Geri Dön

Strengthening inclusive practices in English language teaching: Al-powered lesson plans and material design for pre-service teachers

İngiliz dili eğitiminde kapsayıcı uygulamaları güçlendirme: Öğretmen adayları için yapay zeka destekli ders planı ve materyal tasarlama

  1. Tez No: 950302
  2. Yazar: ÇAĞATAY ÇINAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ECE ZEHİR TOPKAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: İzmir Demokrasi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İngiliz Dili Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 297

Özet

Bu çalışma, birbiri ile bağlantılı dört amaca hizmet etmektedir. Bu çalışmanın ilk amacı, mevcut İngiliz Dili Eğitimi Öğretmen Eğitimi Programı'nın hem kapsayıcı eğitimi hem de yapay zekâyı İngiliz dili eğitimi bağlamında hangi düzeyde ele aldığını incelemektir. İkinci amaç, İngiliz Dili Eğitimi Anabilim Dalı öğretim üyeleri, Özel Eğitim bölümü öğretim üyesi ve İngilizce öğretmen adaylarının İngilizce öğretiminde kapsayıcı eğitim, yapay zekâ ve yapay zekâ destekli kapsayıcı eğitim konularındaki algı ve deneyimlerini araştırmaktır. Üçüncü amaç, bu alanlara yönelik özel olarak tasarlanmış bir eğitim programının öğretmen adaylarının bilgi, algı ve becerileri üzerindeki etkisini ortaya koymak ve dördüncü ve son amaç ise eğitim programını alan adayların eğitimin etkililiğine ilişkin değerlendirmelerini incelemektir. Çalışmada, çoklu veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı nitel bir araçsal durum çalışması deseni tercih edilmiştir. Veri toplama sürecinde doküman analizi ve yarı yapılandırılmış görüşmeler kullanılmıştır. Doküman analizi kapsamında İngiliz Dili Eğitimi Öğretmen Eğitimi Programı, İngiliz Dili Eğitimi anabilim bölüm dokümanları ve ders izlenceleri incelenmiştir. Yarı yapılandırılmış görüşmeler ise uygulama öncesinde beş İngiliz Dili Eğitimi öğretim üyesi, bir Özel Eğitim öğretim üyesi ve on İngilizce öğretmen adayı ile gerçekleştirilmiş; bu sayede çalışma bağlamındaki mevcut durum ortaya konmuştur. Eğitim programının uygulanmasının ardından, İngilizce öğretmen adayları ile son bir görüşme yapılarak adaylardaki olası değişimler ve eğitim programına ilişkin değerlendirmeleri toplanmıştır. Elde edilen veriler, çeşitli geçerlik stratejileriyle desteklenen tümevarımsal içerik analizine tabi tutulmuştur. Bulgular, İngiliz Dili Eğitimi Öğretmen Yetiştirme Programı'nda kapsayıcı eğitime ilişkin bir zorunlu ders ve beş seçmeli ders bulunmasına rağmen, kapsayıcı eğitimin programa bütüncül ve sistemli bir şekilde entegre edilmediğini; yapay zekâ ile ilgili ise herhangi bir özel dersin olmadığını göstermiştir. Her iki unsurun da ağırlıklı olarak öğretim üyelerinin bireysel çabalarına bağlı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, bölümün