Akran zorbalığını önleme programının ortaokul öğrencilerinde akran zorbalığına etkisinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi
Examination of the effect of peer bullying prevention program on peer bullying among secondary school students according to various
- Tez No: 942397
- Danışmanlar: PROF. DR. FARUK GÖKMEŞE, ÖĞR. GÖR. NESLİHAN NUR PEHLİVAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Akran zorbalığı, aynı yaş grubundaki bir ya da birden fazla çocuğun başka bir kişiye ya da gruba kasıtlı ve sistematik olarak zarar verme davranışıdır. Akran zorbalığı sadece fiziksel şiddetle değil, sözel saldırı, aşağılama, duygusal saldırı, psikolojik şiddet şeklinde de görülebilir. Okullarda görülen akran zorbalığı çocukların psikolojik ve fiziksel sağlıklarına zarar vermekte ve çocuklarda ciddi travmalar yaratabilmektedir. Bu travmalar yalnızca çocukluk döneminde kalmayıp yaşam boyu sürebilir ve toplum sağlığına ciddi zararlar verebilir. Bu araştırma, akran zorbalığını önlemek amacıyla bu çalışma için hazırlanan akran zorbalığı farkındalık eğitim programının akran zorbalığına etkisini çeşitli değişkenlere göre incelenmeyi amaçlamaktadır. Araştırma ön test-son test kontrol gruplu araştırma tasarımı ile yarı deneysel olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, Çorum'daki bir ortaokulda 7.sınıf öğrencileri oluşturmuş olup, araştırma toplam 138 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada örneklem seçimi yapılmamış, tüm evrene ulaşılmıştır. Araştırma evreninde yer alan öğrencilerin bulunduğu toplam 5 şubeden 2 tanesi deney, 3 tanesi de kontrol grubu olmuştur. Öğrencilere 2023-2024 Eğitim öğretim yılının başında ''Zorbalık Ölçeği'' ve ''Kişisel Bilgi Formu'' uygulanmış, daha sonra deney grubuna bir farkındalık eğitimi olan ve bu çalışma için hazırlanan“Akran Zorbalığı Önleme Programı”uygulanmıştır. Akran zorbalığı önleme programı oluşturulurken alanyazın incelenmiş ve akran zorbalığı ile ilişkisi olan konular hakkında öğrencilere bilgilendirme yapılmıştır. Bu kapsamında öğrencilere“Çatışma Çözme, Öfke Yönetimi, Akran Zorbalığı ve Siber Zorbalık, Empatik Düşünme, Ergenlik Bilgilendirme Oturumları, Bilinçli ve Güvenli Teknoloji Kullanımı, Hayır Demenin Önemi”konularında, velilere de akran zorbalığı hakkında genel bilgilendirme yapılmıştır. Akran Zorbalığı Önleme Programı sona erdikten sonra hem deney hem de kontrol grubuna tekrar ''Zorbalık Ölçeği'' uygulanarak yapılan programın etkililiği değerlendirilmiştir. Son test sonuçlarına göre öğrencilerin kurbanlık, zorbalık ve yaşamdan zevk alma alt boyutları ile deney ve kontrol grupları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktur. Ayrıca çalışmamızda akran zorbalığı ile ilişkili olabilecek çeşitli değişkenler ile akran zorbalığı arasındaki ilişki de incelenmiştir. Çeşitli değişkenlerle akran zorbalığı arasındaki ilişkiye bakıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklığın olmadığı, sadece okulu seven öğrencilerin yaşamdan zevk alma puan ortalamalarının daha yüksek olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Yapılan çalışma, akran zorbalığını önlemede öğrenci ve velilere konu ile ilgili farkındalık eğitimleri vermenin tek başına yeterli olmadığını ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
Peer bullying is the behavior of one or more children in the same age group intentionally and systematically harming another person or group. Peer bullying can be seen not only in physical violence but also in the form of verbal assault, humiliation, emotional assault, and psychological violence. Peer bullying seen in schools harms children's psychological and physical health and can cause serious traumas in children. These traumas do not only remain in childhood but can last a lifetime and can cause serious damage to public health. This research aims to examine the effects of the peer bullying awareness training program prepared for this study in order to prevent peer bullying on peer bullying according to various variables. The research was conducted as a quasi-experimental study with a pre-test-post-test control group research design. The universe of the research consisted of 7th grade students in a middle school in Çorum, and the research was conducted with a total of 138 students. No sample selection was made in the research, and the entire universe was reached. Of the 5 branches in the research universe, 2 were the experimental group and 3 were the control group. The“Bullying Scale”and“Personal Information Form”were applied to the students at the beginning of the 2023-2024 academic year, and then the“Peer Bullying Prevention Program”, which is an awareness training and prepared for this study, was applied to the experimental group. While creating the peer bullying prevention program, the literature was reviewed and students were informed about the issues related to peer bullying. Within this scope, students were given general information about peer bullying on the subjects of“Conflict Resolution, Anger Management, Peer Bullying and Cyber Bullying, Empathetic Thinking, Adolescence Information Sessions, Conscious and Safe Technology Use, The Importance of Saying No”and parents were given general information about peer bullying. After the Peer Bullying Prevention Program ended, the“Bullying Scale”was applied to both the experimental and control groups again to evaluate the effectiveness of the program. According to the post-test results, there is no statistically significant difference between the students' victimization, bullying and life enjoyment sub-dimensions and the experimental and control groups. In addition, the relationship between various variables that may be related to peer bullying and peer bullying was also examined in our study. When the relationship between various variables and peer bullying was examined, it was found that there was no statistically significant difference, only students who loved school had higher average scores for enjoying life. The study revealed that providing awareness training to students and parents on the subject alone was not enough to prevent peer bullying.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinde öz düzenleme temelli akran zorbalığı önleme programının etkisi
The effectiveness of a self-regulation based anti-bullying program for middle school students
NAZLI RENKLİÇAĞLAYAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDAL HAMARTA
- Bilişsel davranışçı temelli siber zorbalık önleme programının etkisi
The effect of the cognitive behavioral based cyberbullying prevention program
KEVSER YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ ÇEKİÇ
- Yaratıcı drama temelli akran zorbalığını önleme programının okul öncesi öğrencilerin zorbalık davranışlarına etkisi
The effect of creative drama-based peer bullying prevention program on preschool students' bullying behaviors
MANOLYA ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT TUNCER
- Akran zorbalığı bağlamında lise öğrencilerinin dkab dersine yönelik görüşleri
High school students perspectives on the religious course and moral knowledge in context of peer bullying
NİHAL DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
DinEskişehir Osmangazi ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSHAK TEKİN
- 10-11 yaş grubu öğrencilerde STAC stratejilerinin akran zorbalığı öğrenci savunuculuğuna etkisi
The effect of STAC strategies on peer advocacy in peer bullying in 10-11 age students
FATMA AVŞAR