Deprem yaşantısında bilişsel esnekliğin ve sağlıklı duygusallığın travma sonrası büyümeyi yordaması
Cognitive flexibility and healthy emotionality predict posttraumatic growth in earthquake experience
- Tez No: 943594
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEZİR EKİNCİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 120
Özet
Bu araştırmanın amacı deprem yaşantısı geçiren yetişkin bireylerde travma sonrası büyümenin yordayıcıları olarak bilişsel esnekliğin ve sağlıklı duygusallığın incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu 6 Şubat 2022 tarihinde meydana gelen depremden en çok etkilenen 11 ildeki 510 yetişkin birey oluşturmuştur. Veriler Travma Sonrası Büyüme Ölçeği, Bilişsel Esneklik Ölçeği, Duygusal Stil Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin analizinde yetişkinlerin travma sonrası büyüme düzeylerinin demografik özellikleri bağımsız örneklem t-testi ve Tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile araştırmanın değişkenleri arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Son olarak deprem yaşantısı geçiren bireylerin bilişsel esneklik ve sağlıklı duygusallık düzeylerinin travma sonrası büyüme seviyelerini anlamlı düzeyde yordayıp yordamadığını belirlemek amacıyla çoklu Regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın bulgularına göre deprem yaşantısı geçiren yetişkin bireylerin travma sonrası büyüme düzeyleri cinsiyete ve kayıp yaşantısına sahip olup olmaya göre farklılaşırken algılanan gelir düzeyine göre farklılaşmamaktadır. Ayrıca yetişkin bireylerin travma sonrası büyüme düzeyleri ile deprem yaşantısından etkilenme seviyeleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Deprem yaşantısı geçiren yetişkin bireylerin travma sonrası büyüme düzeyleri ile bilişsel esneklik seviyeleri arasında negatif yönde düşük düzeyde, sağlıklı duygusallık seviyeleri ile de pozitif yönde düşük düzeyde ilişki bulunmuştur. Çoklu regresyona analizi sonuçları incelendiğinde model anlamlı bulunmuştur. Deprem yaşantısı geçiren yetişkin bireylerin bilişsel esneklik ve sağlıklı duygusallık seviyeleri travma sonrası büyüme süreçlerini anlamlı düzeyde yordamaktadır. Yordayıcı değişkenler olan bilişsel esneklik ve sağlıklı duygusallık travma sonrası büyümenin toplam varyansının %11'ini açıklamıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to examine cognitive flexibility and healthy emotionality as predictors of posttraumatic growth in adults who experienced an earthquake. The study group of the research consisted of 510 adult individuals in 11 provinces most affected by the earthquake that occurred on 6 February 2022. Data were collected through the Posttraumatic Growth Scale, Cognitive Flexibility Scale, Emotional Style Scale and Personal Information Form. In the analysis of the data, the demographic characteristics of adults' posttraumatic growth levels were analysed by independent sample t-test and one-way analysis of variance (ANOVA), and the relationships between the variables of the study were examined by Pearson correlation analysis. Finally, multiple regression analysis was performed to determine whether the cognitive flexibility and healthy emotionality levels of individuals who experienced earthquake experience significantly predict posttraumatic growth levels. According to the findings of the study, the posttraumatic growth levels of adult individuals who experienced an earthquake differed according to gender and whether they had a loss experience or not, but not according to perceived income level. In addition, a significant positive relationship was found between the posttraumatic growth levels of adult individuals and their level of being affected by the earthquake experience. A low level negative relationship was found between posttraumatic growth levels and cognitive flexibility levels, and a low level positive relationship was found with healthy emotionality levels of adult individuals who experienced an earthquake. When the results of multiple regression analysis were analysed, the model was found significant. Cognitive flexibility and healthy emotionality levels of adult individuals who experienced an earthquake significantly predicted posttraumatic growth processes. The predictor variables cognitive flexibility and healthy emotionality explained 11% of the total variance of posttraumatic growth. The findings obtained in the study were discussed in line with the relevant literature and recommendations were given.
Benzer Tezler
- Deprem yaşantısına sahip olan ve olmayanların başaçıkma davranışları
Başlık çevirisi yok
AHMET MANAP
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
PsikolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAŞAR ÖZBAY
- Earthquake preparedness as related to victimization and thread
Geçmiş deprem yaşantısı ve deprem tehdidi ile ilgili olarak depreme karşı önlem
YASEMİN ATAKUMAN
- Şubat 2023 depremleri nedeni ile depremzedelerde oluşması muhtemel psikopatolojiler, bu kişilerin kullandıkları bilişsel çarpıtmalar, duygu düzenleme stratejileri ve bunların ilişkileri
Psychopathologies that may occur in earthquake victims due to the February 2023 earthquakes, cognitive distorts, emotion regulation strategies used by these people and their relationships
EDA KARABIYIK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2025
PsikiyatriErciyes ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AKİF ASDEMİR
- Sorgulayıcı araştırma odaklı fen ve teknoloji uygulamaları: Afetten korunma ve güvenli yaşam ara disiplini
Inquiry - based science and technology practices: Disaster prevention and safe living cross curriculum disciplines
SERDAR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiFen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ERCAN ARI
- Deprem travmasının kuşaklar arası aktarımının ortaokul öğrencileri üzerinden incelenmesi
Intergenerational transmission of earthquake trauma among secondary school students
LÜTFİYE BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZİZE NİLGÜN CANEL