misyon, vizyon ve hedeflerinde kapsayıcı eğitime yalnızca dolaylı ve sınırlı şekilde yer verildiği, yapay zekâya ise açık veya örtük bir gönderme yapılmadığı tespit edilmiştir. Özel Eğitim öğretim üyesi ile yapılan görüşmelerde,“Özel Eğitim ve Kaynaştırma”dersiyle İngilizce öğretmen adaylarının kapsayıcı sınıf ortamına hazırlanmasının amaçlandığı; ancak dersin içeriğinin daha fazla alan odaklı olması ve kapsayıcı eğitimle ilgili derslerin sayısının artırılarak program geneline yayılması gerektiği vurgulanmıştır. İngiliz Dili Eğitimi öğretim üyeleri ise kapsayıcı eğitimi çoğunlukla engellilik odaklı ele almakta, çeşitliliğin diğer boyutlarına yeterince yer vermemektedir. Kapsayıcılık ve yapay zekâ hem derslerde hem de program genelinde parçalı ve sınırlı olarak yer almaktadır. Mevcut programın kapsayıcı eğitim ve yapay zekâ entegrasyonu açısından yetersiz olduğu, bu nedenle İngilizce öğretmen adaylarının uygulama açısından eksik yetiştiği ve köklü bir müfredat reformuna ihtiyaç duyulduğu ifade edilmiştir. Eğitim programı öncesinde İngilizce öğretmen adayları, kapsayıcı eğitimi daha çok engellilik ve eşit muameleyle ilişkilendirmiş, bilişsel, psikolojik, sosyokültürel veya ekonomik çeşitlilik gibi boyutlara ise nadiren değinmişlerdir. Kapsayıcı eğitim deneyimleri çoğunlukla teorik düzeyde kalırken, yapay zekâ kullanımları ise genellikle yüzeysel ve kalıp komutlarla sınırlı olmuştur. Eğitim programının ardından ise kapsayıcılığı adalet temelli ve kesişimsel bir uygulama olarak çok daha geniş ve derinlikli biçimde kavramış; kapsayıcı ders planlama ve materyal uyarlama konusunda pratik beceriler geliştirmişlerdir. Yapay zekâ kullanımında ise daha stratejik ve yansıtıcı bir yaklaşım sergileyerek komut mühendisliği, bağlamsal uyarlama ve öğretimin tüm aşamalarında yapay zekâyı kullanarak hem görünür hem de görünmeyen öğrenci ihtiyaçlarına yanıt verebilmişlerdir. Eğitim programının değerlendirilmesi açısından, İngilizce öğretmen adayları programın uygulamaya dönük yapısını, iş birliğine dayalı öğrenme ortamını ve hem yapay zekâ hem de kapsayıcı eğitim alanında özgüven ve beceri kazandırmadaki etkisini büyük ölçüde olumlu bulmuşlardır. Bununla birlikte, temel kavramların daha derinlemesine ele alınması, bireysel geri bildirimlerin artırılması ve öğretimsel rehberliğin daha açık olması gibi geliştirilmesi gereken alanları da dile getirmişlerdir. Geleceğe yönelik olarak ise İngilizce öğretmen adayları, sürekli destek verilmesi, devam eden yeni öğrenme fırsatları ve yapay zekâ destekli kapsayıcı öğretim uygulamalarının kurumsal düzeyde yaygınlaştırılması gereğini vurgulamışlardır. Bulgular ışığında çalışma; program geliştiriciler, karar vericiler, öğretim üyeleri ve lisansüstü program tasarımcıları için çeşitli öneriler sunmaktadır.

