Hariciye nezaretinden Dışişleri Bakanlığına: Kurumsal kuram açısından Türkiye'nin dış ilişkileri
From the ministry of foreign affairs to the Ministry of Foreign relations: An instituonal theory perspective on Turkey's foreign relations
- Tez No: 943014
- Danışmanlar: PROF. DR. DOĞAN NADİ LEBLEBİCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: (Institutionalization, New Institutionalism, Diplomacy, Legitimacy, Ottoman and Early Republican Period)
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kamu Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Devletlerin dış politika alanındaki kurumsal yapılanmaları tarihsel deneyimlerin, uluslararası normların ve yönetsel tercihlerin şekillendirdiği çok boyutlu bir sürecin ürünüdür. Bu çalışmada, Türkiye'de dış ilişkilerin kurumsallaşma süreci, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminden başlayarak erken cumhuriyet dönemine kadar uzanan tarihsel bir süreklilik ve dönüşüm ekseninde incelenmiştir. Çalışma, dış politika alanında kurumsallaşmayı yalnızca teknik-idari bir yapılaşma süreci olarak değil, aynı zamanda devletin uluslararası alanda meşruiyet kazanma arayışı ve kurumsal görünürlük stratejileriyle biçimlenen çok katmanlı bir olgu olarak ele almaktadır. Tezin kuramsal çerçevesi, yeni kurumsal kuramın temel kavramları olan meşruiyet, izomorfizm, kurumsal mit ve sembolik yapılaşma üzerinden yapılandırılmış; tarihsel kurumsalcılık yaklaşımıyla desteklenerek kurumsal süreklilik ve yol bağımlılığı gibi dinamikler üzerinden çözümleme yapılmıştır. Bu doğrultuda Dışişleri Bakanlığı'nın yapısal dönüşümü, diplomatik temsil pratiklerinin gelişimi ve uluslararası kuruluşlarla kurulan ilişkiler hem iç hem dış düzeyde meşruiyet üretimi bağlamında değerlendirilmiştir. Tez, Türkiye'nin erken dönem dış ilişkilerinde görülen kurumsallaşma sürecinin sadece Osmanlı mirasının bir devamı değil, aynı zamanda ulus-devletin ihtiyaçları doğrultusunda seçici biçimde dönüştürülen bir yapı olduğunu ortaya koymaktadır. Milletler Cemiyeti üyeliği, çok taraflı diplomasi uygulamaları, diplomatik kadroların profesyonelleşmesi ve dış politikada normatif yönelimin kurumsal biçimde inşa edilmesi, dış ilişkilerde kurumsallaşmanın yönetsel düzeyin yanısıra simgesel ve normatif düzeyde de gerçekleştiğini göstermektedir. Anahtar Sözcükler (Kurumsallaşma, Yeni Kurumsal Kuram, Diplomasi, Kurumsal Meşruiyet, Osmanlı ve Erken Cumhuriyet Dönemi)
Özet (Çeviri)
The institutionalization of foreign policy in states is the product of a multidimensional process shaped by historical experience, international norms, and administrative preferences. This study examines the institutionalization of foreign relations in Turkey within a framework of historical continuity and transformation, extending from the late Ottoman Empire to the early republican period. It approaches institutionalization in the field of foreign policy not merely as a technical-administrative process, but as a complex phenomenon shaped by the pursuit of international legitimacy and strategies of institutional visibility. The theoretical framework of the thesis is built on key concepts of new institutionalism such as legitimacy, isomorphism, institutional myth, and symbolic structuring. These are supported by a historical institutionalist approach to analyze dynamics such as institutional continuity and path dependency. In this context, the structural transformation of the Ministry of Foreign Affairs, the evolution of diplomatic representation practices, and Turkey's relations with international organizations are evaluated as mechanisms for producing legitimacy both domestically and internationally. The thesis argues that the institutionalization process in Turkey's early foreign relations was not merely a continuation of the Ottoman legacy, but a selectively transformed structure shaped by the needs of the emerging nation-state. Membership in the League of Nations, the implementation of multilateral diplomacy, the professionalization of diplomatic personnel, and the institutional construction of a normative orientation in foreign policy all demonstrate that institutionalization occurred not only at the administrative level, but also at symbolic and normative levels.
Benzer Tezler
- Dağılma döneminde Osmanlı dış politikası
Ottoman foreign policy in the period of dissolution
ELİF YILDIRIM
- Raûf Ahmed ve Râgıb Râif'in 'Boğazlar Mes'elesi' adlı eserinin transkripsiyonu, sadeleştirilmesi ve değerlendirilmesi
Transcription, simplification and evaluation of Raûf Ahmed and Râgıb Râif's work named 'The Question of Straits'
FAZİLET FATMA YEŞİLBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
TarihAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAYİM TÜRKMAN
- Osmanlı salnamelerinde 1908 tarihine kadar tıp eğitimi
Medical education in the Ottoman yearbooks until the year 1908
YASEMİN ÖZTUNA ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul ÜniversitesiDeontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEBRURE DEĞER
- Hariciye teşkilatı; Türk kamu yönetiminde bir modernleşme modeli
Organization of ministry of foreign affairs; a modernization model in Turkish public administration
ERHAN EZİCİ
Doktora
Türkçe
2020
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAŞANSU TÜRKER
- Muhtelit Mütareke Komisyonu ve faaliyetleri (1918-1922)
Joi̇nt Commi̇ssi̇on of Mudros Armi̇sti̇ce: 1918-1922
ÖZGE POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Tarihİstanbul ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. RAMAZAN ERHAN GÜLLÜ