Azerbaycan ve Türkiye'de üniversite sınavına hazırlanan lise son sınıf öğrencilerinin sınav kaygısı ve öz güven açısından karşılaştırılması
Comparison of high school senior students preparing for the university exam from Azerbaijan and Turkey in terms of exam anxiety and self-confidence
- Tez No: 951956
- Danışmanlar: PROF. DR. BAŞARAN GENÇDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Amaç: Bu araştırmanın temel amacı, Azerbaycan ve Türkiye'de üniversiteye giriş sınavına hazırlanan lise son sınıf öğrencilerinin sınav kaygısı düzeyleri ile öz güven algılarını karşılaştırmalı olarak incelemektir. Çalışmada, sınav sürecinde öğrencilerin yaşadığı psiko-sosyal durumlar değerlendirilmiş, sınav kaygısı ve öz güven düzeylerinin ülkelere göre farklılaşıp farklılaşmadığı, demografik değişkenlerle olan ilişkileri bağlamında analiz edilmiştir. Yöntem: Araştırma ilişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülmüş; veri toplama aracı olarak Sınav Kaygısı Ölçeği ve Öz Güven Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma bulguları, genel sınav kaygısı puanlarının iki ülke arasında benzer düzeyde seyrettiğini, ancak alt boyutlarda belirgin farklılıkların olduğunu göstermektedir. Türkiye örnekleminde geleceğe yönelik belirsizlik ve hazırlık yetersizliği gibi boyutların sınav kaygısını artırdığı görülmektedir. Azerbaycan'da ise bu etkiler daha sınırlı kalmaktadır. Öz güven açısından ülkeler arası genel ortalamalar birbirine yakın olsa da, cinsiyet ve gelir düzeyine göre farklılaşmalar görülmektedir. Türkiye'de yüksek gelir grubundaki öğrenciler daha yüksek öz güven puanlarına sahipken, sınav kaygısında gelir düzeyine bağlı anlamlı bir fark görülmemektedir. Azerbaycan'da ise gelir yalnızca dış öz güven boyutunu sınırlı ölçüde etkilemektedir. Yerleşim türü (köy/kasaba, ilçe, büyükşehir) bakımından her iki ülkede de sınav kaygısı ve öz güven puanları arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Sonuç: Araştırmanın genel sonuçları, aile temelli sosyo-ekonomik kaynakların öz güven gelişimi üzerinde önemli bir rol oynadığını; sınav kaygısının ise daha çok merkezi sınav baskısı, toplumsal cinsiyet rolleri ve kültürel başarı beklentileri gibi yapısal faktörlerle şekillendiğini ortaya koymaktadır. Çalışma, benzer sınav sistemleri içinde bulunan farklı kültürel bağlamlardaki genç bireylerin psiko-sosyal özelliklerinin seçici biçimde nasıl etkilendiğini göstermekte ve sınav odaklı rekabetin bilişsel-duyuşsal süreçler üzerindeki belirleyici etkisini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
Objective:The primary objective of this study is to conduct a comparative analysis of exam anxiety levels and self-confidence perceptions among 12th-grade high school students preparing for university entrance examinations in Azerbaijan and Turkey. The study aims to evaluate the psycho-social states experienced by students during the exam preparation process and to analyze how exam anxiety and self-confidence differ between the two countries in relation to demographic variables. Method:This research was designed using the relational survey model. Data were collected through the Exam Anxiety Scale and the Self-Confidence Scale, both of which were administered to student samples from Turkey and Azerbaijan. The collected data were analyzed using statistical methods appropriate for comparative group analysis. Findings:The results show that general exam anxiety levels are similar across both countries. However, sub-dimension analyses revealed significant differences: Turkish students reported higher anxiety related to future uncertainty and lack of preparation, while these factors appeared less prominent among Azerbaijani students. Self-confidence levels were overall comparable between the two groups, yet were significantly affected by gender and income level. In Turkey, students from higher-income groups exhibited significantly greater self-confidence, though income level did not affect exam anxiety. In Azerbaijan, income influenced only the external self-confidence dimension to a limited degree. Furthermore, the type of settlement (village/town, district, metropolitan) did not result in statistically significant differences in either exam anxiety or self-confidence in either country. Conclusion:The findings suggest that socio-economic resources based on family background play a vital role in the development of self-confidence. In contrast, exam anxiety appears to be shaped predominantly by structural factors such as centralized examination systems, cultural norms surrounding achievement, and gender roles. The study highlights how students from different cultural contexts are selectively influenced within similar exam-driven education systems and emphasizes the significant impact of exam-related competition on cognitive and emotional processes.
Benzer Tezler
- Azerbaycan'da ve Türkiye'de öğrenim gören üniversite öğrencilerinin travma sonrası stres belirtileri ile iyimserlik düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of post traumatic stress symptoms and optimism levels of university students studying in Azerbaijan and Turkey
MİRKAMİL KAZIMZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEHER BALCI ÇELİK
- Türk Cumhuriyetleri'nden gelen üniversiteli öğrenciler üzerine antropometrik bir çalışma
An Anthropometric research on the university students coming from Turkish republics
MÜBERRA KAHVECİ
- Öğretmen yetiştirme ve atanmasına ilişkin Azerbaycan ve Türkiye yasal düzenlemelerinin karşılaştırılması ve Azerbaycan için öneriler
A comparative study of teacher training and appointment regulations in Turkey and Azerbaijan and proposal for Azerbaijan
MAHSATİ AGHAYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DİDEM KOŞAR
- Dezavantajlılık ve yabancı öğrenciler: Türkiye'de yükseköğrenim gören Azerbaycanlı öğrenciler üzerine bir saha çalışması
To be a foreign student in Turkey: Fieldwork on Azerbaijani students who study in Antalya
RZA BEDİYEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimAkdeniz ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA KOÇANCI
- Elektronik pazarlamanın tüketicilerin satın alma davranışları üzerine etkisi, Türkiye ve Azerbaycan'da üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama
Effects of electronic marketing on purchasing behaviors of consumers, application on students of university in Turkey and Azerbaijan
SEVINJ OMARLI