Özet (Çeviri)

This study is guided by four interconnected aims: a. to investigate the extent to which the current English language teacher education program (ELTEP) addresses both inclusive education and artificial intelligence (AI) in English language teaching (ELT); b. to explore the perceptions and experiences of ELT faculty members (ELT FMs), the special education faculty member (SEdFM) and pre-service English teachers' (PSETs) in relation to inclusive education in ELT, AI in ELT and AI-aided inclusive education in ELT; c. to examine whether a course specifically designed to develop the related components in PSETs has an impact on their knowledge, perceptions and skills; and finally, d. to look into PSETs' evaluations of the course's effectiveness. Within the multi-method qualitative instrumental case study research design, the study adopted two main data collection strategies: Document analysis and semi-structured interviews. Document analysis was utilized for the ELTEP, the departmental documents, and course syllabi, and semi-structured interviews were conducted with 5 ELT FMs, 1 SEdFM, and 10 PSETs before the implementation of the course to capture the current situation in the study context regarding inclusive education in ELT, AI in ELT and AI-aided inclusive education in ELT. A last round of semi-structured interviews was carried out with PSETs after the implementation of the course to inspect the potential changes in them and to elicit their evaluations of the course. The data obtained was then submitted to inductive content analysis which was further validated through a number of validation strategies. The findings revealed that although the ELTEP included a compulsory course and offered five elective courses related to inclusive education, its overall integration remains limited and fragmented, and there is no dedicated course on AI. Both aspects largely depended on the individual efforts of faculty members. In addition, the mission, vision, and goal statements of the ELT department show that references to inclusive education were rare and mostly implicit, while neither explicit nor implicit mention of AI is found. Interview results with the SEdFM revealed that the Special Education and Inclusion course is intended to prepare PSETs for inclusive classroom settings; however, the course syllabus needs more field-specific components, and that the number of courses addressing inclusive education should be increased and distributed throughout the entire ELTEP program. Interviews with ELT FMs reveal that most of them view inclusive education primarily in terms of disability, with limited attention to broader aspects of diversity. Both inclusivity and AI are rarely incorporated into their own teaching and remain fragmented within the ELTEP. ELT FMs also acknowledged that ELTEP does not meet the needs of inclusive education and AI, and, therefore, PSETs lack practical preparation for both, emphasizing the need for comprehensive curricular reform. Before the course, PSETs primarily associated inclusive education with disability and equal treatment, rarely considering broader aspects such as cognitive, psychological, sociocultural, or economic diversity. Their exposure to inclusive education was mainly theoretical, with limited practical experience, and their use of AI was superficial, typically involving generic prompts and undifferentiated material generation. After the course, PSETs demonstrated a much broader and deeper understanding of inclusion as an equity-driven, intersectional practice addressing diverse learner profiles and developed practical skills in inclusive lesson planning and material adaptation. In their AI use, they became more strategic and reflective, advancing in prompt engineering, contextual customization, and the integration of AI across all teaching phases to meet both visible and invisible student needs. As for PSETs' evaluations of the course, they widely praised the course for its practical structure, collaborative learning environment, and effectiveness in building both confidence and skills for integrating AI and inclusive education in ELT. However, they also identified key areas for improvement, such as the need for deeper exploration of core concepts, more individualized feedback, and clearer instructional guidance. Looking ahead, PSETs emphasized the importance of ongoing support, follow-up opportunities, and broader institutional integration to ensure the long-term impact and sustainability of AI-aided inclusive teaching practices. In light of these findings, the study further makes implications for different stakeholders such as curriculum developers, decision makers, teacher educators, and graduate program designers.

Benzer Tezler

  1. Exploring English language teachers' views on the use of artificial intelligence tools for promoting well-being

    Yapay zeka araçlarının iyilik halini artırmadaki kullanımına ilişkin İngilizce dil öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi

    MELİKE SORAL

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GALİP KARTAL

  2. Suriyeli göçmen öğrencilerin okullarda karşılaştıkları sorunlar ile bu sorunların çözümüne ilişkin uygulamalarının belirlenmesi

    The identification of the problems faced by Syrian immigrant students in schools and the determination of the practices to solve these problems

    SADET GARAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ İLKER GÜMÜŞELİ

  3. Afet eğitimi ile ilgili yapılan makalelerin incelenmesi; bibliyometrik ve metin madenciliği analizi

    Analysis of articles on disaster education: a bibliometric and text mining approach

    CİHAN ERYILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    MatematikHatay Mustafa Kemal Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ABDULKADİR ÖZKAYA

  4. Sezgisel yaratıcı estetik ve mitolojik tasvire dayalı sanatsal uygulamaların görsel sanatlar dersi kapsamında incelenmesi

    Lnvestigation of artistic applications based on lntuitive creative aesthetics and mythological depiction within the scope of visual arts course

    YAVUZ SELİM DİNÇER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SİBEL ALMELEK İŞMAN

  5. Geçici koruma altında bulunan işitme kayıplı Suriyeli öğrencilerin eğitim ortamlarında karşılaştığı güçlükler ve çözüm önerileri

    The difficulties faced by Syrian students with hearing impairment under temporary protection in educational environments and proposed solutions

    DİLEK DUYMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ZEHRA ATBAŞI