Gendered emotion of anger in the early modern Ottoman society
Erken modern Osmanlı toplumunda cinsiyetlendirilmiş öfke
- Tez No: 952355
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NİL TEKGÜL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: öfke, gazap, duygular tarihi, öfke tarihi, toplumsal cinsiyet, anger, gazab, history of emotions, history of anger, gender
- Yıl: 2025
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 99
Özet
Bu tez, öfke duygusunun erken modern Osmanlı toplumunda nasıl kavramsallaştırıldığını ve nasıl pratiğe döküldüğünü, özellikle de bu duygunun toplumsal cinsiyetle ilişkili boyutlarına odaklanarak incelemektedir. On altıncı ve on sekizinci yüzyılları kapsayan Anadolu kasabalarındaki kadı sicilleri, fetvalar ve dönemin önemli ahlak kitaplarından biri olan, on altıncı yüzyıl Osmanlı entelektüeli Kınalızade Ali Çelebi'nin Ahlak-ı Alai adlı eserinden yararlanarak, öfkenin etik söylemde ve gündelik pratiklerde nasıl tanımlandığı, ifade edildiği ve düzenlendiği araştırılmaktadır. Duyguları evrensel veya tarih dışı kategoriler olarak ele almak yerine, bu çalışma öfkeyi ahlaki, hukuki ve toplumsal çerçevelerle şekillenen, kültürel olarak inşa edilmiş ve tarihsel olarak özgül bir kavram olarak değerlendirir. Bu tezde, erken modern Osmanlı toplumunda öfkenin kavramsallaştırılmasının toplumsal cinsiyetlendirilmiş olduğu ve bu toplumsal cinsiyetlendirilmiş kavramsallaştırmanın yalnızca felsefi literatürde görünür olmakla kalmayıp, aynı zamanda mahkeme kayıtları ve fetvalarda belgelenen gündelik hukuki anlaşmazlıklar ve toplumsal etkileşimlerde de kendini gösterdiği ileri sürülmektedir. Analiz, öfke duygusuna ilişkin farklı beklenti ve düzenlemelerin erkekler ve kadınlar için nasıl uygulandığını ortaya koyarak, daha geniş toplumsal hiyerarşileri ve toplumsal cinsiyet rollerini yansıtmaktadır. Öfkenin hem kavramsallaştırılmasını hem de pratik yansımalarını izleyerek, bu tez erken modern Osmanlı toplumunun duygu tarihi literatürüne katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Çalışma, Osmanlı tarihi yazımında duyguların entegre edilmesinin önemini vurgularken, analizinin merkezine toplumsal cinsiyeti yerleştirir.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the conceptualization, expression, and regulation of anger in the early modern Ottoman society, with a particular focus on its gendered dimensions. Drawing on judicial court registers from Anatolian towns spanning to sixteenth and eighteenth centuries, fatwas, and one of the prominent ethics books of the time, Ahlak-ı Alai by Kınalızade Ali Çelebi, a sixteenth-century Ottoman intellectual, the study investigates how anger was defined, expressed, and regulated in both ethical discourse and everyday practice. Rather than treating emotions as universal or ahistorical categories, this work approaches anger as a culturally constructed and historically contingent concept, shared by moral, legal, and social frameworks producing gendered emotional practices. I argue that the conceptualization of anger in early modern Ottoman society was gendered and that this gendered conceptualization was not only evident in prescriptive philosophical literature but also manifested in everyday legal disputes and social interactions documented in court records and fatwas. The analysis reveals how different expectations and regulations regarding the emotion of anger were applied to men and women, reflecting broader social hierarchies and gender roles. By tracing both the conceptualization and practical manifestations of anger, this thesis contributes to a growing body of scholarship on the history of emotions of early modern Ottoman society. It highlights the value of integrating emotions in the history of the Ottoman Empire, placing gender at the center of this analysis.
Benzer Tezler
- Perpetrator graffiti: Sharing violent words and images in Turkey
Mütecaviz duvar yazıları: Türkiye'de şiddet içeren sözcük ve görselleri paylaşmak
BEJA PROTNER
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
SosyolojiSabancı ÜniversitesiKültürel Çalışmalar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE PARLA
- Ebeveynlerin cinsiyete dayalı duygusal inançları ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması
Turkish adaptation of parents' gendered emotion beliefs scale: Validity and reliability study for Turkish parents
SİĞNEM BAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERDAL SEVEN
- The differences in perceived therapeutic change by clients in couple therapy
Çift terapisinde danışanların algıladıkları terapötik değişimdeki farklılıklar
ARZU COŞKUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
PsikolojiÖzyeğin ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜNEVVER SELENGA GÜRMEN
- An ecofeminist study of Caryl Churchill's Escaped Alone & MikeBartlett's Earthquakes in London
Caryl Churchill'ün Escaped Alone ve Mike Bartlett'in Earthquakes in London oyunlarının ekofeminist incelemesi
AHMED ABDULWAHID YASEEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2025
İngiliz Dili ve EdebiyatıKarabük Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA CANLI
- Analyse des genres dans la tragédie grecque antique basée sur la dichotomie nature-culture
Doğa-Kültür İkilemine Dayalı Antik Yunan Trajedisinde Cinsiyet Analizi
AYÇA BARUT
Yüksek Lisans
Fransızca
2022
FelsefeUniversité de LausanneFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİCHAEL GRONEBERG