Öğretmenlerin yapay zekâ farkındalığı ile bilgisayarca düşünme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An examination of teachers' artificial intelligence awareness and computational thinking skills in terms of various variables
- Tez No: 945793
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İDRİS GÖKSU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
21. yüzyıldaki teknolojik gelişmeler, öğretmenlerin yalnızca dijital araçları kullanmalarını değil, bu teknolojilere yönelik farkındalık kazanmaları ve düşünme becerileri geliştirmeleri gerektiğini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda, yapay zekâ teknolojilerinin eğitime entegrasyonu, öğretmenlerin bu sistemleri tanıma ve etkili biçimde kullanma becerilerini önemli hale getirmektedir. Bu beceriler arasında, bireylerin karşılaştıkları sorunları sistemli bir şekilde analiz etmelerini ve çözüm üretmelerini sağlayan bilgisayarca düşünme becerisi öne çıkmaktadır. Bu araştırmanın amacı, öğretmenlerin yapay zekâ farkındalık düzeyleri ile bilgisayarca düşünme becerileri arasındaki ilişkiyi çeşitli demografik değişkenler açısından incelemektir. Nicel araştırma yöntemiyle yürütülen bu çalışmanın çalışma grubunu, 2024-2025 güz döneminde gönüllü katılım esasına göre çevrimiçi ortamda ulaşılan 981 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler, Demografik Bilgi Formu, Öğretmenler İçin Yapay Zekâ Farkındalık Ölçeği ve Bilgisayarca Düşünme Becerileri Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız örneklem ttesti, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon analizi ile birlikte Tukey ve Tamhane testleri kullanılmıştır. Bulgular, öğretmenlerin yapay zekâ farkındalık düzeylerinin ve bilgisayarca düşünme becerilerinin genel olarak orta düzeyde olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca, bazı demografik değişkenlere (cinsiyet, eğitim düzeyi, görev yapılan okul türü, hizmet içi eğitim alma ve yapay zekâ aracı deneyimleme durumu) göre öğretmenlerin yapay zekâ farkındalığı ve bilgisayarca düşünme becerilerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Yapay zekâ farkındalığı ile bilgisayarca düşünme becerileri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, öğretmenlerin teknolojik farkındalık düzeylerinin artırılmasının, 21.yy. becerilerinin geliştirilmesi açısından önemli katkılar sağlayabileceğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
In the 21st century, technological advancements have necessitated that teachers not only use digital tools, but also develop awareness of these technologies and enhance their thinking skills. In this context, the integration of artificial intelligence technologies into education has made it increasingly important for teachers to acquire the skills required to understand and use these systems effectively. Among these skills, computational thinking stands out, as it enables individuals to systematically analyze problems they encounter and generate appropriate solutions. The aim of this study is to investigate the relationship between teachers' levels of awareness of artificial intelligence and their computational thinking skills, while considering various demographic variables. This study employed a quantitative research design, and the sample consisted of 981 teachers who voluntarily participated via an online platform during the fall semester of the 2024–2025 academic year. Data were collected through a Demographic Information Form, the Artificial Intelligence Awareness Scale for Teachers, and the Computational Thinking Skills Scale. For data analysis, descriptive statistics, independent samples t-test, one-way analysis of variance (ANOVA), Pearson correlation analysis, as well as Tukey and Tamhane tests were used. The findings revealed that teachers' levels of awareness about artificial intelligence and computational thinking skills were generally moderate. The findings also indicated significant differences in teachers' artificial intelligence awareness and computational thinking skills based on certain demographic variables (gender, level of education, type of school, participation in in-service training, and experience with AI tools). A significant positive relationship was found between awareness of artificial intelligence and computational thinking skills. The results obtained suggest that increasing teachers' levels of technological awareness can make important contributions to the development of 21stcentury skills.
Benzer Tezler
- Teknoloji çağında değişim ajanı olarak bilişim teknolojileri öğretmenleri
Information technology teachers as change agents in the age of technology
BANU EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERÇİN KARATAŞ
- The literacy and attitude of English language teaching students towards ChatGPT in Türkiye
Türkiye'deki İngilizce öğretmenliği öğrencilerinin yapay zekâ bazlı büyük dil modellerine karşı yeterlilikleri ve tutumları
UMUT CEYLAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiYabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGÜR YILDIRIM
- Bilim ve sanat merkezlerinde görev yapan bilişim teknolojileri öğretmenlerinin eğitimde yapay zekâ kullanımına ilişkin görüşleri
Opinions of information technologies teachers working in science and art centres on the use of artificial intelligence in education
FIRAT DANIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜZEYYEN BULUT ÖZEK
- Öğretmenlerin yapay zekâ farkındalık düzeyleri ile yapay zekâ kaygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between teachers' artificial intelligence awareness levels and artificial intelligence anxiety levels
BANU AKSU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. H. SOMUNCUOĞLU ÖZERBAŞ
- Öğretmen ve öğretmen adaylarının yapay zekâ farkındalıkları ile yapay zekâ okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi
Determining the artificial intelligence awareness and artificial intelligence literacy levels of teachers and teacher candidates
TAHA ÇAĞRI UÇARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP TURAN