Yapay zekâ destekli sosyal bilgiler öğretimi: Bir karma yöntem çalışması
Artificial intelligence-supported social studies instruction: A mixed methods study
- Tez No: 942251
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMİL CAHİT YEŞİLBURSA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 197
Özet
Bu araştırmada, ortaokul 7. sınıf öğrencilerine yönelik olarak geliştirilen yapay zekâ destekli öğrenme uygulaması Social AI'ın, öğrencilerin akademik başarıları, yapay zekâya yönelik tutumları ve öz-yeterlik algıları üzerindeki etkisi karma yöntem yaklaşımıyla incelenmiştir. Nicel bölümde, ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmış; deney grubuna“Üretim, Dağıtım ve Tüketim”öğrenme alanı Social AI aracılığıyla işlenmiştir. Bu süreçte, araştırmacı tarafından geliştirilen Akademik Başarı Testi, Yapay Zekâ Tutum Ölçeği ve Yapay Zekâ Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi, müdahale desenine uygun biçimde, deney ve kontrol grubu oluşturulabilecek şekilde belirlenmiş ve araştırmaya aynı sosyo-ekonomik düzeyde, benzer akademik geçmişe sahip ortaokul 7. sınıf öğrencileri dahil edilmiştir. Uygulama, Sosyal Bilgiler dersi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, sürece dahil edilen bir sosyal bilgiler öğretmeni ile yapılan görüşme, uygulamanın öğretimsel etkilerine ilişkin nitel derinlik sağlamıştır. Araştırma sonuçları, Social AI uygulamasının öğrencilerin hem bilişsel hem de duyuşsal gelişimlerini desteklediğini göstermektedir. Deney grubundaki öğrenciler, kontrol grubuna kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek akademik başarı sergilemiş; ayrıca yapay zekâya karşı daha olumlu tutumlar ve daha yüksek öz-yeterlik düzeyleri bildirmiştir. Nitel veriler, öğrencilerin uygulamayı erişilebilir, sade, eğlenceli ve öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir araç olarak değerlendirdiklerini ortaya koymuştur. Ayrıca, sosyal bilgiler öğretmeninin görüşleri de öğrenci bulgularını destekler nitelikte olup, yapay zekâ tabanlı araçların öğretim sürecini zenginleştirdiğine işaret etmektedir. Sonuç olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen Social AI uygulamasının, ortaokul düzeyinde sosyal bilgiler öğretiminde etkili ve işlevsel bir araç olduğu söylenebilir. Bu bulgular, pedagojik hedeflerle uyumlu yapay zekâ uygulamalarının sınıf içi öğrenme süreçlerine entegrasyonunun, öğrenci başarısı, ilgisi ve özgüveni üzerinde anlamlı katkılar sağlayabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
This study aimed to examine the effects of Social AI, an artificial intelligence-supported learning application developed for 7th grade middle school students, on their academic achievement, attitudes toward artificial intelligence, and self-efficacy perceptions through a mixed methods approach. In the quantitative phase, a pretest-posttest control group experimental design was employed, and the“Production, Distribution, and Consumption”learning domain was taught to the experimental group using Social AI. During this process, three instruments developed by the researcher—Academic Achievement Test, Attitude Toward Artificial Intelligence Scale, and Artificial Intelligence Self-Efficacy Scale—were utilized. The study sample was determined based on the intervention design and consisted of 7th grade middle school students with similar socioeconomic backgrounds and academic profiles, assigned to experimental and control groups. The intervention was implemented within the scope of the Social Studies course. Additionally, an interview with a Social Studies teacher provided qualitative depth regarding the pedagogical impact of the application. The findings revealed that the Social AI application supported both the cognitive and affective development of students. The experimental group significantly outperformed the control group in academic achievement and reported more positive attitudes and higher levels of self-efficacy toward artificial intelligence. Qualitative data indicated that students found the application accessible, simple, enjoyable, and helpful for learning. The teacher's observations also supported student findings, highlighting that AI-based tools enriched the instructional process. In conclusion, Social AI, developed by the researcher, emerged as an effective and functional tool for middle school Social Studies education. These findings suggest that the integration of pedagogically-aligned artificial intelligence applications into classroom learning processes can provide meaningful contributions to student achievement, interest, and confidence.
Benzer Tezler
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının teknoloji okuryazarlığı ve yapay zekâ farkındalık düzeylerinin incelenmesi: Bir karma yöntem araştırması
Investigation of social studies teacher candidates technology literacy and artificial intelligence awareness levels: A mixed method research
DİLAN EMLÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ABDULLAH GÖKDEMİR
- Transforming english writing skills with AI: Chatgpt's mediating effect on strategy use
Yapay zeka ile ingilizce yazma becerilerinin dönüşümü: Chatgpt'nin strateji kullanımı üzerindeki uzlaştırıcı etkisi
MERVE EROL
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimBursa Uludağ ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. DERYA DÖNER YILMAZ
- Sosyal bilgiler öğretiminde yapay zekâ uygulaması örneği olarak chatbotların kullanımı
The use of chatbots as an example of artificial intelligence application in social studies teaching
OKAN YETİŞENSOY
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HIDIR KARADUMAN
- How AI-driven tools can enhance teaching in higher education in business schools
Yapay zeka destekli araçlar, işletme okulu yükseköğretimde öğretimi nasıl geriştirebilir?
MASOUD NOURIMIAVAGHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU DEMİREL
- Sosyal bilgiler dersinde yapay zeka uygulamalarının akademik başarı ve motivasyona etkisi
The effect of artificial intelligence applications in social studies course on academic success and motivation
ÖMÜRCAN YUCAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiSosyal Bilgiler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ESRA MİNDİVANLI AKDOĞAN