Geri Dön

Fen bilimleri öğretmenlerinin 2061 yılında taşıması gereken yetkinlikler: Bir Delphi analizi

The competencies that science teachers should possess in 2061: A Delphi analysis

PDF İndir

  1. Tez No: 952192
  2. Yazar: MAHMUT ÇOBANOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. BÜLENT AYDOĞDU
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Afyon Kocatepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 219

Özet

Bu araştırmanın amacı, 2061 yılında fen bilimleri öğretmenlerinin sahip olması gereken yeterlikleri kapsamlı bir biçimde belirlemektir. Teknolojinin hızlı gelişimi, dijitalleşme ve yapay zekâ uygulamalarının eğitim sistemini dönüştürdüğü günümüzde, öğretmenlerin yalnızca teknik becerilerle değil, aynı zamanda bilimsel, etik ve insani yönleriyle de donanımlı olmaları gerekmektedir. Bu bağlamda, geleceğin eğitim sisteminin ihtiyaç duyacağı fen bilimleri öğretmen profiline dair öngörülerin sistematik biçimde ortaya konması, bu çalışmanın temel gerekçesini oluşturmuştur. Araştırmada karma yöntem deseni benimsenmiş, düzenlenmiş Delphi tekniği temel alınarak nitel ve nicel veriler bir arada toplanmıştır. Süreç, iki tur Delphi uygulamasını içermektedir. İlk olarak, uzmanlarla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla nitel veriler toplanmış ve içerik analiziyle çözümlenmiştir. Bu analiz sonuçları doğrultusunda oluşturulan 5'li Likert tipi anket, ikinci aşamada katılımcılara sunulmuş ve elde edilen nicel veriler SPSS yazılımı ile değerlendirilmiştir. Uzlaşı düzeyinin belirlenmesinde medyan (Mdn), çeyrekler arası genişlik (IQR) ve standart sapma (SS) değerleri dikkate alınmış; uzlaşı için medyan ≥ 4, IQR ≤ 1, standart sapma ≤ 1 ve en az %80 uzlaşı oranı kriter olarak benimsenmiştir. Uzlaşı sağlanan 33 yeterlik maddesi tespit edilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını; fen eğitimi, öğretmen eğitimi ve eğitimde gelecek öngörüleri alanlarında uzmanlaşmış akademisyenler ile Millî Eğitim Bakanlığı'na bağlı kurumlarda görev yapan deneyimli fen bilimleri öğretmenleri oluşturmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde, amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan maksimum çeşitlilik örneklemesi tercih edilmiştir. Bu yöntem doğrultusunda farklı yaş, uzmanlık alanı, mesleki unvan ve görev yapılan kuruma göre çeşitlilik gösteren bireylerin görüşlerinden yararlanılarak zengin ve temsil gücü yüksek bir veri seti elde edilmiştir. Katılımcılar bilgi açısından zengin, konuya derinlikli katkı sunabilecek kişiler arasından seçilmiş olup; çoğunluğu Afyonkarahisar olmak üzere Aydın, Gaziantep, Düzce, Denizli ve İstanbul illerinden toplam 24 uzmandan oluşmaktadır. Delphi süreci sonunda, 2061 yılı fen bilimleri öğretmen yeterlikleri sekiz tema altında toplanmıştır: Teknoloji Kullanım Yeterliliği (5 madde), Disiplinler Arası Çalışma Becerisi (4 madde), Öğrenci Merkezli Öğretim ve Rehberlik (5 madde), Değerler Eğitimi ve Bilimsel Etik (5 madde), Küresel ve Sosyal Değişimlere Uyum Sağlama (4 madde), Dijital ve Fiziksel Sınıf Yönetimi Becerileri (4 madde), Ölçme ve Değerlendirme Yeterliliği (3 madde) ve Yaşam Boyu Öğrenme ve Mesleki Gelişim (3 madde). Araştırma sonuçları, öğretmen yetiştirme programlarının geleceğin ihtiyaçları doğrultusunda yeniden yapılandırılması gerektiğini ortaya koymaktadır. Özellikle teknoloji entegrasyonu, disiplinler arası düşünme, öğrenci odaklı öğretim, bilimsel etik ve öngörüsel düşünme gibi alanlarda öğretmenlerin desteklenmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Bu bağlamda, öğretmen yetiştirme süreçlerinde yenilikçi ve vizyoner yaklaşımlara ağırlık verilmesi, hizmet içi eğitim programlarının yeniden tasarlanması ve öğretmenlerin yaşam boyu öğrenme süreçlerine aktif biçimde katılımının sağlanması önerilmektedir. Elde edilen bulgular, yalnızca mevcut uygulamalara değil, aynı zamanda eğitim sisteminin gelecekteki tasarımına da ışık tutabilecek niteliktedir.

