Sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımı farkındalığı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the Relationship Between Health Literacy and Awareness of Rational Drug Use
- Tez No: 949793
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KUBİLAY ÖZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Sağlık Yönetimi, Public Health, Healthcare Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Günümüzde sağlık hizmetlerinin etkinliğini artırmada ve bireylerin sağlığını korumada akılcı ilaç kullanımı önemli bir rol oynamaktadır. Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasında, bireylerin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin belirli bir etken olduğu ileri sürülmektedir. Bu bağlamda, bu araştırmanın temel amacı; Karaman ili Burhan Köyünde yaşayan vatandaşların sağlık okuryazarlığı ile akılcı kullanımın farkındalığı arasındaki ilişkinin araştırılmasını amaçlamaktadır. Araştırma evreni Karaman ili Burhan köyünde yaşayan 18-65 yaş arası bireylerden oluşmaktadır. Çalışma Haziran-Temmuz-Ağustos 2023 tarihleri arasında veriler toplanmıştır. Örneklem grubunu 364 kişi oluşturmaktadır. Çalışma nicel araştırma modeli ile planlanıp, iki ölçekten oluşmaktadır. Bunlar; sağlık okuryazarlık ölçeği ve akılcı ilaç kullanım farkındalığı ölçeğidir. Veriler yüz yüze görüşme yöntemiyle toplanmıştır. Araştırmada verilerin analizlerinde SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. İki gruplu değişkenler arasındaki ortalama farklılıkları incelemek için bağımsız örneklem t-testi, üç veya daha fazla grup içeren değişkenler için ise tek yönlü anova analizi kullanılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkinin yönünü ve derecesini belirlemek amacıyla Pearson korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Katılımcıların akılcı ilaç kullanma düzeyi ortalaması 33,51 (15-75) iken sağlık okuryazarlığı düzeyi 31,24 (14-70) olarak saptanmıştır. Bu sonuç düşük düzeyde akılcı ilaç kullanımı ve sağlık okuryazarlığı olduğunu ortaya koymaktadır. Bireylerinin sağlık okuryazarlığı ile akılcı ilaç kullanma düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Araştırmada kronik hastalığı bulunmayan bireylerin, kronik hastalığı olan bireylere kıyasla daha yüksek sağlık okuryazarlığına sahip olduğu (p= 0,015) ve sürekli ilaç kullanmayan bireylerin, sürekli ilaç kullananlara kıyasla daha yüksek sağlık okuryazarlığına sahip olduğu (p= 0,015) saptanmıştır. Sağlık profesyonellerinin bireylerin akılcı ilaç kullanımı ve sağlık okuryazarlığı düzeylerini değerlendirmeleri ve bu düzeyleri geliştirecek eğitim fırsatlarını zenginleştirmeleri önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
Nowadays, rational drug use plays an important role in increasing the effectiveness of health services and protecting the health of individuals. It is suggested that the health literacy levels of individuals are a certain factor in ensuring rational drug use. In this context, the main purpose of this research is to investigate the relationship between the health literacy of citizens living in Burhan Village of Karaman Province and the awareness of rational use. The research population consists of individuals between the ages of 18-65 living in Burhan village of Karaman province. The study data was collected between June-July-August 2023. The sample group consists of 364 people. The study was planned with a quantitative research model and consists of two scales. These; health literacy scale and rational drug use awareness scale. Data were collected by face-to-face interview method. In the study, the data were analyzed using the SPSS program. Independent samples t-test was used to examine the mean differences between variables with two groups, and one-way anova analysis was used for variables containing three or more groups. Pearson correlation analysis was performed to determine the direction and degree of the relationship between the scales. The average level of rational drug use of the participants was 33.51 (15-75), while the health literacy level was 31.24 (14-71). This result revealed a low level of rational drug use and health literacy. It was determined that there was no statistically significant relationship between the health literacy of the individuals and the rational drug use levels. In the study, it was determined that individuals without chronic diseases had higher health literacy compared to individuals with chronic diseases (p= 0.015) and individuals who did not use regular medication had higher health literacy compared to those who used regular medication (p= 0.015). It is recommended that health professionals evaluate the rational drug use and health literacy levels of individuals and enrich educational opportunities that will improve these levels.
Benzer Tezler
- Sağlık okuryazarlığının akılcı ilaç kullanımı farkındalığı ve hasta aktiflik düzeyi üzerindeki etkisinin incelenmesi
Investigation of the impact of health literacy on rational drug use awareness and patient activity level
ZEYNEP HATİPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Sağlık YönetimiSelçuk ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YORULMAZ
- Kronik hastalığı olan bireylerin akılcı ilaç kullanımı, sağlık okuryazarlığı ve evsel ilaç atık farkındalık düzeyinin belirlenmesi
Determination of rational drug use, health literacy, and household pharmaceutical waste awareness level of individuals with chronic disease
GAMZE ARAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk SağlığıSinop ÜniversitesiDisiplinlerarası Çevre Sağlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BİLGE BAL ÖZKAPTAN
- Aile sağlığı merkezine başvuran hastalarda sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımının ilişkisinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between health literacy and rational drug use in patients admitting to a family health center
FAHRİ ÖZTÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN MERTHAN TUNAY
- Lise öğrencilerinin akılcı ilaç kullanımına yönelik farkındalık düzeylerinin belirlenmesi
Determining the awareness levels of high school students regarding rational drug
ELİF FİDA
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiDicle ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM ÜMİT YAPICI
- Yetişkinlerde sağlık okuryazarlığı ve akılcı ilaç kullanımının incelenmesi
Analysis of HEALTH literacy and rational drug use in adults
AYŞENUR IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Hemşirelikİstanbul Okan ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM YAZICI