Yetişkinlerde duygusal yemenin duygu düzenleme güçlüğü, algılanan stres ve yaşantısal kaçınma ile ilişkisinin incelenmesi
Examination of the relationship between emotional eating and difficulty in emotion regulation, perceived stress and experiential avoidance in adults
- Tez No: 946831
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEYMİ DOENYAS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Bireyler deneyimledikleri olumsuz duyguları bazen sağlıklı biçimde yönetemeyebilirler ve bu durum, duygusal yeme gibi davranışsal problemlere yol açabilir. Duygusal yeme, fizyolojik açlık durumu olmaksızın, olumsuz duyguları yönetebilmek amacıyla gerçekleştirilen aşırı yeme davranışıdır. Bu davranış, bireylerin psikolojik süreçlerinde ve çevresiyle olan ilişkilerinde olumsuzluklara sebep olabileceğinden duygusal yemenin altındaki mekanizmayı anlamanın önemli olduğu düşünülmektedir. Bu amaçla bu çalışmada duygusal yeme, duygu düzenleme güçlüğü, algılanan stres ve yaşantısal kaçınma kavramları üzerinden incelenmiştir. Ayrıca duygusal yemenin demografik değişkenlere göre anlamlı olarak farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Literatürde bu değişkenlerin bir arada incelendiği çalışmaya rastlanmadığı için araştırmanın literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Araştırmanın örneklemi, 29.7 yaş ortalamasına sahip 287 kadın 216 erkek toplam 503 yetişkinden oluşmaktadır. Veri toplama sürecinde Kişisel Bilgi Formu, Duygusal Yeme Ölçeği, Duygu Düzenleme Güçlüğü Ölçeği, Algılanan Stres Ölçeği ve Kabul ve Eylem Formu 2 kullanılmıştır. Araştırmada kadınların, lisans eğitim düzeyindekilerin, kilosunu şişman/çok şişman olarak değerlendirenlerin, kilosundan memnun olmayanların, diyet yapmış olanların anlamlı düzeyde daha fazla duygusal yeme gerçekleştirdiği, diyet yapma sayısını 1-3 olarak belirten ve diyetle hedeflediği kiloya çoğunlukla ulaşanların anlamlı düzeyde daha az duygusal yeme gerçekleştirdiği bulunmuştur. Duygusal yeme, gelir düzeyi ve medeni duruma göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Duygusal yeme ile duygu düzenleme güçlüğü, algılanan stres ve yaşantısal kaçınma arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Bu değişkenler arttıkça duygusal yeme artmıştır. Regresyon analizine göre duygu düzenleme güçlüğü, algılanan stres ve yaşantısal kaçınma değişkenleri birlikte duygusal yemeye ait toplam varyansın %21.4'ünü açıklamaktadır fakat istatistiksel olarak anlamlı bulunan, duygusal yemeyi anlamlı ve pozitif olarak yordayan değişken duygu düzenleme güçlüğüdür. Bu bulguya göre, yaşadığı duyguları düzenleyemeyen ve yönetmekte zorlananlar daha fazla duygusal yeme gerçekleştirmektedir. Bu bulgular, duygu düzenleme güçlüğünü azaltmaya, algılanan stresi düşürmeye ve yaşantısal kaçınmayı yönetmeye yönelik müdahalelerin, bireylerin psikolojik süreçlerini ve çevreleriyle olan ilişkilerini iyileştirebileceğini düşündürmektedir.
Özet (Çeviri)
Individuals may sometimes struggle to manage the negative emotions in healthy way, leading to behavioral problems such as emotional eating. Emotional eating refers to consuming food to manage negative emotions rather than physical hunger. This behaviour can lead to negative outcomes psychological processes and interpersonal relationships, making it important to examine the concept and its mechanisms. This study investigated emotional eating in relation to emotion regulation difficulties, perceived stress, and experiential avoidance and its variation across demographic factors. Since no previous study has examined these variables together, this research aims to offer new insights to the literature. The sample comprised 503 adults, 287 women and 216 men, mean age of 29.7. Data were collected using the Personal Information Form, Emotional Eating Scale, Difficulties in Emotion Regulation Scale, Perceived Stress Scale, and Acceptance and Action Questionnaire 2. Findings showed that emotional eating was significantly higher among women, individuals with undergraduate degrees, those who perceived themselves as overweight, dissatisfied with their weight and individuals who had dieted. Conversely, participants who had dieted 1–3 times and those who had mostly achieved their target weight reported lower emotional eating. No significant differences were found based on income or marital status. Emotional eating was significantly positively correlated with all three independent variables. As emotion regulation difficulties, perceived stress, and experiential avoidance increased, emotional eating also increased. According to the regression analysis, emotion regulation difficulty, perceived stress, and experiential avoidance explained 21.4% of the variance in emotional eating. The predictor variable that emerged as significant was emotion regulation difficulty, which predicted emotional eating significantly and positively. Individuals with difficulty regulating emotions are more prone to emotional eating. These findings suggest that interventions aimed at decreasing emotion regulation difficulty, reducing perceived stress, and managing experiential avoidance may improve individuals' psychological processes and relationships with their environment.
Benzer Tezler
- Beliren yetişkinlerde duygu düzenleme güçlüğü, duygusal yeme ve beden memnuniyeti arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Examination of the relationships between emotion regulation difficulties, emotional eating and body satisfaction in emerging adults
ASLIHAN KAHYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA SELDA ÖZ SOYSAL
- Yetişkinlerde yeme tutumları ile duygu düzenleme güçlüğü, bağlanma stilleri ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün ilişkisi
The relationship between adult eating attitudes and difficulty regulating emotion, attachment styles and intolerance of uncertainty
GÖZDENUR KAPLAN GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİS SERAY ÖZDEN YILDIRIM
- Obezite hastalarında yaşam kalitesi ve anksiyete ilişkisi
Quality of life in obesity patients and relationship with anxiety
SEYİTALİ SİNAN DAĞBAKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiBağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜL ERYILMAZ BEYTAŞ
- Yetişkinlerde duygusal yeme davranışının beslenme durumuna etkisi
The effects of emotional eating behaviors on nutritional status in adults
HANDE SEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Beslenme ve DiyetetikHaliç ÜniversitesiBeslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN BEYHAN
- Yetişkinlerde duygusal yemenin yordayıcıları olarak belirsizliğe tahammülsüzlük ve öz şefkat
Intolerance of uncertainty and self-compassion as predictors of emotional eating in adults
HACER GÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SÜLEYMAN KAHRAMAN