Özet (Çeviri)

In The primary aim of this study is to comprehensively identify the competencies that science teachers should possess in the year 2061. In an era marked by rapid technological advancements, digitalization, and the transformative impact of artificial intelligence on education systems, teachers are expected to be equipped not only with technical skills but also with strong scientific, ethical, and humanistic foundations. In this context, systematically forecasting the future profile of science teachers needed by education systems forms the central rationale of this study. A mixed-methods research design was adopted, and data were collected through both qualitative and quantitative means based on the modified Delphi technique. The process consisted of two Delphi rounds. Initially, qualitative data were gathered through semi-structured interviews conducted with experts, and the data were analyzed through content analysis. Based on the emerging themes, a five-point Likert-type questionnaire was developed and distributed to participants in the second round. The quantitative data obtained were analyzed using SPSS software. In determining consensus levels, median (Mdn), interquartile range (IQR), and standard deviation (SD) were taken into account. The criteria for consensus were set as follows: Mdn ≥ 4, IQR ≤ 1, SD ≤ 1, and a minimum agreement rate of 80%. As a result, 33 competency items were identified through consensus. The participants of the study consisted of experts in the fields of science education, teacher education, and future studies in education, as well as experienced science teachers working in public schools affiliated with the Ministry of National Education. Maximum variation sampling, one of the purposive sampling strategies, was employed to ensure a rich and diverse data set by incorporating individuals with different ages, areas of expertise, academic titles, and institutional affiliations. The participants, selected for their in-depth knowledge and potential to contribute meaningfully, comprised 24 experts working primarily in Afyonkarahisar, as well as in the provinces of Aydın, Gaziantep, Düzce, Denizli, and İstanbul. At the end of the Delphi process, the competencies of science teachers for the year 2061 were categorized under eight themes: Technological Competency (5 items), Interdisciplinary Collaboration Skills (4 items), Student-Centered Teaching and Guidance (5 items), Values Education and Scientific Ethics (5 items), Adaptation to Global and Social Changes (4 items), Digital and Physical Classroom Management Skills (4 items), Assessment and Evaluation Competency (3 items), and Lifelong Learning and Professional Development (3 items). The findings of the study highlight the need to restructure teacher education programs in line with the demands of the future. It is particularly emphasized that teachers should be supported in areas such as technology integration, interdisciplinary thinking, student-centered pedagogy, scientific ethics, and anticipatory thinking. Accordingly, it is recommended that innovative and visionary approaches be prioritized in teacher preparation processes, in-service training programs be redesigned, and teachers' active engagement in lifelong learning be promoted. The results obtained in this study offer insights not only into current practices but also into the future design of educational systems.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    179951

    MEB 2005 öğretim programına göre hazırlanan 9. sınıf matematik ders kitaplarının değerlendirilmesi

    Evaluation of the 9 th Grade Mathematics Textbooks Prepared for According to the MEB 2005 Curriculum

    TALİHA KELEŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Bölümü

    PROF. ADNAN BAKİ

  2. Tez No

    415435

    Fen bilimleri öğretmenlerinin ders dışı etkinlik uygulamalarının değerlendirilmesi ve farklı değişkenler açısından incelenmesi

    Evaluation of extracurricular activities provided by science teachers with regards to various variables

    AYŞE KUNDURACI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAğrı İbrahim Çeçen Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET AKİF HAŞILOĞLU

  3. Tez No

    415917

    Fen bilimleri öğretmenlerinin epistemolojik inanç sistemleri ve sosyobilimsel konular hakkında yaptıkları öğretimler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi

    Investigation of the relationships between science teachers' epistemological belief systems and their teaching of socioscientific issues

    ARZU SÖNMEZ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET KILINÇ

  4. Tez No

    421496

    Fen bilimleri öğretmenlerinin özerklik desteği ile öğrencinin akademik başarısı arasındaki ilişkinin saptanması

    The Relationship between science teachers' support of autonomy with student's academic achievement

    SEMRA ERGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimAkdeniz Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AHMET YAŞAR DEMİRKOL

  5. Tez No

    880844

    Fen bilimleri öğretmenlerinin çevrimiçi mesleki gelişim programlarına ilişkin görüşleri ve beklentilerinin araştırılması

    Examination of science teachers views and expectations on online professional development programs

    RAVZA SAVAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimHacettepe Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DUYGU SÖNMEZ

Geri Dön