Mobbingin öğretmenler üzerindeki psikolojik-fiziksel etkisi ve sonuçları
Psychological-physical effect and results of mobbing on teachers
- Tez No: 947519
- Danışmanlar: PROF. DR. VİCDAN ALTINOK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 136
Özet
Bu çalışmada amaç, eğitim kurumlarındaki mobbingin öğretmenler üzerindeki psikolojik-fiziksel etkisi ve sonuçlarını öğretmen görüşleri doğrultusunda belirlemektir. Çalışmada öğretmenlerin özel okul ve devlet okullarında karşılaştıkları mobbing davranışlarının neler olduğu, mobbingin kimler tarafından uygulandığı, öğretmenler üzerindeki psikolojik- fiziksel etkisi ve sonuçları nitel araştırma tekniği kullanılarak incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden biri olan, bireyin bir fenomene yönelik duygularını, düşüncelerini ve deneyimlerini ortaya çıkarmaya olanak sağlayan fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2023-2024 eğitim öğretim yılında Ankara'nın Sincan, Etimesgut, Çankaya ilçelerindeki okulöncesi, ilkokul ve ortaokul kademelerindeki özel okul ve devlet okullarında görev yapmakta olan 166 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada kullanılan 10 maddeden oluşan görüşme formuna katılımcıların vermiş olduğu cevaplar analiz edilmiştir. Analiz sonucunda öğretmenlerin en çok psikolojik mobbinge maruz kaldıkları, bu mobbingin de daha çok veli kaynaklı olduğu, daha çok çocuklarına yönelik konulardaki davranışlarından kaynaklandığı tespit edilmiştir. Ayrıca, çalıştıkları okullarda karşılaştıkları olumsuz davranışları da mobbing olarak algıladıkları, en çok psikolojik olarak etkilendikleri, maruz kaldıkları mobbing sonucunda moral- motivasyonlarının düştüğü ve psikolojik/ fiziksel/ davranışsal açıdan da olumsuz durumlar yaşadıklarını belirtmişlerdir. Devlet okullarında çalışan öğretmenlerin yönetim tarafından özel okullarda çalışan öğretmenlere göre daha çok mobbing uğradıkları,hem devlet okullarında çalışan öğretmenlerin hem de özel okullarda çalışan öğretmenlerin yönetim tarafından en çok psikolojik mobbinge uğradıkları, devlet okullarında çalışan öğretmenlerin en çok velilerin eğitim-öğretim sürecinde dış müdahale tepkisiyle karşılaştıkları, özel okullarda çalışan öğretmenlerin ise en çok öğrenci merkeze tutumlarla karşılaştıkları, devlet okullarında çalışan öğretmenlerin en çok olumsuz çalışma ortamından kaynaklanan sorunları mobbing olarak algıladıkları, özel okullarda çalışan öğretmenlerin ise çalıştıkları ortamdaki olumsuz davranışları mobbing olarak algıladıkları sonuçlar arasında yer almaktadır. Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin mobbingin iş ahlakı ve etiğine uymayan yaralayıcı bir süreç olduğu konusunda farkındalıklarının artması için çeşitli seminerler düzenlenmesi ve eğitimler verilmesi, öğretmenlerin motivasyon kaybını engellemek ve iş performanslarını artırmak için okul kültürü ve öğretmenler arasındaki ilişkinin okul yöneticileri tarafından çeşitli etkinliklerle daha işbirlikçi ve bütünleştirici bir hale getirilmesi, okul yöneticileri tarafından mobbinge sebep olacak davranışların engellenmesi için açık ve anlaşılır şekilde etik ilkeler belirlenip çalışanlarla yazılı bir metin paylaşılması, mobbing uygulayan kişi ve gruplara okul yönetimi tarafından yaptırım uygulanması ve tekrarlanmaması için gerekli önlemlerin alınması eğitim kurumlarında mobbinge karşı alınacak önlemler ve mücadele yöntemleri arasında yer almalıdır.
Özet (Çeviri)
This study aims to identify the psychological and physical effects of mobbing in educational institutions on teachers, based on their views. It examines the types of mobbing behaviors experienced by teachers in public and private schools, who carries out these behaviors, and their impact on teachers using a qualitative research method. The study utilized the phenomenological design, one of the qualitative research methods, which enables the exploration of an individual's feelings, thoughts, and experiences related to a particular phenomenon.The study group consists of 166 teachers working at preschool, primary, and secondary school levels in public and private schools located in the Sincan, Etimesgut, and Çankaya districts of Ankara during the 2023-2024 academic year. The responses given by the participants to the interview form consisting of 10 items used in the research were analyzed. As a result of the analysis, it was found that teachers are most frequently subjected to psychological mobbing, and this mobbing mostly originates from parents, particularly due to behaviors related to their children. Furthermore, it was identified that teachers perceive negative behaviors encountered in their schools as mobbing, are mostly affected psychologically, and report experiencing decreased morale and motivation as well as negative psychological, physical, and behavioral outcomes as a result of the mobbing they endure. It was also found that teachers working in public schools are subjected to mobbing by the administration more frequently than those working in private schools. Both public and private school teachers reported being most exposed to psychological mobbing by the administration. Public school teachers mostly face external interference from parents in the educational process, while private school teachers mostly encounter student-centered attitudes of parents. Public school teachers tend to perceive issues arising from negative working environments as mobbing, whereas private school teachers are more likely to perceive negative behaviors within their work environment as mobbing. To increase awareness among school administrators and teachers that mobbing is a harmful process that does not comply with work ethics and morality, various seminars and training sessions should be organized. In order to prevent teachers' loss of motivation and to improve their job performance, school culture and relationships among teachers should be made more collaborative and integrative through various activities led by school administrators. Ethical principles should be clearly and explicitly established and shared with staff in written form to prevent behaviors that may lead to mobbing by school administrators. Sanctions should be imposed by school management on individuals or groups who engage in mobbing, and necessary precautions should be taken to prevent its recurrence. These measures should be considered among the strategies to prevent and combat mobbing in educational institutions.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin psikolojik şiddet (Mobbing) algıları- İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan resmi Teknik ve Endüstri Meslek Liselerinde bir tarama
Teachers' psychological violence (Mobbing) perceptions- A screening at state Technical and Industrial Vocational High Schools located in anatolian side in Istanbul
ERDAL YAŞLICA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ KARASAR
- Öğretmenlere göre psikolojik yıldırmanın örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi
The effect of mobbing on organizational commitment according to teachers
NEJLA MUTLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimPamukkale Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. TÜRKAY NURİ TOK
- Öğretmenlerin psikolojik şiddet (Mobbing) algıları 'İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan resmi Anaokullarında bir tarama'
Teachers psychological violence (Mobbing) perceptions 'Of Istanbul Anatolian side, the picture is a scan at kindergartens'
GİZEM KAVAKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ TEMEL
- Çalışanların mobbing davranışı karşısındaki tutumları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
A study of relations workers to personality when facing mobbing treatmen
AZİZ ZORLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimMaltepe ÜniversitesiPsikoloji, İnsan Bilimleri ve Felsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSEL TELMAN
- Okul yöneticilerinin narsistik kişilik eğilimleri, mobbing davranışları ve örgütsel kırılganlık arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between school administrators' narcissistic personality tendencies, mobbing behaviors, and organizational vulnerability
MUSTAFA ATAŞ
Doktora
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI İSMAİL ARSLANTAŞ