu ve Olumsuz Duyguların Girişimcilik Niyeti Üzerindeki Etkisi: Çok Boyutlu Dürtüselliğin Rolü
The Impact of Positive and Negative Emotions on Entrepreneurial Intention: The Role of Multidimensional Impulsivity
- Tez No: 941133
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞENAY SABAH ÇELİK, ÖĞR. GÖR. İREM BURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Girişimcilik niyeti, bireyin bağımsız olarak iş kurma arzusunu ve bu yönde adım atma eğilimini yansıtmaktadır (Fayolle ve Liñán, 2014). Duygular ise, bireyin riskleri göze alma, fırsatları fark etme ve karar alma süreçlerinde belirleyici bir unsur olarak öne çıkmaktadır (Baron, 2008). Olumlu duygular (örneğin umut, coşku, sevgi), bireyin öz yeterliliğini ve fırsatları değerlendirme isteğini artırarak girişimcilik niyetini olumlu yönde etkileyebilirken; olumsuz duygular (örneğin korku, kaygı, üzüntü), risk algısını yükselterek girişimcilik niyetini olumsuz etkileyebilmektedir (Uncu, 2018). Çalışmada dürtüsellik, Tran vd., (2023) 5 faktörlü SUPPS-P dürtüsellik ölçeği temel alınarak çok boyutlu bir yapı olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda dürtüsellik; negatif aciliyet, pozitif aciliyet, azim eksikliği, önceden tasarlama eksikliği ve duygu arayışı gibi boyutlardan oluşmaktadır(Tran vd., 2023). Dürtüsel bireyler düşünmeden hızlıca harekete geçebilir, bu da fırsatlara yönelmelerini kolaylaştırabilir; ancak bu durum sürdürülebilirlik açısından bazı riskler barındırmaktadır (Carver ve Scheier, 1998). Bu çalışma, olumlu ve olumsuz duyguların girişimcilik niyeti üzerindeki etkilerini ve bu etkide çok boyutlu dürtüselliğin rölünü açıklamayı amaçlamaktadır. Duygular bireysel olumlu/bireysel olumsuz ve sosyal olumlu/olumsuz olmak üzere dört kategoride sınıflandırılmıştır. Bireysel olumlu duygu olarak iyimserlik ve umut; sosyal olumlu duygu olarak ise şefkatlik ele alınmaktadır. Olumsuz duygulardan ise bireysel olumsuz duygu olarak değersizlik korkusu ve gelecek korkusu; sosyal olumsuz duygu olarak sosyal korku değişkenleri kullanılmaktadır. Belirlenen araştırma hedefleri çerçevesinde oluşturulan model, ilgili analizler aracılığıyla değerlendirilmiştir. Çalışmada Türkiye'deki üniversite işletme öğrencilerinden oluşan bir örneklem üzerinden 207 anket toplanmış ve toplanan anketler regresyon analizi ile test edilmiştir. Bulgular, sosyal duyguların (şefkat ve sosyal etkiyi kaybetme korkusu) girişimcilik niyeti üzerinde pozitif ve anlamlı bir etki yarattığını; buna karşın bireysel duyguların (iyimserlik, umut, kendini değersiz görme korkusu ve gelecek korkusu) ise ya negatif yönde ya da istatistiksel olarak anlamlı olmayan bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, çok boyutlu dürtüselliğin bu ilişkide anlamlı bir rolü üstlendiği belirlenmiştir. Elde edilen sonuçlar, girişimcilik eğitimi, psikolojik destek ve bireysel farkındalık açısından önemli çıkarımlar sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Entrepreneurial intention reflects an individual's desire to start a business independently and the tendency to take steps in this direction (Fayolle & Liñán, 2014). Emotions, on the other hand, stand out as a determining factor in the individual's risk- taking, opportunity recognition and decision-making processes (Baron, 2008). Positive emotions (e.g., hope, enthusiasm, love) can positively affect entrepreneurial intention by increasing self-efficacy and willingness to seize opportunities, while negative emotions (e.g., fear, anxiety, sadness) can negatively affect entrepreneurial intention by increasing risk perception (Uncu, 2018). In the study, impulsivity was considered as a multidimensional structure based on Tran et al. (2023) 5-factor SUPPS-P impulsivity scale. In this context, impulsivity consists of dimensions such as negative urgency, positive urgency, lack of perseverance, lack of premeditation, and emotion seeking. Impulsive individuals can act quickly without thinking, which may facilitate their orientation towards opportunities; however, this situation poses some risks in terms of sustainability (Carver & Scheier, 1998). This study aims to explain the effects of positive and negative emotions on entrepreneurial intention and the role of multidimensional impulsivity in this effect. Emotions were classified into four categories: individual positive/individual negative and social positive/negative. Optimism and hope are considered as individual positive emotions and compassion as social positive emotions. As for negative emotions, fear of worthlessness and fear of the future are used as individual negative emotions and social fear as social negative emotions. The model created within the framework of the determined research objectives was evaluated through relevant analyses. In the study, 207 questionnaires were collected from a sample of university business students in Turkey and the collected questionnaires were tested with regression analysis. The findings revealed that social emotions (compassion and fear of losing social influence) had a positive and significant effect on entrepreneurial intention, whereas individual emotions (optimism, hope, fear of self-devaluation and fear of the future) had either a negative or statistically insignificant effect. In addition, multidimensional impulsivity was found to play a significant role in this relationship. The results have important implications for entrepreneurship education, psychological support and self-awareness.
Benzer Tezler
- The idea of self-reliant individuals: Imagining diligent heroes in Late Ottoman fiction
Kendi ayakları üzerinde duran bireyler fikri: Geç Dönem Osmanlı kurgu metinlerinde gayretli kahramanları hayal etmek
ALİ ATAKAN EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Tarihİstanbul Medeniyet ÜniversitesiUluslararası Osmanlı Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL HAKKI KADI
- Olumlu ve olumsuz duyguların işgören motivasyonu üzerindeki etkileri ve bir uygulama
Effects of positive and negative emotions on employee's motivation and an application
GÜLDEN AYÇİÇEK
- Öğretmenlerin mesleklerine yönelik sahip olduğu olumlu ve olumsuz duyguların incelenmesi
Examination of positive and negative feelings of teachers towards their profession
ESRA ÇAĞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY BEDİR
- Basketbol hakemlerinde olumlu ve olumsuz duyguların karar verme üzerindeki etkisi
The effect of positive and negative emotions on decision-making in basketball referees
SÜLEYMAN EREN PEKDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
SporSakarya Uygulamalı Bilimler ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEN HERGÜNER
- Hekim-hasta ilişkisinde olumlu ve olumsuz duyguların tüketici davranışı çerçevesinde incelenmesi
Scrutinization of positive and negative emotions among the relationship between physician and patient within the framework of consumer behavior
HALİL PAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BERNA TARI KASNAKOĞLU